Η πραξικοπηματική ενέργεια για την ανατροπή του Κύπριου Προέδρου, Αρχιεπισκόπου Μακαρίου της 15ης Ιουλίου 1974, με την συνεργασία της Χούντας των Αθηνών και την ανοχή του Αμερικανικού παράγοντα, ήταν η αφορμή της τουρκικής εισβολής στην Κύπρο το πρωί της 20ης Ιουλίου. Η τουρκική πολεμική επιχείρηση υπό τον Αντιστράτηγο Νουρείν Ερσίν, εκλεκτό του τούρκου Πρωθυπουργού Μπουλέν Ετσεβίτ, ονομάστηκε από την γείτονα χώρα ως ‘’ειρηνευτική επέμβαση’’ με την ονομασία ‘’Αττίλας’’, με τον ισχυρισμό πως ήταν νόμιμη σύμφωνα με το άρθρο 4 της Συνθήκης εγγυήσεων (Συνθήκες Ζυρίχης-Λονδίνου). Οι τουρκικές πολεμικές επιχειρήσεις που περατώθηκαν με τη δεύτερη επίθεση-εισβολή της 14ης Αυγούστου 1974 (Αττίλας 2) είχαν σαν αποτέλεσμα την κατάληψη του 37,5% της Μεγαλονήσου, η οποία ισχύει μέχρι και σήμερα με τις πιο δυσάρεστες πανεθνικές μας συνέπειες. Αυτή η τουρκική εισβολή ήταν η πιο καταστρεπτική και ταπεινωτική ήττα μας, μετά την Μικρασιατική καταστροφή του 1922. Οι υπαίτιοι, οι συνυπαίτιοι, το μαρτύριο των Ελληνοκυπρίων αδελφών μας, με τον αφανισμό τους με χιλιάδες αγνοούμενους, την προσφυγιά και η μη λύση μέχρι στιγμής του ‘’Κυπριακού προβλήματος’’ είναι λίγο πολύ γνωστά.
Κατ’ αυτή την εισβολή δεν έλλειψε ο ηρωισμός και η αυτοθυσία των προδομένων Κυπρίων και Ελλαδιτών μαχητών. Στις 14 Αυγούστου με την εισβολή του ‘’Αττίλας 2’’ στο στρατόπεδο της ΕΛΔΥΚ διεξήχθη μια απ’ τις πιο άνισες αλλά και ηρωικές μάχες που διήρκησε 3 μέρες. Επί 60 ώρες, οι 318 ήρωες με επικεφαλής τον Αντισυνταγματάρχη ΠΖ Παναγιώτη Σταυρουλόπουλο, αντιμετωπίζοντας 6.900 Τούρκους στρατιώτες σε αντιστοιχία 1/22 και λύγισαν μόνο όταν τους εγκατέλειψαν οι πάντες και οι δυνάμεις τους. Στις 16 Αυγούστου, την τελευταία ημέρα της μάχης, αεροσκάφη, πυροβόλα, βόμβες Napalm και όλμοι του εχθρικού στρατού επιτέθηκαν στο στρατόπεδο της ΕΛΔΥΚ. Ο επιζήσας Λοχίας Πλέσσας περιέγραψε τις τελευταίες στιγμές της μάχης : ‘’…Για να γίνει η οπισθοχώρηση σωστά, έπρεπε να φύγουν πρώτα από τη μέση, να κρατάμε οι υπόλοιποι από τα πλάγια και σιγά-σιγά, ένας-ένας να φεύγουμε μέχρι να υποχωρήσουν και οι τελευταίοι. Διέταξα οπισθοχώρηση, αλλά δεν έφευγε κανένας. Είχαμε δεθεί μεταξύ μας. Και ήξεραν οι μεσαίοι πως έπρεπε να φύγουν οι πρώτοι και οι τελευταίοι θα σκοτωθούν. Φώναξα, έβρισα, δεν έφευγαν. Κάποιοι στο τέλος ξεκίνησαν. Οι περισσότεροι από μας φονεύτηκαν κατά την υποχώρηση. Φεύγοντας είδα τον Λοχαγό Σταυριανάκο σκοτωμένο. Όρθιο μέσα στο όρυγμα είδα το Δημήτρη Λούρμπα.
-Δημήτρη, δεν υπάρχει άλλος, είμαι ο τελευταίος φεύγουμε!
-Δε φεύγω, μου απάντησε, θα μείνω να πολεμήσω.
Είχε μαζέψει 3-4 όπλα από σκοτωμένους και τραυματίες και τα τοποθέτησε γύρω από το όρυγμα. Στεκόταν όρθιος και πυροβολούσε πότε με το ένα, πότε με το άλλο. Δυο διπλανά ορύγματα ήταν γεμάτα από νεκρούς και τραυματίες. Προχώρησα με πυρ και κίνηση, ενώ οι Τούρκοι γάζωναν τα πάντα και οι μάχες εξελίχτηκαν σώμα με σώμα, ώσπου τα τούρκικα μιλιούνια επεκράτησαν ολοσχερώς. Τον Δημήτρη Λούρμπα δεν τον ξαναείδα…’’ Επώνυμοι κι ανώνυμοι ήρωες απέναντι στον βάρβαρο ‘’Αττίλα’’… αθάνατοι!
