Η Ευρυτανία βίωσε μια στιγμή που θα μείνει στην ιστορία. Μετά από σχεδόν 60 χρόνια, άνθρωποι αντίκρισαν ξανά τη Μονή Επισκοπής, το μοναστήρι του 8ου αιώνα που καταβυθίστηκε στα νερά της Λίμνης Κρεμαστών όταν δημιουργήθηκε το φράγμα, το 1965.
Η κατάδυση σε βάθος 36 μέτρων αποκάλυψε τον σταυρό της εκκλησίας, σκεπασμένο από τη σιωπή του χρόνου και το πέπλο της λίμνης. Η εικόνα του, φωτισμένη από τους φακούς των δυτών μέσα στη θολή υδάτινη αγκαλιά, προκάλεσε δέος και συγκίνηση. Δεν ήταν απλώς μια καταδυτική αποστολή· ήταν ένα ταξίδι πίσω στον χρόνο, μια γέφυρα ανάμεσα στο σήμερα και σε μια εποχή που βυθίστηκε βίαια για να γεννηθεί το μεγαλύτερο υδροηλεκτρικό έργο της χώρας.
Η αποστολή, με πλήρη σεβασμό στην ιερότητα του χώρου και την ιστορία του, έφερε ξανά στο φως μνήμες που οι κάτοικοι της περιοχής κρατούσαν σαν πολύτιμο θησαυρό. Άνθρωποι που θυμούνται τη Μονή πριν χαθεί κάτω από τα νερά, περίμεναν με αγωνία στην όχθη να ακούσουν νέα. «Τι είδατε εκεί κάτω; Στέκει ακόμα η εκκλησία;» ήταν οι πρώτες ερωτήσεις, με τα μάτια τους να βουρκώνουν στο άκουσμα ότι ο σταυρός παραμένει στη θέση του, φύλακας της ιστορίας.
Η σημασία της αποστολής αυτής είναι διπλή:
Ιστορική και πολιτιστική, καθώς η Μονή Επισκοπής αποτελεί μνημείο μοναδικό, με ρίζες που χάνονται πίσω στον 8ο αιώνα, φάρο πνευματικότητας για την Ευρυτανία, πριν σκεπαστεί από τα νερά.
Συμβολική και συναισθηματική, γιατί για πρώτη φορά μετά από έξι δεκαετίες οι άνθρωποι του τόπου μπόρεσαν να νιώσουν ξανά κοντά στο μνημείο που σημάδεψε τη ζωή και την παράδοσή τους.
Ταυτόχρονα, η αποστολή αυτή ήταν μια από τις πιο απαιτητικές καταδύσεις που έχουν πραγματοποιηθεί σε εσωτερικά νερά της Ελλάδας. Η θερμοκρασία στους 12°C, το απόλυτο σκοτάδι μετά τα 10 μέτρα και η παχύρρευστη λάσπη που μπορούσε να μηδενίσει την ορατότητα έκαναν κάθε λεπτό μια πρόκληση. Χρειάστηκαν ημέρες εντατικής προετοιμασίας, λεπτομερούς σχεδιασμού και συντονισμού, με τη συμμετοχή μόνο πολύ έμπειρων δυτών, επιπέδου εκπαιδευτών. Ο κίνδυνος ήταν διαρκής: από την υποθερμία και την απώλεια προσανατολισμού μέχρι τις δύσκολες αποσυμπιέσεις.
Η ιστορική κατάδυση στη Μονή Επισκοπής δεν είναι απλώς ένα γεγονός· είναι μια συγκλονιστική υπενθύμιση ότι η μνήμη μπορεί να σκεπαστεί, αλλά δεν πνίγεται ποτέ. Είναι επίσης μια απόδειξη ότι η κατάδυση δεν είναι μόνο σπορ ή αναψυχή, αλλά εργαλείο πολιτισμού, ιστορίας και μνήμης.
Η αποστολή αυτή δεν σταματά εδώ. Είναι το πρώτο κεφάλαιο μιας ευρύτερης προσπάθειας για την ανάδειξη της Λίμνης Κρεμαστών και των μνημείων της, με σκοπό να δοθεί στην Ευρυτανία η θέση που της αξίζει στον χάρτη του πολιτιστικού και εναλλακτικού τουρισμού.
Ε. Παπατζιτζές
Εκπαιδευτής Καταδύσεων