3 αντλησιοταμιεύσεις-μαμούθ απειλούν Λίμνη Κρεμαστών

141
κρεμ ΡΑΕ γενικο

‘Οριστική Ταφόπλακα’ σε ολόκληρη την περιοχή

Σφοδρές Αντιδράσεις από κατοίκους και συλλογικότητες

«Όχι στη μετατροπή των 3 λιμνών του Αχελώου σε «ενεργειακή αποικία», όχι στην περαιτέρω υποβάθμιση και ερημοποίηση του τόπου μας!»

Σε δημόσια διαβούλευση έως τις 10 Οκτωβρίου 2025 βρίσκονταν τρία έργα αντλησιοταμίευσης «μαμούθ» στις θέσεις Καμαράκι, Κανδήλι και Τρίκορφο γύρω από τη Λίμνη Κρεμαστών, συνολικής ισχύος που ξεπερνά τα 1.500 MW. Τα έργα προωθεί η εταιρεία HYDROENERGY 9 SA, με πεδία παρέμβασης σε περιοχές των Δήμων Αγράφων και Αγρινίου.

Συγκεκριμένα, η κοινή Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΜΠΕ) για τις 3 αντλησιοταμιεύσεις στις θέσεις «Καμαράκι» (μέγιστης ισχύος έγχυσης 530.6 ΜW και μέγιστης ισχύος απορρόφησης 486.93 MW), «Κανδήλι» (μέγιστης ισχύος έγχυσης 464.91 ΜW και μέγιστης ισχύος απορρόφησης 426.65 MW), και «Τρίκορφο» ’ (μέγιστης ισχύος έγχυσης 598 ΜW και μέγιστης ισχύος απορρόφησης 548.77 MW) της εταιρείας HYDROENERGY 9 SA (στις Δ.Ε. Φραγκίστας και Βίνιανης του Δήμου Αγράφων, και στις Δ.Ε. Αγρινίου και Παρακαμπύλιων του Δήμου Αγρινίου, όσον αφορά την γραμμή διασύνδεσης) τέθηκε σε διαβούλευση.

Η Επιτροπή Αγώνα Ευρυτάνων και Αιτωλοακαρνάνων για τις Βιομηχανικές ΑΠΕ προειδοποιεί για οικολογική και κοινωνική «καταστροφή», κάνοντας λόγο για «έργα ταφόπλακα» στην περιοχή της λίμνης.

Γιγαντιαία έργα σε παρθένες εκτάσεις

Σύμφωνα με τη Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΜΠΕ), τα έργα περιλαμβάνουν:

  • Έξι ταμιευτήρες συνολικής έκτασης 897 στρεμμάτων,
  • Τρεις υπόγειους σταθμούς παραγωγής-άντλησης,
  • Νέο υποσταθμό 400 kV,
  • Εναέρια γραμμή μεταφοράς μήκους 36,7 χλμ,
  • Και 42,6 χλμ υπόγειας διασύνδεσης.

Οι ταμιευτήρες θα ανοίξουν μέσα σε δασικές και καλλιεργήσιμες εκτάσεις, σε απόσταση αναπνοής από τους οικισμούς Γουλαίικα, Αγία Τριάδα, Φραγκίστα, Νεοχώρι, Παλαιοχώρι και Άγιο Γεώργιο. Οι συνολικοί εκσκαφείς υπολογίζονται σε 15,5 εκατομμύρια κυβικά μέτρα — ποσότητα που θα μεταφέρεται, σύμφωνα με τη μελέτη, στο Καρπενήσι.

Αξιοσημείωτο είναι ότι στη ΜΠΕ δεν περιλαμβάνεται γεωλόγος στην ομάδα μελέτης, ούτε πλήρης γεωλογική έρευνα, παρά μόνο μια προκαταρκτική έκθεση υπογεγραμμένη από μηχανικό μεταλλείων.


