Η βιογραφία του Νικόλαου Γ. Σώκου, 50 χρόνια από τον θάνατό του

            Εκδόθηκε πρόσφατα  από την Πανευρυτανική Ένωση το 40o βιβλίο της,  που  αναφέρεται σ΄ έναν φωτισμένο ευρυτάνα Δάσκαλο, τον Νικόλαο Γ. Σώκο,  με την ευκαιρία των 50 χρόνων από τον θάνατό του 1885-1970). 

            Ο Νικόλαος Γ. Σώκος,  γόνος της ιστορικής οικογένειας των Σωκαίων της Δομνίστας,  με εύρωστες και θαλερές κληρονομικές ρίζες, γεννήθηκε στη Δομνίστα το 1885. Ορφανός μητρός, από μικρή ηλικία,  κατόρθωσε να σπουδάσει στο φημισμένο Διδασκαλείο της Κέρκυρας και να μετεκπαιδευθεί κατόπιν  στο Πανεπιστήμιο Αθηνών (1924-1926). 

            Ξεκίνησε το διδασκαλικό του λειτούργημα από την Ευρυτανία  (Δομνίστα, Κρίκελλο, Κερασοχώρι) και κατόπιν  δίδαξε σε ελληνικά σχολεία της Οδησσού και στη συνέχεια   στην περιώνυμη Ευαγγελική Σχολή της πολύπαθης Σμύρνης της Μικράς Ασίας.  Συνέχισε το παιδευτικό του έργο και πάλι στην πατρώα γη (Δομνίστα) για να το ολοκληρώσει στη Νέα Σμύρνη, που τόσο πολύ αγάπησε και αγαπήθηκε. Συνδέθηκε άρρηκτα με το 1ο Δημοτικό Σχολείο της Νέας Σμύρνης, που, όπως ο ίδιος γράφει: «… αποτελεί τον κρίκον  και την συνέχειαν της πολυετούς δράσεως άλλης Σχολής, άλλου περικλεούς εκπαιδευτικού ιδρύματος… της παλαιμάχου και ιστορικής εκείνης Ευαγγελικής Σχολής, η οποία, ως αληθής εκπαιδευτικός φάρος εφώτισε γενεάς γενεών και μετέδωσε τα νάματα της Εθνικής Παιδείας, καθ’  άπαντα τον Μικρασιατικόν Ελληνισμόν από της πολυκλαύστου νύμφης της Ιωνίας…» και, συνεχίζοντας, τονίζει ότι είχε την μεγάλη τιμή να προσφέρει  τις υπηρεσίες του   «τόσο  εις τον αλύτρωτον ελληνισμόν,  όσον και παρά την γην της Παλλάδος ως ζώσα γέφυρα της Ιστορίας…»

            Ο Νικόλαος Γ. Σώκος  «υπήρξε», όπως γράφει στα «προλογικά» του λόγια ο συγγραφέας του βιβλίου Κώστας Αντ. Παπαδόπουλος,  «ένας φωτισμένος Δάσκαλος, που σαν λαμπάδα καιόμενη χάρισε το φως της και φώτισε χιλιάδες μαθητές, που πρόκοψαν στην κοινωνία, διδάσκοντάς τους την αγάπη προς τον Θεό, την αγάπη προς την Πατρίδα, την Αγάπη στους άλλους, την Αγάπη στην εργασία»… Και αναφέρεται το βιβλίο αυτό στον Δάσκαλο εκείνον που δεν είδε την εργασία του ως επάγγελμα αλλά τη βίωσε ως λειτούργημα και αποστολή, με ειλικρινή διάθεση προσφοράς στο κοινωνικό σύνολο.

            Το βιβλίο αποτελείται από 312 σελίδες και περιλαμβάνει 4 μέρη:

            Το Α΄ Μέρος αναφέρεται στην καταγωγή του και την οικογένειά του, τις σπουδές του, τη στρατιωτική θητεία του, την επαγγελματική του σταδιοδρομία κ.ά.  Τα περισσότερα στοιχεία  αντλούνται από την  χειρόγραφη αυτοβιογραφία του με τον τίτλο «Τα Χρονικά μου».

            Το Β΄ Μέρος περιλαμβάνει την προσφορά του ως Δασκάλου. Και πάλι τα περισσότερα στοιχεία  αντλούνται από «Τα Απομνημονεύματα. Ήτοι Χρονικό Αου Δημοτικού Σχολείου Νέας Σμύρνης». Το  Μέρος αυτό περιλαμβάνει 14 κεφάλαια (Ίδρυση και προαγωγές του Αου Δ. Σ. Νέας Σμύρνης, Διδακτήριο, Προσωπικό, Σχολικές Εφορείες, Κινηματογράφος, Κουρείο, Μαθητικά Συσσίτια, Εκδρομές, Εορτές, Παιδαγωγικά Συνέδρια, Αμοιβές και ποινές μαθητών κ.ά.).

            Το Γ΄ Μέρος  αναφέρεται στον Δάσκαλο – Επιστήμονα και Συγγραφέα  επιστημονικών άρθρων, και

            Το Δ΄ Μέρος , τέλος, περιλαμβάνει  την κοινωνική προσφορά και την εξωσχολική δράση του.

            Ο τόμος έχει σχήμα 17Χ24 και περιλαμβάνει πλούσιο φωτογραφικό υλικό. Ανάμεσα στις φωτογραφίες ιδιαίτερη αξία έχουν αυτές των δύο Σχολείων, της Οδησσού (1910, παράδοση της ελληνικής σημαίας σε μαθητή στις 25 Μαρτίου) και της Σμύρνης (1912, κάρτα από μαθητή του με συγκινητικό πατριωτικό περιεχόμενο), καθώς και αυτή με τους πολυπληθείς μαθητές του Δημοτικού Σχολείου Δομνίστας, κατά το έτος 1914!. Τέλος, χορηγός της έκδοσης του τόμου αυτού είναι ο συγγενής εξ’ αίματος (ανεψιός) κ. Σωτήρης Δ. Σώκος και η σύζυγός του Μαρία Σώκου.  Η παρουσίαση του καλαίσθητου αυτού τόμου θα γίνει στη Νέα Σμύρνη και, φυσικά, και στη Δομνίστα.