Τεκμηρίωση της ιστορίας, της αρχιτεκτονικής και του τοπίου του ιστορικού οικισμού
Ο Δήμος Αγράφων, σε συνεργασία με το Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο, ανακοινώνει με ιδιαίτερη τιμή την έκδοση ενός μοναδικού επιστημονικού έργου αφιερωμένου στον ιστορικό οικισμό της Βίνιανης – την εμβληματική «πρωτεύουσα της Κυβέρνησης του Βουνού» κατά την περίοδο της Εθνικής Αντίστασης.
Η έκδοση είναι αποτέλεσμα τριετούς διεπιστημονικής έρευνας (2022–2024), που υλοποιήθηκε στο πλαίσιο Μνημονίου Συνεργασίας μεταξύ του Ε.Μ.Π. και του Δήμου Αγράφων, με στόχο την τεκμηρίωση, προστασία και ανάδειξη της πολιτιστικής και αρχιτεκτονικής κληρονομιάς τόσο της Παλιάς όσο και της Νέας Βίνιανης.
Το έργο φωτίζει τη μακραίωνη ιστορία του οικισμού, από τους ελληνιστικούς χρόνους, τον Μεσαίωνα και την οθωμανική περίοδο, έως τον 19ο αιώνα, τη μετανάστευση, την Αντίσταση και τον Εμφύλιο, αλλά και την εγκατάλειψη μετά τους σεισμούς του 1966. Παράλληλα, αναδεικνύει το φυσικό και πολιτισμικό τοπίο των Αγράφων, ως κρίσιμο στοιχείο της συλλογικής μνήμης και ταυτότητας της περιοχής.
Η έκδοση περιλαμβάνει:
- Αναλυτική ιστορική τεκμηρίωση
- Ανθρωπογεωγραφικά και γεωλογικά στοιχεία
- Καταγραφή του φυσικού περιβάλλοντος
- Αρχιτεκτονική τεκμηρίωση 115 κτιρίων και δημόσιων χώρων
- Ολοκληρωμένο Στρατηγικό Σχέδιο Αναβίωσης με προτάσεις για αποκαταστάσεις, νέες χρήσεις και δράσεις τοπικής ανάπτυξης
- Πλούσιο φωτογραφικό και χαρτογραφικό υλικό
Η έρευνα πραγματοποιήθηκε υπό την επιστημονική καθοδήγηση του Νίκου Μπελαβίλα, καθηγητή του ΕΜΠ, και τη συμβολή δεκάδων μελών διδακτικού και ερευνητικού προσωπικού, μεταπτυχιακών και προπτυχιακών φοιτητών, από το ΕΜΠ, το Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας και το Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών. Η επιστημονική επιμέλεια ανήκει στις Μαρία Μπαλοδήμου, Ίριδα Πολύζου και Πολίνα Πρέντου.
Με ανακοίνωσή του, ο Δήμος Αγράφων εκφράζει τη βαθιά του ευγνωμοσύνη προς όλους τους συμμετέχοντες για το πολύτιμο αυτό έργο και δεσμεύεται να αξιοποιήσει τα πορίσματά του για την προώθηση της τοπικής ανάπτυξης, την αναγέννηση της Παλιάς Βίνιανης και τη διατήρηση της ιστορικής μνήμης.
«Η Βίνιανη δεν είναι απλώς ένας οικισμός – είναι σύμβολο αντίστασης, πολιτισμού και συλλογικής ταυτότητας. Με το έργο αυτό, γίνεται ξανά φάρος γνώσης, έμπνευσης και ελπίδας για τις επόμενες γενιές» αναφέρει.
