Η μπαλωμένη λακκούβα
Σε μια χώρα όπου οι δρόμοι θυμίζουν βομβαρδισμένα τοπία και οι υπηρεσίες κρίνονται από το αν… υπάρχουν, βρέθηκε κι ένας πρόεδρος χωριού να ευχαριστήσει δημόσια την Περιφέρεια Ευρυτανίας επειδή του έστειλε λίγη πίσσα να κλείσει τις λακκούβες. «Ένα μεγάλο ευχαριστώ στην Περιφέρεια!» διαβάζουμε σε ανάρτηση που θα έπρεπε να μας ανησυχεί περισσότερο απ’ όσο νομίζουμε.
Όχι γιατί είναι κακό να υπάρχει στοιχειώδης συνεργασία ανάμεσα σε τοπικούς φορείς. Αλλά γιατί το να επαινείς αιρετούς για κάτι που οφείλουν να κάνουν — και με χρήματα που δεν είναι δικά τους — δείχνει πόσο χαμηλά έχουμε θέσει τον πήχη. Δεν πρόκειται για φιλανθρωπία. Η Περιφέρεια δεν έκανε «χάρη» σε κανέναν. Εκτελεί αυτό για το οποίο πληρώνεται: να διαχειρίζεται δημόσιο χρήμα (δηλαδή το δικό μας) και να εξυπηρετεί τις στοιχειώδεις ανάγκες του τόπου.
Ας το ξεκαθαρίσουμε: τα κονδύλια δεν βγαίνουν από τις τσέπες των περιφερειαρχών, των αντιπεριφερειαρχών, ούτε των δημάρχων, ούτε των τοπικών προέδρων. Βγαίνουν από τη δική μας φορολογία, από τα ΦΠΑ, από τις κρατήσεις σε κάθε μας λογαριασμό. Είναι εξοργιστικό να παρουσιάζονται οι εκπρόσωποι της πολιτείας ως «σωτήρες», ενώ κάνουν απλώς τη δουλειά τους — και πολλές φορές με καθυστέρηση ή προχειρότητα.
Το πρόβλημα δεν είναι η λακκούβα. Είναι η κουλτούρα του «ευχαριστώ που δεν μας ξεχάσατε», του «ευγνωμοσύνη για τα ψίχουλα». Με τέτοια νοοτροπία, η εξουσία θωρακίζεται, το πελατειακό σύστημα δυναμώνει, και οι πολίτες μαθαίνουν να προσκυνούν εκεί που θα έπρεπε να απαιτούν.
Οι αιρετοί δεν είναι ευεργέτες. Είναι υπάλληλοι του λαού. Δεν τους χρωστάμε χάρη για το τσιμέντο – αυτοί μας χρωστούν εξηγήσεις για ό,τι δεν έχει γίνει και ότι γίνεται με ευθύνη τους. Ήρθε η ώρα να σταματήσουμε να ευχαριστούμε για τα αυτονόητα και να εμφανίζουμε το ελάχιστο ως προσφορά, ενισχύουμε την ψευδαίσθηση ότι οι αιρετοί ρυθμίζουν τη μοίρα μας κατά βούληση, λες και μας κάνουν χάρη. Έτσι, όχι μόνο αποδυναμώνουμε την προοπτική σοβαρής εξέλιξης, αλλά καλλιεργούμε και τη νοοτροπία του “χαρισμένου” αντί του “διεκδικούμενου”, ακόμα και για τη μπαλωμένη τρύπα στην άκρη του δρόμου.
Με τέτοιου είδους στάση – να υποκλινόμαστε στους αιρετούς για τα στοιχειώδη – δεν δείχνουμε ευγένεια ή ευγνωμοσύνη· δείχνουμε πολιτική αδυναμία. Αντί να διεκδικούμε ουσιαστικές λύσεις, τους επιβραβεύουμε για μπαλώματα, και έτσι υπονομεύουμε εμείς οι ίδιοι την προοπτική μιας σοβαρής, βιώσιμης εξέλιξης. Τους δίνουμε την ψευδαίσθηση ότι αυτοί ορίζουν τη μοίρα μας, αντί να τους υπενθυμίζουμε ότι η δύναμή τους πηγάζει μόνο από την κάλπη – και ότι εκεί κρίνονται όλα. Όσο χαμηλώνουμε εμείς, τόσο ψηλότερα νομίζουν ότι στέκονται αυτοί… και το μέλλον μας… γεμάτο μπαλώματα και λακκούβες.
