Η 3η Μαΐου έχει καθιερωθεί ως η Παγκόσμια Ημέρα Ελευθερίας του Τύπου. Σύμφωνα με τα στοιχεία του Reporters Without Borders για το 2020, η Ευρώπη παραμένει το ασφαλέστερο μέρος για τους δημοσιογράφους, ωστόσο η γενική κατάσταση της ελευθερίας των μέσων ενημέρωσης σε όλο τον κόσμο έχει επιδεινωθεί. Ο ετήσιος Δείκτης Δημοσιογράφων Χωρίς Σύνορα κατατάσσει 180 χώρες και περιοχές ανάλογα με το βαθμό ελευθερίας του Τύπου. Οι χώρες βαθμολογούνται από 0 έως 100, λαμβάνοντας υπόψη κριτήρια, όπως ο πλουραλισμός, η ανεξαρτησία των μέσων ενημέρωσης, το νομοθετικό πλαίσιο, η διαφάνεια και το επίπεδο κακοποίησης των δημοσιογράφων. Όσο χαμηλότερη είναι η βαθμολογία, τόσο υψηλότερο είναι το επίπεδο ελευθερίας του Τύπου στη χώρα. Η Ελλάδα για το 2020, όπως θα μπορούσαμε να υποψιαστούμε, έλαβε 28,80 βαθμούς και χαρακτηρίζεται στον τομέα αυτό ως προβληματική από την έρευνα, δηλαδή λίγο πριν τις χώρες όπου υπάρχει σοβαρό πρόβλημα ελευθερίας του Τύπου.
Στην κατάταξη ελήφθη υπόψη και η κάλυψη από τα ΜΜΕ της κρίσης του κορωνοϊού, ενώ σε ψήφισμα που υιοθετήθηκε στις 17 Απριλίου, οι ευρωβουλευτές δήλωσαν ότι η παραπληροφόρηση σχετικά με τον ιό Covid-19 είναι ένα μείζον πρόβλημα δημόσιας υγείας, ότι όλοι οι πολίτες θα πρέπει να έχουν πρόσβαση σε ακριβείς και επαληθευμένες πληροφορίες και ότι ένα ελεύθερο ανεξάρτητο και επαρκώς χρηματοδοτούμενο μέσο είναι απαραίτητο για τη δημοκρατία.
Η ελευθερία της έκφρασης, η ελευθερία των μέσων ενημέρωσης και ο πλουραλισμός κατοχυρώνονται στον Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της ΕΕ, καθώς και στην Ευρωπαϊκή Σύμβαση για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα.
Σύμφωνα με την έρευνα, αν και η ΕΕ είναι το ασφαλέστερο μέρος για δημοσιογράφους, οι ΔΧΣ προειδοποιούν ότι υπήρξαν περιπτώσεις παρενόχλησης και απειλών κατά δημοσιογράφων.
Παρά τα θετικά στοιχεία, η γενική κατάσταση της ελευθερίας των μέσων ενημέρωσης σε όλο τον κόσμο έχει επιδεινωθεί και η εχθρότητα προς τους δημοσιογράφους έχει αυξηθεί. Ο αριθμός των χωρών που θεωρούνται ασφαλείς για τους δημοσιογράφους συνεχίζει να μειώνεται, με μόνο το 24% από τις 180 χωρών να χαρακτηρίζονται ως «καλές» ή «αρκετά καλές» το 2019 και το 2020 σε σύγκριση με το 26% του 2018 και το 27% του 2017.
Διαβάζοντας την παραπάνω έρευνα που δημοσιεύθηκε και από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, απλά επιβεβαιώνουμε αυτά που ζούμε, ο καθένας από το μετερίζι του. Η ελευθερία του Τύπου και η ανεξαρτησία αυτού είναι μια πολύ ιδιαίτερη ιστορία στη χώρα μας, μέσα στα χρόνια, σε όλα τα επίπεδα και σε όλα τα μεγέθη, την οποία δεν χρειάζεται καν να αναπτύξουμε. Εκεί όμως που βρίσκεται όλη η ουσία είναι η φράση κλειδί του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, ότι «ένα ελεύθερο ανεξάρτητο και επαρκώς χρηματοδοτούμενο μέσο είναι απαραίτητο για τη δημοκρατία». Εδώ ακριβώς πατάει και η πολιτική του Ευρυτανικού Παλμού, από την πρώτη κιόλας έκδοσή του πριν από τριάμισι χρόνια. Στην αντίληψη ότι για να είσαι ελεύθερος πρέπει να είσαι και οικονομικά ανεξάρτητος, πέρα από δοσοληψίες και υπόγειες χρηματοδοτήσεις, πέρα από ‘αφεντικά’ με λίγα λόγια. Άρα, η ελευθερία του Τύπου χρειάζεται προστασία, σε έναν κόσμο υπερπληροφόρησης, ταχύτητας και συμφερόντων, την προστασία που του δίνει η στήριξη του αναγνωστικού του κοινού.
Ελένη Ευαγγελία Αρωνιάδα
Εκδότρια
