«Ηλεκτρονικό ποδοπάτημα» καταγγέλλουν Μηχανικοί, πολίτες και Τεχνικό Επιμελητήριο
Θύελλα αντιδράσεων για τον ‘αγώνα ταχύτητας’ που άφησε εκτός δεκάδες αιτήσεις και στην Ευρυτανία
Όλο το ρεπορτάζ
‘Βροχή’ έπεσαν οι καταγγελίες για το πρόγραμμα «Εξοικονομώ – Αυτονομώ», για μια ακόμη φορά, τόσο πανελλαδικά όσο και στην Ευρυτανία. Το δημοφιλέστερο πρόγραμμα του ΕΣΠΑ, δυστυχώς άφησε πολλούς ιδιοκτήτες ακινήτων εκτός, λόγω…ταχύτητας. Πάνω από το 50% των αιτούντων δεν μπήκαν στο πρόγραμμα σε ολόκληρη τη χώρα (όπου έχει ολοκληρωθεί η διαδικασία) ενώ στην Ευρυτανία τα ποσοστά είναι ακόμη πιο τραγικά. Παρόλο που προϋπολογισμός για φέτος τριπλασιάστηκε, οι αιτήσεις φαίνεται ότι θα αυξηθούν μόνο 60%.
Οι αντιδράσεις
Η αντίδραση των Μηχανικών, αλλά και των πολιτών για την απαράδεκτη –όπως τη χαρακτηρίζουν- διαδικασία, υπήρξε τεράστια. Με την ειδική πλατφόρμα του προγράμματος να κλείνει μέσα σε 20-30 ή 40 λεπτά, αλλά να είναι μπλοκαρισμένη από τα πρώτα 10 λεπτά αφότου άνοιξε αφήνοντας για ακόμα μία φορά χιλιάδες αιτήσεις εκτός συστήματος καθώς σε ελάχιστα λεπτά είχαν δεσμευτεί όλα τα χρήματα που είχαν προϋπολογιστεί για την Περιφέρεια, υπήρξε τεράστια κινητοποίηση.
Στα πλαίσια της διαμαρτυρίας δημιουργήθηκε ειδική ηλεκτρονική πλατφόρμα συλλογής υπογραφών για την κατάργηση της συγκεκριμένης διαδικασίας στο «Εξοικονομώ». Το αίτημα της ηλεκτρονικής ψηφοφορίας προς το Υπουργείο Περιβάλλοντος που έχει ήδη συλλέξει εκατοντάδες υπογραφές αναφέρει: «Η χρονική προτεραιότητα στην υποβολή των αιτήσεων ευτελίζει το επάγγελμα του μηχανικού και ακυρώνει τους πραγματικούς στόχους του προγράμματος “Εξοικονομώ – Αυτονομώ”. Ζητάμε την μόνιμη ανοικτή πλατφόρμα με αξιολόγηση -βαθμολόγηση των αιτήσεων με ενεργειακά – οικονομικά και κοινωνικά κριτήρια».
Το πρόγραμμα στην Ευρυτανία
Πολλοί ήταν οι Ευρυτάνες που δεν κατάφεραν να μπουν τελικά σε αυτή τη φάση του προγράμματος και οι καταγγελίες στην εφημερίδα μας έφταναν συνεχώς από την περασμένη Τετάρτη που άνοιξε το σύστημα και από τα πρώτα δέκα λεπτά μπλόκαρε. Το πρόγραμμα που περίμεναν όλοι για να κάνουν κάποιες επισκευές στα σπίτια τους και ολόκληρη η αγορά της οικοδομής να δουλέψει (μηχανικοί, τεχνίτες, έμποροι με υλικά κλπ), αναμένεται να ξαναπροκηρυχθεί εντός του α’ εξαμήνου του 2021, προϋπολογισμού τουλάχιστον 1 δισεκατομμυρίου ευρώ, όπως ανακοίνωσε ο Υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας,Κωστής Χατζηδάκης.
Ο Ευρυτανικός Παλμός μίλησε με το Τεχνικό Επιμελητήριο Ανατολικής Στερεάς Ελλάδας και με τον Αντιπρόεδρο ΤΕΕ Νομαρχιακής Επιτροπής Ευρυτανίας κ. Γιάννη Καρατζένη, για το θέμα.
