Τορνευτός που σημαίνει ομορφοφτιαγμένος. Εκεί οφείλει την ονομασία του το όμορφο χωριό της Ευρυτανίας, 35χλμ. από το Καρπενήσι, σε υψόμετρο 800μ.. Λεγόταν ότι οι κάτοικοι της περιοχής, εμφανίζονταν ντυμένοι με την πατροπαράδοτη φουστανέλα, κι όταν τους έβλεπαν έλεγαν “έρχονται τορνευτοί – τορνευτοί”. Σύμφωνα με άλλη άποψη, το όνομα προήλθε από το εργαλείο τόρνος, που πιθανόν υπήρχε και χρησιμοποιούσε κάποιος τεχνίτης στην περιοχή αυτή. Οι κάτοικοι φημίζονται για την ειρηνική διευθέτηση των διαφορών τους, τις οποίες έλυναν οι γεροντότεροι του χωριού, γι’ αυτό και ποτέ τους δεν φτάσανε στα δικαστήρια. Το χωριό είναι πνιγμένο μεσ’ τα έλατα, με τα λιθόκτιστα σπίτια του να ξεπροβάλλουν ανάμεσα σε αμπέλια, που φύονται σε χωράφια που λέγονται πεζούλες (αναβαθμίδες). Αυτά αναφέρονται στη τουριστική ιστοσελίδα του χωριού που κατασκευάστηκε το 2010, και αποτελούν ακόμα και μετά από μια δεκαετία πρότυπο σύλληψης τουριστικής τοπικής ανάπτυξης.
Η πανέμορφη κεντρική πλατεία με τη μοναδική θέα, το Πολιτιστικό Καφενείο, η εκκλησία της Αγίας Τριάδας, το λαογραφικό μουσείο, το ‘γαϊτανάκι’ μονοπατιών που περνούν πάνω από γεφυράκια, ρυάκια και καταρρακτάκια, το μικρό ‘Πάντα Βρέχει’, συνθέτουν ένα μαγευτικό τοπίο και παράλληλα μια πολυετή προσπάθεια των Τορνιωτών.
Η ιστορία και το μέλλον κάθε τόπου καθορίζονται από τους ανθρώπους τους. Η στήλη αυτής της εβδομάδας αφιερώνεται στους Τορνιώτες.
Ο πρόεδρος της Τοπικής Κοινότητας Γεράσιμος Παλαιός ήταν πρωτοστάτης και ένας από τους εμπνευστές όλης αυτής της προσπάθειας, όχι μόνο για ν’ αναδειχθούν οι μοναδικές ομορφιές του χωριού, αλλά ουσιαστικά να στηθεί εξ’ αρχής ένα πρότυπο μοντέλο τουριστικής ανάπτυξης σε τοπικό επίπεδο. Ο κ. Παλαιός μας μίλησε για την αρχή και για όλα αυτά τα χρόνια συλλογικής, αλλά και προσωπικής εργασίας, που φυσικά δεν έχει σταματήσει όλα αυτά τα χρόνια.
‘‘Ξεκινήσαμε την προσπάθεια αυτή με τη δημιουργία των μονοπατιών το 2007, που χρηματοδοτήθηκε τότε από τον Καποδιστριακό Δήμο του Προυσού, με τα κονδύλια του χωριού, όπου εγώ τότε ήμουν δημοτικός σύμβουλος και αντιδήμαρχος.
Η ιδέα ήρθε φυσικά, από τη μια γιατί γνωρίζαμε την επιθυμία τουριστών να επισκεφτούν το χωριό μας και να δουν τις ομορφιές του και από την άλλη εξαιτίας της αγάπη μας για το χωριό. Ξεκινήσαμε με τον αδερφό μου τον Παναγιώτη, που είμαστε μόνιμοι κάτοικοι στο χωριό και ως φυσιοδίφες, ουσιαστικά επιστρέφοντας στη δεκαετία του 90 πίσω στο χωριό μας θέλαμε να αναδείξουμε αυτές τις ομορφιές. Έτσι αποφασίσαμε να ενώσουμε αυτές τις τοποθεσίες του Τόρνου, που μπορεί να βρίσκονταν κοντά, αλλά δεν μπορούσαν να περπατηθούν γιατί διασχίζονταν από ρυάκια και ποταμάκια. Έτσι σκεφτήκαμε να τα ενώσουμε σε ένα ενιαίο δίκτυο, κατασκευάζοντας μεταλλικές, τοξωτές γέφυρες και να τα ενώνουμε, δημιουργώντας ένα κοινό μονοπάτι. Αυτό είναι το Μονοπάτι Ά, το πρώτο μονοπάτι, πού είναι το πιο σύντομο και το πιο εύκολο σε βαθμό δυσκολίας. Είναι αρκετά γραφικό και συνδυάζει πολλές όμορφες, πολλούς καταρράκτες, γεφυράκια, ρυάκια, καταρράκτες, ένα πέτρινο τοξωτό γεφύρι και αναστηλώσαμε ένα πέτρινο νερόμυλο, οι άλλοι δυο καταστράφηκαν.