Ενδεικτικά στοιχεία των 3 έργων σύμφωνα με την ΜΠΕ: 

▸ Κατασκευή 6 ταμιευτήρων συνολικής έκτασης 897 στρ. εντός δασικών και καλλιεργήσιμων εκτάσεων:
Θέση Καμαράκι: άνω ταμιευτήρας έκτασης 151 στρ. και κάτω ταμιευτήρας έκτασης 133 στρ., θέση Κανδήλι: άνω ταμιευτήρας 165 στρ. και κάτω ταμιευτήρας 121 στρ. και θέση Τρίκορφο: άνω ταμιευτήρας 183 στρ. και κάτω ταμιευτήρας 144 στρ.
▸ Αποθεσιοθάλαμοι: 30 στρ. (Καμαράκι)+ 30 στρ. (Κανδήλι)+ 30 στρ. (Τρίκορφο) = 90 στρ. συνολική έκταση
▸ Εργοταξιακοί χώροι: 31 στρ. (Καμαράκι)+ 34 στρ. (Κανδήλι)+ 12 στρ. (Τρίκορφο) = 77 στρ. συνολική έκταση
▸ Σήραγγες μεταφοράς του νερού: 1,8 χλμ (Καμαράκι), 2,6 χλμ (Κανδήλι) και 1,7 χλμ (Τρίκορφο)
▸ Κατασκευή 3 υπόγειων σταθμών παραγωγής-άντλησης
▸ Δρόμοι πρόσβασης: Καμαράκι (2χλμ νέοι δρόμοι και 1,3χλμ βελτίωση υφιστάμενων δρόμων), Κανδήλι (0,3 χλμ νέοι δρόμοι και 0,2 χλμ βελτίωση υφιστάμενων δρόμων) και Τρίκορφο (2,3 χλμ νέοι δρόμοι)
▸ Νέος Υποσταθμός Ανύψωσης Τάσης 15/400 kV, έκτασης 24,6 στρ. πλησίον της θέσης Καμαράκι
▸ Νέα υπόγεια γραμμή διασύνδεσης μεταξύ των 3 έργων με τον υποσταθμό ανύψωσης, μήκους 42,6 χλμ
▸ Νέα εναέρια Γραμμή Μεταφοράς 400 kV, μήκους περίπου 36.725 μ, η οποία είναι κοινή για τα τρία έργα και θα εκκινεί από νέο Υποσταθμό Ανύψωσης Τάσης και θα καταλήγει στον υφιστάμενο Υποσταθμό του ΑΔΜΗΕ στο ΚΥΤ Αχελώου, εντός κατοικημένης περιοχής, στον οικισμό Ραΐνα της Κοινότητας Σκουτεσιάδας του δήμου Αγρινίου.
▸ Οι συνολικές ποσότητες της περίσσειας χωματισμών για την υλοποίηση των παραπάνω έργων υπολογίζονται περί τα 15.500.000 κυβικά μέτρα, τις οποίες, η εταιρεία υποχρεούται να μεταφέρει στο σύνολό τους, σε συνεργαζόμενη εταιρεία επεξεργασίας αποβλήτων εκσκαφών, κατασκευών και κατεδαφίσεων, στο Καρπενήσι. ▸ Οι 6 ταμιευτήρες θα βρίσκονται σε κοντινή απόσταση από τους οικισμούς: Γουλαίκα, Αγία Τριάδα, Ανοτολική Φραγκίστα, Δυτική Φραγκίστα, Νεοχώρι, Παλαιοχώρι και Αγ. Γεώργιος.
▸ Αξίζει να αναφερθεί ότι, δεν περιλαμβάνεται γεωλόγος στην ομάδα μελέτης της ΜΠΕ του ανωτέρω έργου αντλησιοταμίευσης, καθως επίσης και ότι δεν υπάρχει παράρτημα γεωλογικής μελέτης εντός αυτής, παρά μόνο προκαταρκτική γεωλογική έκθεση, υπογεγραμμένη
από μηχανικό μεταλλείων».

«Μπαταρίες νερού» με χαμηλή απόδοση

Οι αντλησιοταμιεύσεις λειτουργούν ως συστήματα αποθήκευσης ενέργειας: το νερό ανεβαίνει από τον κάτω ταμιευτήρα στον πάνω, όταν υπάρχει πλεόνασμα ενέργειας, και κατεβαίνει ξανά για παραγωγή ρεύματος όταν υπάρχει ανάγκη.

Ωστόσο, σύμφωνα με τη ΜΠΕ, η ενεργειακή απόδοση των σταθμών φθάνει μόλις 75–80%, καθώς για την παραγωγή 1 MW απαιτείται κατανάλωση 1,3 MW. «Με άλλα λόγια, πρόκειται για ένα ενεργειακό σύστημα που καταναλώνει περισσότερη ενέργεια από όση παράγει», σχολιάζει η Επιτροπή.