Ε.Π. Πριν από λίγες ημέρες άνοιξε το Πρόγραμμα «Εξοικονομώ-Αυτονομώ» και για την Περιφέρεια Στερεάς και για την Ευρυτανία. Πόσες αιτήσεις υπολογίζετε ότι ήταν έτοιμες προς κατάθεση και πόσες τελικά πρόλαβαν να κατατεθούν;
Γ.Κ. Τον ακριβή αριθμό των αιτήσεων δεν είμαι σε θέση να τον γνωρίζω. Εκτιμώ ότι ήταν τουλάχιστον 200 αιτήσεις έτοιμες προς κατάθεση στο πρόγραμμα. Από αυτές, πάλι κατ’ εκτίμηση, πρέπει να κατατέθηκαν 50 αιτήσεις. Αυτό που θα πρέπει να γίνει ξεκάθαρο είναι ότι ήταν αδύνατο να κατατεθεί και να εγκριθεί το σύνολο των αιτήσεών μας. Και αυτό είναι ανεξάρτητο από τον τρόπο που διεξάγεται όλη η διαδικασία. Αναλογιστείτε πως αν όλες οι αιτήσεις από την Ευρυτανία είχαν κατατεθεί, τότε σαν νομός θα είχαμε δεσμεύσει το 10% του συνολικού προϋπολογισμού που αναλογούσε στην περιφέρεια της Στερεάς Ελλάδας, ενώ πληθυσμιακά αντιστοιχούμε μόλις στο 2% του γεωγραφικού διαμερίσματος. Δηλαδή είναι εντελώς ουτοπικό να πιστεύει κάποιος ότι είναι δυνατό να ικανοποιηθούν όλες οι αιτήσεις του νομού αν δεν πολλαπλασιαστεί η διαθέσιμη χρηματοδότηση.
Ε.Π. Σάλος προκλήθηκε για μια ακόμη χρονιά και υπήρξαν διαμαρτυρίες για το σύστημα κατάθεσης των αιτήσεων. Ποια η εικόνα που έχετε από την κατάσταση;
Γ.Κ. Όπως ίσως γνωρίζουν οι περισσότεροι η καταχώρηση των αιτήσεων στο πρόγραμμα Εξοικονομώ γίνεται με χρονική σειρά προτεραιότητας και μέχρι εξάντλησης της διαθέσιμης χρηματοδότησης κάθε περιφέρειας. Δηλαδή το μοναδικό κριτήριο για την υπαγωγή μιας κατοικίας στο πρόγραμμα, πέραν των τυπικών προϋποθέσεων που αυτή θα πρέπει να πληροί, είναι ο χρόνος μέσα στον οποίο αυτή θα υποβληθεί στην ηλεκτρονική πλατφόρμα. Αυτό είναι κάτι που οι μηχανικοί το γνωρίζανε από τους προηγούμενους κύκλους του προγράμματος και ήταν προετοιμασμένοι να το αντιμετωπίσουν. Έτσι στην προσπάθειά τους να υποβάλλουν ταυτόχρονα όλα τα αιτήματα, ανέθεσαν την καταχώρησή τους σε περίπου ισάριθμους με το πλήθος των αιτήσεων χρήστες ηλεκτρονικού υπολογιστή. Κάτι το οποίο είχε σαν αποτέλεσμα να προκληθεί τεράστια δυσλειτουργία στο σύστημα καταχώρησης η οποία μετέτρεψε τον αγώνα ταχύτητας σε παιχνίδι τύχης. Μιλάμε δηλαδή για μια ανεπάρκεια της ηλεκτρονικής πλατφόρμας που δημιούργησε στην πλειοψηφία των περιπτώσεων ένα απροσπέλαστο εμπόδιο στην καταχώρηση της αίτησης.Την ανεπάρκεια αυτή δυστυχώς τη χρεώνεται ο τεχνικός κόσμος ο οποίος καλείται τώρα να «απολογηθεί» στους πελάτες του για το τι πήγε λάθος.
Ε.Π. Θα υπάρξει δεύτερη ευκαιρία στους εκατοντάδες πολίτες που έμειναν εκτός προγράμματος;
Γ.Κ. Σύμφωνα με τις ανακοινώσεις του Υπουργείου Περιβάλλοντος αντίστοιχα προγράμματα θα προκηρύσσονται κάθε έτος για τα επόμενα χρόνια. Οπότε θα υπάρξουν αρκετές ευκαιρίες για όσους δεν τα κατάφεραν αυτή τη φορά. Χωρίς ωστόσο αυτό να αποτελεί πανάκεια ότι θα ενταχθούν όλοι οι ενδιαφερόμενοι στο πρόγραμμα. Και αυτό οφείλεται στον ανορθόδοξο τρόπο διεξαγωγής της διαδικασίας και στις φειδωλές μέχρι τώρα κρατικές χρηματοδοτήσεις, ενώ στον αντίποδα έχουμε συνεχώς αυξανόμενο ενδιαφέρον από τον κόσμο.