Ξεκινήσαμε στην αρχή και σιγά-σιγά και στην πορεία προσθέταμε και άλλα μονοπάτια και έτσι δημιουργήθηκε αυτό το μικρό δίκτυο 20 km με μονοπάτια. Τρία έχουν αναφορά τον κεντρικό, επαρχιακό δρόμο που δρόμο Προυσού – Καστανιάς. Άλλα δύο περνούν από την πλατεία, όπως είναι το Μονοπάτι Δ’ για το μικρό ‘Πάντα Βρέχει’. Μπορεί στην αρχή πιθανά να μην θεωρούσαν όλοι ότι θα υπήρχε ένα αποτέλεσμα, αλλά πολύ σύντομα αποδείχθηκε ότι υπήρξε αναγνώριση από όλο το χωριό.
Το χωριό έχει μεγάλη επισκεψιμότητα από τουρίστες, πεζοπόρους και μαθητές που έρχονται και διανυκτερεύουν το καλοκαίρι στο χωριό, συμμετέχοντας σε προγράμματα περιβαλλοντικής εκπαίδευσης. Υπάρχει η πλακόστρωτη πλατεία, υπάρχει χώρος για να διανυκτερεύσουν, κιόσκι, τουαλέτες κοινοτικές, χώρος για να φάνε.
Η ιστοσελίδα δημιουργήθηκε το 2010. Όλα αυτά τα χρόνια η προσπάθεια στηρίζεται στην προσωπική μας θέληση και όταν χρειαζόμαστε κάτι μας υποστηρίζει η ΠΕ Ευρυτανίας. Δεν πάψαμε ποτέ να βλέπουμε τις προοπτικές του τόπου, αλλά το μέλλον του τόπου μας χρειάζεται νέους ανθρώπους.’’
Με πρωτοβουλία του Συλλόγου και των εναπομείναντων κατοίκων, με πολύ μεγάλη προσπάθεια και ακόμα περισσότερο μεράκι, οι Τορνιώτες αποφάσισαν να “ξεσκονίσουν” και να “γυαλίσουν” την όψη του χωριού. Περήφανοι για τις φυσικές ομορφιές του τόπου τους, αποφάσισαν να τις αναδείξουν, θέτοντας παράλληλα τις βάσεις για μια προσεγμένη ανάπτυξη.
Ο σημερινός πρόεδρος του Συλλόγου Απανταχού Τορνιωτών, κ. Απόστολος Μάρκος μας εξιστόρησε την προσωπική του εμπειρία, που ως παιδί συμμετείχε στη διαμόρφωση του κέντρου του χωριού.
‘‘Ο σύλλογος ιδρύθηκε το 1979 και εγώ έχω αναλάβει πρόσφατα στις τελευταίες εκλογές του Συλλόγου, το 2020 και πριν από εμένα πρόεδρος του Συλλόγου ήταν για δύο θητείες ο πατέρας μου. Το λαογραφικό Μουσείο και το Πολιτιστικό καφενείο είναι προγενέστερα πρώτα έγινε το Πολιτιστικό Καφενείο από τον Σύλλογο Απανταχού Τορνιωτών το 2003 και το 2006 έγινε το Λαογραφικό Μουσείο εκεί όπου στεγάζονταν το παλιό δημοτικό σχολείο. Το ξεκίνημα του Μουσείο για μένα είναι χαραγμένο σαν η έκφραση της συλλογικότητας. Αν και ήμουν μικρός εκείνη την εποχή, θυμάμαι ότι μαζευτήκαμε εθελοντές από το χωριό εκείνο το καλοκαίρι και με την καθοδήγηση δύο-τριών συγχωριανών αρχίσαμε την διαμόρφωση του για να του δώσουμε τη μορφή που έχει σήμερα. Το μουσείο εκθέτει αντικείμενα, προσωπικά, της καθημερινής ζωής των σπιτιών και της αγροτικής ζωής των Τορνιωτών που βρίσκονταν εγκαταλελειμμένα και παρατημένα στα σπίτια και πήραν ζωή μέσα στο μουσείο. Με τον Σύλλογο σήμερα κάνουμε μία προσπάθεια να τον κρατήσουμε όσο πιο ενεργό μπορούμε, αλλά το σημαντικό είναι ότι εμείς ζούμε μακριά από τον Τόρνο και μακάρι να υπήρχαν υποδομές και να υποστηρίζονταν ένα πιο συνολικό μοντέλο που απαιτεί μόνιμους κατοίκους στο χωριό’’
Στον Τόρνο ο επισκέπτης έχει τη δυνατότητα να θαυμάσει τη φύση ακολουθώντας μονοπάτια – διαδρομές, κάποιες από τις οποίες ενδείκνυνται για απαιτητικούς πεζοπόρους. Όλες οι διαδρομές, από το ξεκίνημα τους, είναι σηματοδοτημένες.
7 σηματοδοτημένες διαδρομές
Διαδρομή Α: “Μονοπάτι των καταρρακτών”
Διαδρομή Β: “Μονοπάτι του βουνού”
Διαδρομή Γ: “Το φαράγγι του Τόρνου”
Διαδρομή Δ: “Μικρό Πανταβρέχι – Ψηλό γεφύρι”
Διαδρομή Ε: “Μονοπάτι της κορυφογραμμής”
Διαδρομή Ζ: “Μονοπάτι για Καστανιά”
Διαδρομή Η: “Το μονοπάτι του “Παλαβογιάννη””
Διαδρομή Θ: “Chilkoot Pass”” – Νέο! –
Διαδρομή Ι: “Κατάβαση καταρρακτών (ραπέλ)”
Διαδρομή Κ: “Η Μεγάλη Διαδρομή (22 χλμ.)”
Φωτογραφίες: www.tornosnature.blogspot.com
