Στη στήλη του Ευρυτάνα αυτής της εβδομάδας οι κυρίες Μανουσοπούλου, Κελέση, Χαντζοπούλου και Σταμούλη, μας μιλούν για τη μοναδική εμπειρία τους όλους αυτούς τους μήνες προετοιμασίας, μέχρι την ημέρα που ο Πανάρατος έγινε το κεντρικό δρώμενο της Αποκριάς. Συμμετείχαν επίσης οι κυρίες Αναστασία Κίτσιου στο μακιγιάζ, Κωνσταντίνα Κελέση στην οργάνωση και οι μαθήτριες του ΕΠΑΛ Καρπενησίου Βασιλική Γρανίτσα και Εβελίνα Πεταρούδα.
Κατερίνα Μανουσοπούλου
Οργανωτική Επιστασία
Το ταξίδι μου με τον Πανάρατο ξεκίνησε τον Νοέμβριο του 2024, σε μια αίθουσα γεμάτη από ανθρώπους που επιθυμούσαν διακαώς -το αισθανόμουν στο βλέμμα τους- την αναβίωση του! Και το ταξίδι αυτό διήρκησε τέσσερεις ολόκληρους μήνες που μου φάνηκαν σαν μια ημέρα. Διάβασμα, συσκέψεις, συναντήσεις με παλιούς συντελεστές, γράψιμο-σβήσιμο, πρόβες, ξενύχτι, πανικόβλητα τηλέφωνα, αγωνία.. αλλά και γέλια, πειράγματα, χαμόγελα, όμορφες κουβέντες, νοιάξιμο, συνεργασία. Αισθάνομαι πραγματικά ευλογημένη, -όπως είπα και σε μια φίλη- που ήρθε ο Πανάρατος στη ζωή μου και μαζί του έφερε όμορφους ανθρώπους, γεμάτους γενναιοδωρία. Δεν ήμουν μόνη μου είχα πάντοτε στο πλάι μου ανθρώπους που μπορούσα να εμπιστευτώ, τους υπέροχους εθελοντές σε κάθε στάδιο της προετοιμασίας, για αυτό και θεωρώ ότι όλοι μαζί πετύχαμε. Όλη αυτή τη χαρά και την αγάπη που εισέπραξα από τον κόσμο στην πλατεία την Κυριακή του Πανάρατου, δεν θα την ξεχάσω ποτέ! Και τους ευχαριστώ από καρδιάς.
Όταν ξεκίνησα να αναζητώ εθελοντές ηθοποιούς που θα συμμετείχαν στην παράσταση, μην νομίζετε ότι ήταν πολύ ξεκάθαρο το τοπίο. Δεν βρέθηκαν αμέσως όλοι οι ρόλοι, αλλά από τις πρώτες δηλώσεις συμμετοχής μου ήταν πολύ ξεκάθαρο, πως έπρεπε να συμπεριλάβω και γυναίκες. Πριν τρία χρόνια, σε ημερίδα που άκουσα πρώτη φορά για τον Πανάρατο, θυμάμαι πολύ καθαρά τον Γιάννη Δημητρίου να ρωτάει την κ. Κατερίνα Καμηλάκη, Δντρια του Κέντρου Λαογραφίας της Ακαδημίας Αθηνών: «Αν εμφανιστούν γυναίκες να συμμετάσχουν; Τι κάνουμε;» και θυμάμαι την απάντηση αυτής της υπέροχης γυναίκας (στην οποία οφείλεται και η διάσωση των κειμένων του έργου): «οι εποχές έχουν αλλάξει, σήμερα ο αποκλεισμός της γυναίκας είναι αιτία να εγκαταλείπονται έθιμα, όχι να συνεχίζονται..». Άλλωστε και πριν από δύο χρόνια, η κόρη μου 10 χρονών τότε, ήρθε μια μέρα συννεφιασμένη από το σχολείο και με ρωτάει: «Μαμά γιατί όλα τα διασκεδαστικά πράγματα τα κάνουν τ’ αγόρια;» Δεν ήξερα τι να της απαντήσω. Με αυτή την ερώτηση στο μυαλό μου, με την πεποίθηση πως η παράδοση αν θέλει να παραμείνει ζωντανή πρέπει να συμβαδίζει με τις απαιτήσεις της κοινωνίας και με την σκέψη πως υπάρχουν γυναίκες που έχουν προσφέρει πολλά για να παραμείνει πολιτιστικά ζωντανό το Καρπενήσι, απευθύνθηκα σε τέσσερις γυναίκες: τη Μαρία, την Ελισάβετ, την Εβελίνα και τη Βασιλική, που δήλωσαν από την αρχή την πρόθεσή τους να συνεισφέρουν εθελοντικά!
