Σε εξέλιξη βρίσκεται διαδικτυακή καμπάνια συλλογής υπογραφών ενάντια στα Μικρά Υδροηλεκτρικά Έργα (ΜΥΗΕ) στον ποταμό Ζέρβα, με στόχο την αποτροπή κάθε νέας απόπειρας αδειοδότησης. Η συλλογή γίνεται μέσω ηλεκτρονικής φόρμας (διαθέσιμη εδώ) και οι διοργανωτές διευκρινίζουν πως όσοι έχουν ήδη υπογράψει, δεν χρειάζεται να συμμετάσχουν εκ νέου.
Αφορμή για την πρωτοβουλία αυτή αποτέλεσε η δημοσίευση, στις 26 Μαΐου 2025 στον ιστότοπο Διαύγεια, της απόρριψης της περιβαλλοντικής αδειοδότησης για το ΜΥΗΕ στη θέση «Ζέρβας (Πλάτη)», ισχύος 1,58 MW, επί του ποταμού Ζέρβα, παραπόταμου του Αχελώου, στους πρώην δήμους Παρακαμπυλίων και Παναιτωλικού του Δήμου Αγρινίου.
Η αρνητική αυτή γνωμοδότηση βασίστηκε σε σειρά τεκμηριωμένων αντιρρήσεων που κατατέθηκαν στο πλαίσιο της δημόσιας διαβούλευσης, εκπροσωπώντας 1.569 πολίτες, τοπικούς προέδρους και συλλόγους της περιοχής. Οι απόψεις αυτές διατυπώθηκαν μέσω πληρεξουσίου δικηγόρου στο Ηλεκτρονικό Περιβαλλοντικό Μητρώο (ΗΠΜ) του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας, καταδεικνύοντας σημαντικές ελλείψεις και ασάφειες της Μελέτης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΜΠΕ).
Αρνητικές γνωμοδοτήσεις επί της μελέτης κατέθεσαν επίσης πλήθος υπηρεσιών, όπως η Διεύθυνση Αγροτικής Οικονομίας & Κτηνιατρικής Αιτωλοακαρνανίας, το Δασαρχείο και η Διεύθυνση Δασών Αγρινίου, η Επιτροπή Περιβάλλοντος του Περιφερειακού Συμβουλίου Δυτικής Ελλάδας και η Διεύθυνση Επιθεώρησης Δασών του ΥΠΕΝ.
Ο ποταμός Ζέρβας, που σχεδόν στερεύει κατά τους θερινούς μήνες, διασχίζει τοποθεσίες εξαιρετικού φυσικού κάλλους, με πιο χαρακτηριστικό το στενό φαράγγι στην περιοχή «Στενά», γνωστό στους ντόπιους για τις δυνατότητες αναψυχής και ψαρέματος. Η ιχθυοπανίδα του περιλαμβάνει πέστροφες, στροσίδια, δρομίτσες, ενώ κατά το παρελθόν παρατηρούνταν και χέλια.
Ωστόσο, ο κίνδυνος για τον Ζέρβα δεν έχει εξαλειφθεί. Η εταιρεία GEG POWER ΙΚΕ διατηρεί ακόμη βεβαίωση παραγωγού στη θέση «Στενά», ενώ στο στάδιο της βεβαίωσης παραγωγού βρίσκονται ακόμη δύο έργα στην ίδια περιοχή: ένα στη «Φραγκόσκαλα» από την NF ENERGY και ένα στη «Αγία Δευτέρα Πεντακόρφου» από την ίδια την GEG POWER, του οποίου η ΜΠΕ ήταν σε διαβούλευση μέχρι τις 20 Μαΐου 2025.
Οι φορείς που αντιδρούν στα έργα επισημαίνουν τη χαμηλή ενεργειακή απόδοση και τις σοβαρές περιβαλλοντικές επιπτώσεις των ΜΥΗΕ, ιδίως στα εύθραυστα ποτάμια οικοσυστήματα. Τονίζουν ότι τέτοιες επενδύσεις βασίζονται σε επιδοτήσεις και προϋποθέτουν εκτροπή ροής για εκατοντάδες μέτρα, προκαλώντας αλλαγές στην παρόχθια βλάστηση, κατολισθήσεις και υποβάθμιση του τοπίου. Παράλληλα, κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου για σταδιακή ιδιωτικοποίηση του νερού, αφού οι εταιρείες αποκτούν και άδεια χρήσης, πέρα από άδεια παραγωγής.
Η Επιτροπή Εμπειρογνωμόνων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, σε έκθεση για τη Βιώσιμη Χρηματοδότηση, συστήνει την αποφυγή κατασκευής ΜΥΗΕ κάτω των 10 MW, καθώς συμβάλλουν στον κατακερματισμό των ποτάμιων οικοσυστημάτων, ειδικά όταν απουσιάζει σχεδιασμός διαχείρισης της λεκάνης απορροής ή εκτίμηση σωρευτικών επιπτώσεων.
Η απόρριψη της ΜΠΕ στον Ζέρβα προστίθεται σε πρόσφατες επιτυχίες της τοπικής κοινωνίας, όπως η απόσυρση των βεβαιώσεων παραγωγού για δύο πλωτούς φωτοβολταϊκούς σταθμούς στις λίμνες Καστρακίου και Στράτου, έπειτα από έντονες αντιδράσεις και τεκμηριωμένες ενστάσεις.
Η εξέλιξη αυτή αποτελεί πηγή αισιοδοξίας και έμπνευσης, δείχνοντας ότι οι τοπικές κινητοποιήσεις μπορούν να φέρουν ουσιαστικά αποτελέσματα. Δίνει ώθηση στον αγώνα ενάντια σε βιομηχανικής κλίμακας έργα ΑΠΕ που σχεδιάζονται στην περιοχή και ανοίγει τον δρόμο για μεγαλύτερη συμμετοχή των πολιτών.
Το βλέμμα στρέφεται τώρα σε έργα που βρίσκονται ακόμη υπό αξιολόγηση, μεταξύ αυτών:
- έξι σταθμοί αντλησιοταμίευσης στην τεχνητή λίμνη Καστρακίου
- δύο σταθμοί αντλησιοταμίευσης στη λίμνη Κρεμαστών
- επτά πλωτά φωτοβολταϊκά (τρεις στη λίμνη Στράτου και τέσσερα στη λίμνη Κρεμαστών)
- δύο ΜΥΗΕ στον Ζέρβα και το Χουνόρεμα
- αιολικό πάρκο με επτά ανεμογεννήτριες στη θέση Μνήματα – Στρογγυλοβούνι Αμφιλοχίας
Οι φορείς καλούν όλους τους πολίτες σε επαγρύπνηση και συμμετοχή, υπογραμμίζοντας ότι η αφύπνιση της κοινωνίας αποτελεί το πιο αποτελεσματικό ανάχωμα απέναντι στην ανεξέλεγκτη αδειοδότηση και εγκατάσταση έργων που αλλοιώνουν οριστικά το φυσικό περιβάλλον.
Φωτογραφίες από έργα κατασκευής και εν λειτουργία μικρών φραγμάτων σε ρέματα άλλων περιοχών της Ελλάδας:
