Σαν σήμερα, 7 Νοεμβρίου 1943 οι Ναζί επέδραμαν εναντίον του ελεύθερου τότε Καρπενησίου, στο πλαίσιο της εκκαθαριστικής επιχείρησης «Hubertus», μετά τη συνθηκολόγηση των Ιταλών. Από το Αγρίνιο ξεκίνησε 104η μεραρχία Ορεινών Κυνηγών και από τη Λαμία το 8ο σύνταγμα ΤΘ Γρεναδιέρων SS. Στον δρόμο τους έκαιγαν, κατέστραφαν και σκότωναν. Ετσι και το σύγχρονο Καρπενήσι γνώρισε την πρώτη μεγάλη καταστροφή του, η οποία ολοκληρώθηκε τον Αύγουστο του 1944, όταν οι Ναζί δεν άφησαν πέτρα πάνω στην πέτρα. Και πάνω που η πόλη άρχισε να ανασυγκροτείται, ο κομμουνιστικός Δημοκρατικός Στρατός επέφερε άλλη συμφορά τον Ιανουάριο 1949.Μια πολύ καλή πηγή για όλα όσα συνέβησαν εκείνο τον Νοέμβριο είναι το βιβλίο «Ο σπαραγμός της Ευρυτανίας» του δικηγόρου Κων. Ευθ. Χινόπωρου που εκείνες τις δραματικές μέρες βρισκόταν στην πολη.Μια άλλη, πρωτογενής πηγή είναι η έκθεση του τότε διευθυντή του υποκαταστήματος της Εθνικής Τράπεζας Σπύρου Βρυζάκη, την οποία ο δημοσιογράφος Δημήτρης Ευαγγελοδήμος έχει συμπεριλάβει στο βιβλίο μου «Ο Κερδώος Ερμής σταμάτησε στο Καρπενήσι» (Εκδόσεις Σ.Ι.Ζαχαρόπουλος, Αθήνα 2019).Ο Βρυζάκης, αφού περιγράφει με δραματικούς τόνους τα όσα προηγήθηκαν και το πώς ειδοποιήθηκαν οι κάτοικοι να εγκαταλείψουν την πόλη, ενόψει της ναζιστικής επιδρομής, υπογραμμίζει:«Τα καταστήματα και αι οικίαι της πόλης ελεηλατήθησαν. Επίσης εκάησαν ή ανετινάχθησαν περι τα 65 καταστήματα και 25 οικίαι, καθώς και τα μεγάλα ξενοδοχεία, το Γυμνασιακόν μέγαρον και πολλά δημόσια γραφεία. Το Υποκατάστημα ελεληλατήθη εκ των πρώτων.»Απαντα τα χρηματοκιβώτια παρεβιάσθησαν δι΄οξυγόνου. Εκ του περιεχομένου, χρηματικόν και αριθμός ομολογιών ελεηλατήθησαν, οι δε υπολοιπόμενοι τίτλοι διεσκορπίσθησαν. Φάκελοι συμβάσεων, κλειδών, διαταγών και διαφόρων υποθέσεων εσχίσθησαν και εσκορπίσθησαν, ελάχιστα δε απέμεινον και ταύτα κατεστραμμένα.»Η γραφική ύλη και τα εν τη αποθήκη της Τραπέζης τρόφιμα του συσιτίου διηρπάγησαν. Περιεσώθη μόνον ποσότης σίτου 480 περίπου οκάδων».Για την καταστροφή και τη λεηλασία της τράπεζας συντάχθηκε λεπτομερές πρακτικό, το οποίο υπογράφηκε από τον διευθυντή Σπύρο Βρυζάκη, τον διευθυντή της Αγροτικής Τράπεζας Νίκο Εγκολφόπουλο, τον εκλεγμένο δήμαρχο της πόλης δικηγόρο Γιώργο Παπαδογούλα, τον πράκτορα της Τράπεζας της Ελλάδος Θεόδωρο Σαγρή και τον οικονομικό έφορο Παναγιώτη Παπαδόπουλο.Τα χρήματα που χάθηκαν ανέρχονταν στο ποσό των 19.862.719 δραχμές συν 111.518 δραχμές σε χαρτόσημα. «Διά μίαν μικρά πόλιν, ως το Καρπενήσιον, η επελθούσα καταστροφή είναι μεγάλη, λαμβανομένης υπ΄όψιν της παντελούς σχεδόν καταστροφής της αγοράς της πόλεως», καταλήγει ο Βρυζάκης.
fb page: Δημήτρης Ευαγγελοδήμος
