Τρία πολύ σημαντικά ονόματα Ευρυτάνων, με καταγωγή από το Μικρό Χωριό, έγραψαν τη δική τους ιστορία στην Ελλάδα και θεωρούνται σίγουρα έως και σήμερα από τους πιο σπουδαίους Ευρυτάνες. Ο λόγος για τους ιδρυτές της καπνοβιομηχανίας ‘ΚΕΡΑΝΗ’ και συγκεκριμένα ο Γεώργιος Α. Κεράνης, ο Νικόλαος Κεράνης και ο Σοφοκλής Φλέγγας.
Η ίδρυση του κολοσσού ‘ΚΕΡΑΝΗ’
Όλα ξεκίνησαν από τον Γεώργιο Α. Κεράνη, ο οποίος γεννήθηκε και μεγάλωσε στο Μικρό Χωριό και μετά το δημοτικό σχολείου, ο Γεώργος Κεράνης ταξιδεύει στην Αθήνα και εργάζεται στην Καπνοβιομηχανία Φούκα, το Δημόσιο Καπνεργοστάσιο Πειραιώς. Εργατικός, έξυπνος, κέρδισε από νωρίς τη συμπάθεια και την εμπιστοσύνη του αφεντικού του, ο οποίος του επέστρεψε να φτιάξει το δικό του χαρμάνι και να το «βαφτίσει». Κι ο Γιώργος έφτιαξε το ‘ΕΘΝΟΣ’. Το 1926, σε ηλικία μόλις 23 ετών, ιδρύει τη δική του εταιρεία ενώ το 1929 συνεταιρίζεται με τους συγχωριανούς του Σοφοκλή Φλέγγα και Νικόλαο Κεράνη. Το εργοστάσιο ‘ΕΘΝΟΣ – Γ.Α.ΚΕΡΑΝΗΣ’ αποκτά τα δικά του σήματα, τη δική του στέγη στον Πειραιά και το 1939 και μπαίνει στο Χρηματιστήριο το 1939, όπου και παρέμεινε για 60 συναπτά έτη.
Στο μεταξύ, βγάζει στην αγορά το πρώτο ελληνικό blend τσιγάρο, το ΠΑΛΛΑΣ, που θα μυήσει τους Έλληνες καπνιστές στα εξαιρετικά ελαφρά τσιγάρα (ultra lights). Τα χαρμάνια της καπνοβιομηχανίας “Γ.Α. Κεράνης” θα εκτοξεύσουν τις πωλήσεις της επιχείρησης στα ύψη και θα της προσφέρουν πολλές και σημαντικές εγχώριες, ευρωπαϊκές και παγκόσμιες διακρίσεις. Στην περίοδο της μεγάλης ακμής, το εργοστάσιο παραγωγής του Γ.Α. Κεράνη απασχολούσε 2.500 εργάτες. Το 1933 η εταιρεία αποκτά δικό της βιομηχανικό χώρο στον Πειραιά, στην οδό Αθηνών 39.
Αλλά ο Γιώργος δεν είναι τυχερός. Φεύγει από τη ζωή το 1948, μόλις στα 45 του χρόνια. Το μερίδιό του στην επιχείρηση περνά στη γυναίκα του Ευγενία, η οποία λίγα χρόνια αργότερα θα παντρευτεί τον συνιδρυτή της βιομηχανίας, Σοφοκλή Φλέγγα, και θα αποκτήσει μαζί του μία κόρη, την Μαρίνα Φλέγγα.
Η εταιρία σε νέα χέρια
Στα χέρια των νέων ιδιοκτητών η εταιρία θα ζήσει νέες, μεγάλες στιγμές. Νέα προϊόντα θα κάνουν την εμφάνισή τους στην αγορά και θα κατακτήσουν ακόμη και τους πιο απαιτητικούς καπνιστές. Τις δεκαετίες του 1960 και 1970 τα πακέτα με το σήμα “Κεράνης” και “Άρωμα” θα εκτοξεύσουν τις πωλήσεις στα ύψη. Στα τέλη της δεκαετίας του 1960, η εταιρία ‘Γ.Α. Κεράνης Α.Ε’ επέκτεινε τους εργοστασιακούς της χώρους κατά 28.736 τετραγωνικά μέτρα, διαθέτοντας δυνατότητα παραγωγής 3,5 εκατομμύρια τσιγάρων ανά βάρδια και γινόταν η πρώτη σε μέγεθος εταιρεία του κλάδου.
Το τέλος της καπνοβιομηχανίας των Ευρυτάνων
Το 1998, η Μαρίνα Φλέγγα και ο σύζυγός της Μανόλης Κυπριανίδης αποφασίζουν την πώληση/μεταβίβαση όλων των μετοχών της Ανώνυμης Εταιρίας μέσω του Χρηματιστηρίου Αξιών και αποχωρούν, αφού δεν τους ενδιαφέρει καθόλου η ενασχόληση με το ιστορικό καπνεργοστάσιο. Με την κίνηση αυτή η επιχείρηση θα αποκτήσει πολυμετοχικό ιδιοκτησιακό σχήμα, υπό τον έλεγχό έχει χρηματιστηριακής εταιρείας, η οποία με την κατάρρευση του Χρηματιστηρίου θα κλείσει, συμπαρασύροντας μαζί της στο κενό και την καπνοβιομηχανία του Γεωργίου Κεράνη. Η καπνοβιομηχανία σταμάτησε οριστικά την λειτουργία της και την παραγωγή και μέσα από διάφορες αδιαφανείς και μη διαδικασίες έφθασε στην πτώχευση το 2006. Η ιστορική καπνοβιομηχανία του Γεωργίου Κεράνη γίνεται παρελθόν. Το κτίριο ερημώνει, ώσπου αγοράζεται από το ελληνικό Δημόσιο έναντι του ποσού των 35 εκατ.ευρώ. Άλλα 35 με 40 εκατ. ευρώ δαπανώνται για την ανακατασκευή του. Στόχος είναι να στεγάσει υπηρεσίες του υπουργείου Περιβάλλοντος. Η μετακόμιση δεν γίνεται και στοιχειώνει. Από το 2008 που βγαίνει για πρώτη φορά σε πλειστηριασμό, δεν βρίσκεται ενδιαφερόμενος για να το αποκτήσει.
Η συμβολή της ‘ΚΕΡΑΝΗΣ’ στο Μικρό Χωριό
Η συμβολή των κυρίων μετόχων της εταιρείας, Ευγενίας Σ. Φλέγγα, Νικόλαου Α. Κεράνη και Σοφοκλή Σ. Φλέγγα στην ανάπτυξη του Χωριού, στην ανοικοδόμηση του Νέου Μικρού Χωριού, στη συντήρηση των μνημείων αλλά και την κοινωνική αρωγή με προικοδότηση απόρων κοριτσιών, υπήρξε καταλυτική. Συνέβαλαν όχι μόνο με δωρεές και γενναίες, κατά καιρούς, χρηματοδοτήσεις αλλά και με την αποτελεσματική παρέμβασή τους σε δημόσιες υπηρεσίες και οργανισμούς για βασικά θέματα του Μικρού Χωριού.