Συγκεκριμένα σύμφωνα με την ΜΠΕ, για την παραγωγή 1 MW ηλεκτρικής ενέργειας, ένας σταθμός αντλησιοταμίευσης θα καταναλώσει περίπου 1.3 MW κατά τη διάρκεια της φάσης άντλησης. Αυτή η αναλογία (κατανάλωση 1.3 MW για παραγωγή 1 MW) προκύπτει λόγω των ενεργειακών απωλειών που περιλαμβάνουν την αντίσταση της αντλίας, τριβές στον αγωγό, και τη μετατροπή ενέργειας. Αυτό σημαίνει ότι η αποδοτικότητα του συστήματος κυμαίνεται περίπου στο 75-80%, με τις απώλειες να εξαρτώνται από τις συνθήκες λειτουργίας και τις τεχνολογίες που χρησιμοποιούνται.

Τοπικές αντιδράσεις και θεσμικές γνωμοδοτήσεις

Μέχρι στιγμής, θετικές γνωμοδοτήσεις έχουν δοθεί από δασικές και αρχαιολογικές υπηρεσίες, ενώ αρνητική θέση έχει εκφράσει ο Δήμος Αγρινίου, καταθέτοντας ενστάσεις στη δημόσια διαβούλευση.

Ο Δήμος Αγράφων, με απόφαση της Δημοτικής Επιτροπής (179/5-9-2025), έχει ήδη ορίσει δικηγορικό γραφείο για την τεκμηρίωση νομικής προσφυγής κατά της ΜΠΕ. Παράλληλα, οκτώ τοπικές κοινότητες (Δυτική και Ανατολική Φραγκίστα, Κερασοχώρι, Μαραθιάς, Παλαιοχώρι, Επισκοπή, Βαλαώρα και Σιβίστα-Χρυσόβοι) έχουν συντάξει κοινό ψήφισμα αντίθεσης.

«Όχι στην ενεργειακή αποικία του Αχελώου»

Η Επιτροπή Αγώνα τονίζει πως η Λίμνη Κρεμαστών και ο ποταμός Αχελώος υδρεύουν και αρδεύουν τεράστιες περιοχές. Η δημιουργία τόσων έργων αντλησιοταμίευσης και πλωτών φωτοβολταϊκών σημαίνει, όπως υπογραμμίζεται, «de facto ιδιωτικοποίηση του νερού» και «ερήμωση του τόπου».

«Η λίμνη δεν ανήκει σε εταιρείες, αλλά σε όλους μας», σημειώνει η ανακοίνωση. «Δεν θα θυσιάσουμε τη φυσική ομορφιά και τον εναλλακτικό τουρισμό που με κόπο αναδείξαμε, στο βωμό μιας ανεξέλεγκτης ενεργειακής φρενίτιδας».

Αναφέρει χαρακτηριστικά μεταξύ άλλων:

«Τα έργα αντλησιοταμίευσης, αποτελούνται από τουλάχιστον 2 ταμιευτήρες με υψομετρική διαφορά. Το νερό που χρησιμοποιείται για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας κατευθυνόμενο από τον πάνω ταμιευτήρα προς τον κάτω (στην προκειμένη περίπτωση ο ταμιευτήρας της λίμνης Κρεμαστών) μπορεί με τη βοήθεια στροβιλοαντλιών να αντληθεί εκ νέου στον πάνω ταμιευτήρα. Η άντληση γίνεται με χρήση της περισσευούμενης στοχαστικής ενέργειας από μεγάλους αιολικούς ή μεγάλους φωτοβολταϊκούς σταθμούς, η οποία αποθηκεύεται ως υδροηλεκτρικό «απόθεμα» στον πάνω ταμιευτήρα και μπορεί να χρησιμοποιηθεί για παραγωγή ενέργειας εκ νέου, όταν κρίνεται αναγκαίο με βάση τη ζήτηση. Προκειμένου να γίνει ευκολότερα κατανοητό, με πολύ απλά λόγια, μια μονάδα αντλησιοταμίευσης πρόκειται για μια «μπαταρία νερού», δηλαδή μπαταρία που «φορτίζει-εκφορτίζει με νερό», χρησιμοποιώντας απαραίτητα ενέργεια από ΑΠΕ.
Δεν πρόκειται πάρα μόνο για έργα οριστικής ταφόπλακας για την περιοχή μας, καθώς αυτά, όπως και ολα τα σχεδιαζόμενα έργα αντλησιοταμίευσης θα αποτελέσουν έργα ισοπέδωσης παρθένων δασικών εκτάσεων και τον δούρειο ίππο για την αδειοδότηση και λειτουργία δεκάδων ανεμογεννητριών και πληθώρας πλωτών και χερσαίων φωτοβολταϊκών.