Ε.Π. Ποια η θέση του Τεχνικού Επιμελητηρίου Ευρυτανίας για το πρόγραμμα αλλά και για ολόκληρη τη διαδικασία;
Γ.Κ. Η αναγκαιότητα αλλά και τα οφέλη του προγράμματος είναι λίγο πολύ γνωστά σε όλους. Αν σκεφτούμε ότι η μεγάλη πλειοψηφία των κτιρίων της χώρας μας είναι κατασκευασμένη πριν το 1980, δηλαδή πριν την ισχύ του πρώτου κανονισμού για τη θερμομόνωση των κτιρίων, αντιλαμβανόμαστε ότι η ανάγκη της ενεργειακής αναβάθμισης του κτιριακού τομέα είναι επιτακτική.Το να μειώσουμε την ενεργειακή κατανάλωση ενός κτιρίου και συνεπώς το λειτουργικό του κόστος σημαίνει ότι ελαφραίνουμε τον αντίστοιχο οικογενειακό προϋπολογισμό. Το πρόγραμμα Εξοικονομώ είναι ένα πολύ σημαντικό εργαλείο στο να το επιτύχουμε αυτό, μέσα από τα οικονομικά κίνητρα που παρέχει, ιδιαίτερα στα νοικοκυριά χαμηλότερου εισοδήματος. Ο τελευταίος κύκλος του προγράμματος έδωσε πολύ ισχυρά οικονομικά κίνητρα στους ενδιαφερόμενους, δεδομένου ότι το ποσοστό επιδότησης μπορούσε υπό προϋποθέσεις να φτάσει στο 85%, κάτι το οποίο πραγματικά εκτίναξε το ενδιαφέρον του κόσμου. Σε ό,τι αφορά την διαδικασία με μία φράση «είναι όλη λάθος». Καταδεικνύει με τον πλέον απογοητευτικό τρόπο ότι στην Ελλάδα του 2020 δεν υπάρχει κανένας ουσιαστικός σχεδιασμός για την ενεργειακή αναβάθμιση του κτιριακού πλούτου της χώρας μας.
Ε.Π. Τι σημαίνει το πρόγραμμα Εξοικονομώ για την Ευρυτανία και τι αντίκτυπο θα έχει στην αγορά ο αποκλεισμός τόσων αιτήσεων;
Γ.Κ. Όπως αναφέραμε και προηγουμένως τα οφέλη του προγράμματος είναι σημαντικά.Πολύ περισσότερο σε έναν ορεινό νομό όπως είναι η Ευρυτανία, όπου η περίοδος θέρμανσης των κτιρίων διαρκεί τους περισσότερους μήνες του έτους. Αντίστοιχα όμως είναι και τα οικονομικά οφέλη για όλα τα εμπλεκόμενα επαγγέλματα κάτι το οποίο με τη σειρά του έχει άμεσο αντίκτυπο στην ενίσχυση της τοπικής οικονομίας. Η πλειοψηφία των ενδιαφερόμενων στην περιοχή μας δεν κατάφερε να ενταχθεί στο τρέχον πρόγραμμα. Αυτό δημιούργησε την εντύπωση ότι αυτοί που έχουν ενταχθεί είναι ελάχιστοι. Κάτι το οποίο δεν είναι απόλυτα ορθό. Απλώς οι αρχικά ενδιαφερόμενοι είναι συγκριτικά πολύ περισσότεροι από αυτούς που τελικά κατάφεραν να ενταχθούν. Όπως προανέφερα το όριο στο πλήθος των αιτήσεων που τελικά υποβάλλονται στο πρόγραμμα μπαίνει από τους διαθέσιμους πόρους της περιφέρειάς μας. Αν οι διαθέσιμοι πόροι δεν αυξηθούν σημαντικά, το πλήθος των αιτήσεων που εντάσσονται στο πρόγραμμα θα αποτελεί πάντα κλάσμα των υποβαλλόμενων.
Ε.Π. Τι θα προτείνατε ως Τεχνικό Επιμελητήριο για το μέλλον του προγράμματος;
Γ.Κ. Ως Τεχνικό Επιμελητήριο πιστεύουμε ότι θα πρέπει να γίνει ένας εξορθολογισμός στα κριτήρια υπαγωγής των αιτήσεων στο πρόγραμμα. Θα πρέπει να οριστούν μοριοδοτούμενα κριτήρια τα οποία αφενός θα σχετίζονται με το εισόδημα των αιτούντων και αφετέρου θα λαμβάνουν υπόψη την υφιστάμενη ενεργειακή απόδοση ενός κτιρίου, αξιολογώντας ταυτόχρονα την πρόταση της ενεργειακής του βελτίωσης. Θα πρέπει να αναφέρουμε ότι για την υποβολή μιας πρότασης στο πρόγραμμα Εξοικονομώ προηγείται κατάλληλη προετοιμασία που περιλαμβάνει μεταξύ άλλων συλλογή στοιχείων από τον ιδιοκτήτη και το ακίνητο, αυτοψία του ακινήτου, ενεργειακή του κατάταξη και σύνταξη σεναρίου ενεργειακής βελτίωσης. Με την ισχύουσα διαδικασία ένταξης στο πρόγραμμα όλη αυτή η προετοιμασία εξανεμίζεται και μετατρέπεται σε έναν αγώνα ταχύτητας. «Ηλεκτρονικό ποδοπάτημα» με άλλα λόγια.
