Το κείμενο ανήκει στον Ουμπέρτο Έκο και γράφτηκε με αφορμή ένα περιστατικό που συνέβη ένα απόγευμα του 1972, στο Κονσερβατόριο του Μιλάνου, όπου οι ακροατές περίμεναν να παρακολουθήσουν κονσερτο του Μαουρίτσιο Πολίνι. Η αφρόκρεμα του Μιλάνου βρίσκονταν στην αίθουσα για να παρακολουθήσει το πιανίστα, ένα μεγάλο όνομα που ήδη, και σε τόσο νεαρή ηλικία, έκανε διεθνή καριέρα, και όπως σημείωναν οι εφημερίδες, ανήκε στην αφρόκρεμα ο ίδιος, όντας γιός του αρχιτέκτονα Τζίνο Πολίνι κι εγγονός του γλύπτη Φάουστο Μελόττι. Η συναυλία δεν άρχισε όμως όπως περίμεναν. Ο πιανίστας δεν υποκλίθηκε για να πάρει τη θέση του στο σκαμνάκι. Αντιθέτως, στάθηκε όρθιος, έβγαλε από την τσέπη του ένα χαρτί και άρχισε να διαβάζει. Ήταν ένα κείμενο καταγγελτικό, εναντίον των αμερικάνικων βομβαρδισμών στο Βιετνάμ. Με το που ακούστηκε η λέξη «Βιετνάμ» στην αίθουσα, ξεκίνησαν οι αντιδράσεις. Το πολιτισμένο κοινό, η αφρόκρεμα, άρχισε να επιτίθεται λεκτικά και να γιουχάρει τον καλλιτέχνη. Ο Πολίνι τους είπε πως, αν δεν του επέτρεπαν να διαβάσει το μήνυμα, δεν θα έδινε το κονσέρτο. Το μήνυμα δε διαβάστηκε και το κονσέρτο δεν δόθηκε. Ένας από τους λίγους ανθρώπου που βγήκαν να στηρίξουν τον Πολίνι στον τύπο ήταν και ο Ουμπέρτο Έκο.
«Πέρασε κιόλας ένας μήνας από τότε που ο πιανίστας Maurizio Pollini προσπάθησε να διαβάσει την πολυσυζητημένη δήλωση για το Βιετνάμ, πριν αρχίσει τη συναυλία στην αίθουσα της «Εταιρείας του Κουαρτέτου», και η διαμάχη δεν τελείωσε ακόμη.Πιστεύω επομένως ότι δε θα είναι κακό αν προσπαθήσω να κάνω μια θεωρητική εξέταση του γεγονότος από όλες τις πλευρές του, γιατί η χειρονομία του Pollini και η αντίδραση που προκάλεσε, δεν αφορά μόνο την πολιτική, αλλά τον ίδιο το ρόλο και την έννοια της τέχνης και του καλλιτέχνη της εποχής μας.
Ειπώθηκε ότι ο Pollini έκανε πολιτική μέσα σ’ ένα περιβάλλον που, από παράδοση και ορισμό, πρέπει να είναι άσχετο με την πολιτική. Ωραία. Ας προσπαθήσουμε τώρα να φανταστούμε τι θα συνέβαινε αν ο Pollini, δίνοντας μια συναυλία μετά από μια καταστροφική νεροποντή, ή μετά από κάποιο σεισμό, ή ακόμη μετά από ένα τρομαχτικό αεροπορικό δυστύχημα, άρχιζε τη βραδιά διαβάζοντας μια συγκινητική δήλωση συμπαράστασης, ζητώντας απ’ το κοινό ενός λεπτού σιγή. Είναι εύκολο να υποθέσουμε ότι όλοι θα σηκωνόντουσαν και, συγκινημένοι, θα δεχόντουσαν την ευγενική πρόταση.
Αυτό όμως που έγινε είναι ότι ο Pollini θέλησε να μιλήσει για τα θύματα άγριων βομβαρδισμών που συγκλόνισαν όλο τον κόσμο. Και οι περισσότεροι θεατές αρνήθηκαν αυτή την έκκληση. Γιατί; Προφανώς γιατί οι διαφωνούντες κάνανε διάκριση μεταξύ θυμάτων για τα οποία είναι ωραίο και ευγενικό να συγκινείται κανείς και θυμάτων για τα οποία πρέπει να δυσπιστούμε. Επομένως αυτός που έκανε πολιτική, ανοιχτή, δηλωμένη, ευτελή, είναι το ακροατήριο που σταμάτησε τον Pollini: είναι σαν να του είπε: «Σώπα, αυτοί οι νεκροί δεν είναι όλων μας, όπως οι νεκροί ενός σεισμού. Είναι μόνο δικοί σου και των φίλων σου. Υπάρχουν νεκροί και νεκροί».
