Η Ένωση Αγραφιώτικων Χωριών διοργανώνει εκδήλωση για να τιμήσει τα 500 χρόνια ανεξαρτησία των Αγράφων από την υπογραφή της Συνθήκης του Τομασίου τον Μάιο του 1525. Η εκδήλωση θα πραγματοποιηθεί το Σάββατο 10 Μαΐου στις 7:00 το απόγευμα στην κεντρική πλατεία Ανάβρας του δήμου Σοφάδων.
Η συνθήκη του Τομασίου υπεγράφη μεταξύ των προυχόντων Αγραφιωτών και του Βεγλέρ Βέη πασά της Λάρισας, στο χωριό Ταμάσι (σημερινή Ανάβρα), και κατοχύρωνε την αυτονομία και ανεξαρτησία των Αγραφιωτών στο ενιαίο γεωγραφικό χώρο των Αγράφων, συντελώντας στην ανάπτυξη και οικονομική ακμή που γνώρισαν τα Άγραφα από την υπογραφή της συνθήκης έως την έναρξη της Ελληνικής Επανάστασης.
Οι όροι της συνθήκης πρόβλεπαν ότι τα χωριά των Αγράφων κηρύσσονταν αυτόνομα και θα διοικούνται από τοπικό συμβούλιο με έδρα το Νεοχώρι. Επίσης καμία τουρκική οικογένεια δεν θα κατοικούσε μόνιμα στα χωριά με εξαίρεση το Φανάρι. Επιτρέπονταν η ελεύθερη επικοινωνία των κατοίκων των Αγράφων με την πεδιάδα της Θεσσαλίας και οι κάτοικοι των Αγράφων υποχρεούνται να πληρώνουν ετήσιο φόρο 50.000 γρόσια.
Οι Οθωμανοί προχώρησαν στην υπογραφή της συνθήκης καθώς έκριναν ασύμφορη την εγκατάσταση φρουράς για τον στρατιωτικό έλεγχο της περιοχής, λόγω του ιδιαίτερα δύσβατου εδάφους και του ανυπότακτου χαρακτήρα των κατοίκων. Θεώρησαν προτιμότερο να παραχωρήσουν στην περιοχή καθεστώς αυτονομίας και να εισπράττουν μία σταθερή φορολογία. Μετά την συνθήκη η περιοχή των Αγράφων γνώρισε οικονομική ανάπτυξη παρά την υποχρέωση να καταβάλλει ετήσια φορολογία στις Οθωμανικές αρχές. Την περίοδο αυτή κατασκευάστηκαν στα Άγραφα μεγάλες εκκλησίες και μοναστήρια και αναπτύχθηκε η τέχνη της αγιογραφίας. Η περιοχή προσέλκυσε ανθρώπους των γραμμάτων όπως ο Ευγένειος Γιαννούλης ο Αιτωλός που ίδρυσε το Ελληνομουσείο Αγράφων, ανώτατη σχολή γραμματικών και θρησκευτικών σπουδών. Άλλη συνέπεια της συνθήκης ήταν τα Άγραφα να συγκεντρώσουν πολλούς φυγάδες που αντιμετώπιζαν προβλήματα με τις οθωμανικές αρχές οι οποίοι συγκρότησαν μαζί με ντόπιους οπλαρχηγούς σώματα κλεφτών. Η δράση των κλεφτών ήταν ιδιαίτερα έντονη στην περιοχή των Αγράφων.