ΤΕΕ ΑΝΑΤΟΛΙΚΗΣ ΣΤΕΡΕΑΣ: ‘ΔΥΣΤΥΧΩΣ ΕΠΙΒΕΒΑΙΩΘΗΚΑΜΕ’
Ο Πρόεδρος του Τεχνικού Επιμελητηρίου Ανατολικής Στερεάς, κ. Αθανάσιος Λυκόπουλος, δήλωσε στον Ευρυτανικό Παλμό για το πρόγραμμα «Εξοικονομώ»:
«Η ενεργειακή αναβάθμιση των κτιρίων πρέπει να αποτελεί βασική προτεραιότητα της Πολιτείας. Διασφαλίζεται η προστασία του περιβάλλοντος και είναι πολλαπλά τα οφέλη για τους συμπολίτες μας, για τη χώρα και για τον τεχνικό κόσμο.
Τα προγράμματα εξοικονόμησης ενέργειας παρουσιάζουν διαρκώς αυξανόμενο ενδιαφέρον που ξεπερνά πλέον κατά πολύ τη διαθέσιμη χρηματοδότηση. Η ενίσχυση της χρηματοδότησης από το ταμείο ανάκαμψης και από ευρωπαϊκούς πόρους θα πρέπει να ενεργοποιείται ανά πιο τακτά χρονικά διαστήματα παράλληλα με τη στατική και λειτουργική αναβάθμιση, ιδιωτικών κτιρίων, δημοσίων κτιρίων και επιχειρήσεων χωρίς να υπάρχει ημερομηνία λήξης, παρά μόνο με την εξάντληση του προϋπολογισμού πενταετίας.
Στα πλαίσια του προγράμματος «Εξοικονομώ – Αυτονομώ» που άνοιξε για τη Στερεά Ελλάδα την Τετάρτη 16 Δεκεμβρίου τα χρήματα εξαντλήθηκαν σε ελάχιστο χρόνο μέσα σε πολλές δυσλειτουργίες, παρά το γεγονός ότι αναμένεται να αυξηθεί αριθμός των κατοικιών που θα ενταχθούν σε σύγκριση με το Σεπτέμβριο του 2019.
Δυστυχώς, για πλήθος πολιτών της περιοχής ευθύνης μας, δεν κατέστη δυνατό να υποβληθεί ή να ολοκληρωθεί η πρόταση τους, παρότι είχε προηγηθεί, στην πλειονότητά τους, σωστή και επαρκής προετοιμασία γιατί δε δόθηκε η δυνατότητα να υποβληθούν ακόμη μεγαλύτερος αριθμός προτάσεων ανεξάρτητα αν έχουν δεσμευτεί οι διαθέσιμοι μέχρι εκείνη τη στιγμή πόροι.
Επιπλέον η πλατφόρμα άντλησης στοιχείων του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας για τα πιστοποιητικά ενεργειακής απόδοσης είχε τόσες πολλές δυσλειτουργίες που μετέτρεψε τη διαδικασία όχι μόνο σε αγώνα ταχύτητας αλλά και τύχης.
Το τμήμα μας, έχοντας πλέον συσσωρευμένη εμπειρία από τα προγράμματα εξοικονόμησης ενέργειας, είχε έγκαιρα καταθέσει τις προτάσεις του ώστε να μην ισχύσει διαδικαστικά η χρονική προτεραιότητα ως βασική παράμετρος και να πραγματοποιούνταν οι απαιτούμενες βελτιωτικές παρεμβάσεις. Παρεμβάσεις που μπορούν και τώρα να δώσουν τη δυνατότητα επιλαχόντων δικαιούχων ώστε να μην δημιουργείται φόρτος μεταφερόμενων έτοιμων προτάσεων από πρόγραμμα σε πρόγραμμα.
Η πολιτεία οφείλει να διαβάζει σωστά τις ανάγκες της κοινωνίας και πρέπει να αξιοποιήσει άμεσα όλη τη δουλειά που έγινε το τελευταίο διάστημα, σε τόσο δύσκολες υγειονομικές συνθήκες, για όσους αποδεδειγμένα ήταν προετοιμασμένοι μέχρι την προβλεπόμενη ημερομηνία υποβολής».