Χάρτης της Λίμνης Κρεμαστών με τις 8 υπό αδειοδότηση αντλησιοταμιεύσεις και τα πλωτά φωτοβολταϊκά (πηγή: https://geo.rae.gr/)

Στην λίμνη Κρεμαστών, εκτός από τις 3 ανωτέρω αντλησιοταμιεύσεις, είχαν τεθεί σε δημόσια διαβούλευση εντός του 2025, η αντλησιοταμίευση στην θέση Λημέρι Αμφιλοχίας και η αντλησιοταμίευση στην θέση Πρατοβούνι Αγράφων, ενώ στον χάρτη της ΡΑΑΕΥ, υπάρχουν άδειες παραγωγού για 3 επιπλέον αντλησιοταμιεύσεις, δηλ. σύνολο 8.

Ο βομβαρδισμός των εταιρειών για την αδειοδότηση έργων βιομηχανικών ΑΠΕ (ανεμογεννήτριες, πλωτά φωτοβολταϊκά, αντλησιοταμιεύσεις και μικρά υδροηλεκτρικά) στην περιοχή των λιμνών του Αχελώου συνεχίζεται με συνολικά 25 έργα σε δημόσια διαβούλευση από τον Δεκέμβριο του 2023, έως και σήμερα.

Η Λίμνη και ο Αχελώος κατάντη του Φράγματος Κρεμαστών υδρεύουν μια τεράστια περιοχή, παρέχοντας πόσιμο νερό σε πόλεις και χωριά, υποστηρίζοντας παράλληλα τη γεωργία και την κτηνοτροφία. Η πραγματοποίηση τόσων αντλησιοταμιεύσεων θα μειώσει την ποσότητα του διαθέσιμου νερού και σημαίνει de facto ιδιωτικοποίηση και η εγκατάσταση χιλιάδων στρεμμάτων πλωτών φωτοβολταϊκών στις λίμνες θα υποβαθμίσει την ποιότητα των υδάτων.

Οι τοπικές κοινωνίες, με κόπο, έχουμε αναδείξει τον τόπο μας σε πρότυπο προορισμό εναλλακτικού τουρισμού με κέντρο τη Λίμνη Κρεμαστών, που υποδέχεται φυσιολάτρες από όλη την Ελλάδα και το εξωτερικό. Δεν θα θυσιάσουμε τη φυσική της ομορφιά στο βωμό της ανεξέλεγκτης εξάπλωσης των έργων ΑΠΕ και Αποθήκευσης. 

Η λίμνη ανήκει σε όλους μας και σε κανέναν. Λέμε όχι στη de facto ιδιωτικοποίηση του νερού, όχι στη μετατροπή των 3 λιμνών του Αχελώου σε «ενεργειακή αποικία», όχι στην περαιτέρω υποβάθμιση και ερημοποίηση του τόπου μας!»

Έχει ετοιμαστεί ψήφισμα 8 τοπικών κοινοτήτων (Δυτικής Φραγκίστας, Ανατολικής Φραγκίστας, Κερασοχωρίου, Μαραθιά, Παλαιοχωρίου, Επισκοπής, Βαλαώρας και Σιβίστας-Χρυσόβων) του Δήμου Αγράφων, με το οποίο δηλώνεται η σφοδρή αντίδραση τους στην κατασκευή των αντλησιοταμιεύσεων.

Ανοιχτή συζήτηση την Παρασκευή στη Δυτική Φραγκίστα

Την Παρασκευή 17 Οκτωβρίου στις 5: 30 μμ έχει προγραμματιστεί στην Δυτική Φραγκίστα, ανοιχτή Συζήτηση – Ενημέρωση από κατοίκους της περιοχής, στον Παλιό Ξενώνα. Η παρουσία των κατοίκων ολόκληρης της Δυτικής Ευρυτανίας αλλά και Αιτωλοακαρνανίας κρίνεται ζωτικής σημασίας για την εξέλιξη της υπόθεσης.

αφισα