Ζωή Κελέση
Σκηνογράφος – Ενδυματολόγος
Για μένα η φετινή αναβίωση του Πανάρατου ήταν μια ξεχωριστή εμπειρία καθώς μου έδωσε την δυνατότητα να θυμηθώ και να μελετήσω την ιστορία του αλλά και να εμπνευστώ από τις προηγούμενες παραστάσεις του. Μαζί με την ομάδα που πήρε την πρωτοβουλία της αναβίωσης καθώς και την σκηνοθέτη Κατερίνα Μανουσοπούλου δουλέψαμε για να ζωντανέψει ξανά το δρώμενο με την ελπίδα να μας συντροφεύει και για τα χρόνια που έρχονται. Η εικόνα που θέλαμε να δημιουργήσουμε εμπεριέχει τόσο στοιχεία της παράδοσης και της Αποκριάς αλλά και στοιχεία του έργου στο οποίο βασίζεται το δρώμενο του Πανάρατου, εκείνο της Ερωφίλης του Γεωργίου Χορτάτση, με στοιχεία δηλαδή Ιταλικής Αναγέννησης αλλά και μεταβυζαντινά. Η λεντίκα της βασιλοπούλας καθώς και το ξεχωριστό πατάρι του Βασιλιά και της Βασιλοπούλας, εμπνευσμένα από τα θεατρικά πανηγύρια του Μεσαίωνα, αποτέλεσαν τον σκηνικό χώρο δράσης του δρώμενου. Οι ηθοποιοί με την προσφορά τους μπόρεσαν και έδωσαν ζωή στα κοστούμια και τους ρόλους τους και μας ενέπνεαν να συνεχίζουμε να δημιουργούμε. Από τις πρώτες μέρες της έρευνας και του σχεδιασμού, μέχρι τις μέρες της δημιουργίας και την τελική ευθεία, όλοι δούλεψαν σκληρά και με μεγάλη χαρά για να βγει αυτό το αποτέλεσμα που θεωρώ ότι μας δικαίωσε όλους. Προσωπικά για μένα ήταν μια ευκαιρία να προσφέρω στον τόπο μου κάτι από μένα ως καλλιτέχνης με Ευρυτανική καταγωγή και να αποκτήσω και εγώ μια ακόμα σύνδεση μαζί του αλλά και με τους ανθρώπους του.
Μαρία Χαντζοπούλου
Στο ρόλο του Υπασπιστή
Τον Πανάρατο δεν είχα τη χαρά να τον παρακολουθήσω από κοντά τα προηγούμενα χρόνια, τον αγάπησα όμως μέσα από παλιές φωτογραφίες και αφηγήσεις των μεγαλύτερων. Όταν είδα το κάλεσμα του δήμου ενθουσιάστηκα, δήλωσα συμμετοχή ως εθελόντρια χωρίς να γνωρίζω αν θα παίξω ή αν θα βοηθήσω σε σκηνικά σε κοστούμια. Όταν με πήρε τηλέφωνο η κυρία Μανουσοπούλου και μου ανακοίνωσε ότι θα αναλάβω το ρόλο του υπασπιστή πέταξα από χαρά, δεν σας κρύβω πως ακόμα πετάω από χαρά που συμμετείχα στον Πανάρατο 2025. Όλη η προετοιμασία μία ευχάριστη εμπειρία γεμάτη γέλια και πειράγματα μεταξύ μας. Συνεργαστήκαμε όλοι μαζί άψογα. Τέλος θα ήθελα να πω πως ο Πανάρατος χρειαζόταν κάποιον να μπει μπροστά. Ο Γιάννης Δημητρίου το πίστεψε περισσότερο από όλους. Θαυμάζω πολύ το πείσμα του και την επιμονή του, χωρίς αυτόν ο Πανάρατος δεν ξέρω αν θα γινόταν ποτέ, τον ευχαριστούμε για όλα!
Ελισάβετ Σταμούλη- Αλατάρη
Στο ρόλο της Νένας
Θα σας πω δυο λόγια για την συμμετοχή μου στον Πανάρατο, τον ρόλο της Νένας, της παραμάνας δηλαδή, της Βασιλοπούλας. Αισθάνομαι πολύ τυχερή που συμμετείχα σε αυτό το δρώμενο! Δεν είναι μόνο ότι έπαιξα τον ρόλο μου, συμμετείχα σε όλο το στήσιμο και σίγουρα θα μου μείνει αξέχαστη η συνεργασία με όλη αυτή την υπέροχη ομάδα των εθελοντών! “Αντρικό δρώμενο”, αυτό άκουγα συνέχεια!! Όμως οι εποχές πάνε μπροστά, και οι υπεύθυνοι και ο Δήμος, δεν στάθηκαν στα παλιά και μπράβο τους και τους ευχαριστούμε που έδωσαν και στις γυναίκες την ευκαιρία! Αφού αισθανόμαστε ότι μπορούμε να προσφέρουμε και μας ένοιαζε να διασωθεί το έθιμο του Πανάρατου! Σήμερα εμείς, αύριο η πιο νέα γενιά! Το ζήσαμε εις το έπακρον! Ευχαριστώ την Κατερίνα Μανουσοπούλου, που μου εμπιστεύτηκε τον ρόλο της Νένας! Και εύχομαι να συνεχιστεί ο Πανάρατος, να παίζεται κάθε χρόνο και να το ζήσουν και τα νέα παιδιά που είναι το μέλλον του τόπου μας. Η παράδοση πρέπει να συνεχιστεί. Ευχαριστώ από καρδιάς για την απίστευτη εμπειρία!
*Όλοι οι συντελεστές του Πανάρατου στη σελ. 19
