«Εξοικονομώ – Αυτονομώ» 2021 Η νέα εποχή του προγράμματος ξεκινά

• Τι αλλάζει τελικά
• Τα δεδομένα στην Ευρυτανία
• Όλες οι προθεσμίες & οι προϋποθέσεις

Το πολυαναμενόμενο Πρόγραμμα «Εξοικονομώ-Αυτονομώ» για το 2021 ξεκινά σε λίγες μέρες και τα γραφεία των μηχανικών βρίσκονται σε πυρετώδεις προεργασίες. Φέτος τα δεδομένα αλλάζουν ως προς το χρόνο υποβολής των αιτημάτων, γεγονός που δίνει ώθηση σε πολλούς περισσότερους ιδιοκτήτες να κάνουν αίτηση για να μπουν στο πρόγραμμα.

Τι συνέβαινε μέχρι τώρα

Τέτοια εποχή ακριβώς πριν από ένα χρόνο, όταν το Πρόγραμμα «Εξοικονμώ» για το 2020, άνοιξε κι έκλεισε μέσα σε λίγα μόνο λεπτά της ώρας, είχαν ξεσηκωθεί θύελλες αντιδράσεων από πολίτες που δεν μπόρεσαν ποτέ να ολοκληρώσουν την υποβολή της αίτησής τους μιας και το πρόγραμμα μπλόκαρε από τα πρώτα λεπτά. Σε εκτενές ρεπορτάζ του τότε ο Ευρυτανικός Παλμός έγραφε για το θέμα: «‘Βροχή’ έπεσαν οι καταγγελίες για το πρόγραμμα «Εξοικονομώ – Αυτονομώ», για μια ακόμη φορά, τόσο πανελλαδικά όσο και στην Ευρυτανία. Το δημοφιλέστερο πρόγραμμα του ΕΣΠΑ, δυστυχώς άφησε πολλούς ιδιοκτήτες ακινήτων εκτός, λόγω…ταχύτητας. Πάνω από το 50% των αιτούντων δεν μπήκαν στο πρόγραμμα σε ολόκληρη τη χώρα (όπου έχει ολοκληρωθεί η διαδικασία) ενώ στην Ευρυτανία τα ποσοστά είναι ακόμη πιο τραγικά. Παρόλο που προϋπολογισμός για φέτος τριπλασιάστηκε, οι αιτήσεις φαίνεται ότι θα αυξηθούν μόνο 60%.

Η αντίδραση των Μηχανικών, αλλά και των πολιτών για την απαράδεκτη –όπως τη χαρακτηρίζουν- διαδικασία, υπήρξε τεράστια. Με την ειδική πλατφόρμα του προγράμματος να κλείνει μέσα σε 20-30 ή 40 λεπτά, αλλά να είναι μπλοκαρισμένη από τα πρώτα 10 λεπτά αφότου άνοιξε αφήνοντας για ακόμα μία φορά χιλιάδες αιτήσεις εκτός συστήματος καθώς σε ελάχιστα λεπτά είχαν δεσμευτεί όλα τα χρήματα που είχαν προϋπολογιστεί για την Περιφέρεια, υπήρξε τεράστια κινητοποίηση.

Στα πλαίσια της διαμαρτυρίας δημιουργήθηκε ειδική ηλεκτρονική πλατφόρμα συλλογής υπογραφών για την κατάργηση της συγκεκριμένης διαδικασίας στο «Εξοικονομώ». Το αίτημα της ηλεκτρονικής ψηφοφορίας προς το Υπουργείο Περιβάλλοντος που έχει ήδη συλλέξει εκατοντάδες υπογραφές αναφέρει: «Η χρονική προτεραιότητα στην υποβολή των αιτήσεων ευτελίζει το επάγγελμα του μηχανικού και ακυρώνει τους πραγματικούς στόχους του προγράμματος “Εξοικονομώ – Αυτονομώ”. Ζητάμε την μόνιμη ανοικτή πλατφόρμα με αξιολόγηση -βαθμολόγηση των αιτήσεων με ενεργειακά – οικονομικά και κοινωνικά κριτήρια».

Πολλοί ήταν οι Ευρυτάνες που δεν κατάφεραν να μπουν τελικά σε αυτή τη φάση του προγράμματος και οι καταγγελίες στην εφημερίδα μας έφταναν συνεχώς από την περασμένη Τετάρτη που άνοιξε το σύστημα και από τα πρώτα δέκα λεπτά μπλόκαρε. Το πρόγραμμα που περίμεναν όλοι για να κάνουν κάποιες επισκευές στα σπίτια τους και ολόκληρη η αγορά της οικοδομής να δουλέψει (μηχανικοί, τεχνίτες, έμποροι με υλικά κλπ), αναμένεται να ξαναπροκηρυχθεί εντός του α’ εξαμήνου του 2021, προϋπολογισμού τουλάχιστον 1 δισεκατομμυρίου ευρώ, όπως ανακοίνωσε ο Υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας,Κωστής Χατζηδάκης».

Βέβαια, το πρόγραμμα άργησε ένα εξάμηνο από την περσινή δέσμευση, αλλά οι διαμαρτυρίες μηχανικών και ιδιοκτητών έπιασαν τόπο όπως φαίνεται με το νέο πρόγραμμα.

Τα νέα δεδομένα 

Τι λένε οι Ευρυτάνες μηχανικοί

Ο Ευρυτανικός Παλμός επικοινώνησε με τον Μηχανικό κ. Μαντζιούτα Ιωάννη, ο οποίος εδώ και χρόνια ασχολείται με το πρόγραμμα «Εξοικονομώ», προκειμένου να μας δώσει μια πρώτη εικόνα του φετινού προγράμματος.

«Το νέο πρόγραμμα Εξοικονομώ 2021 αναμένεται να ανοίξει στις 13/12/2021 προς υποβολή αιτήσεων. Όπως και σε παλαιότερους κύκλους, έτσι και φέτος οι ωφελούμενοι καλούνται να προσκομίσουν τα απαιτούμενα δικαιολογητικά έγκαιρα ώστε να γίνουν οι απαραίτητες ενέργειες στοχεύοντας σε ένα προϋπολογισμό με επιδότηση 40% – 75% με μέγιστο προϋπολογισμό 28.000 ευρώ ανά ακίνητο.

Για τη δέσμευση ωστόσο της παραπάνω επιδότησης και την υπαγωγή στο πρόγραμμα, η επενδυτική επιτροπή θα προβεί σε αξιολόγηση κριτηρίων για τη διαμόρφωση μοριοδότησης η οποία προκύπτει με την μέθοδο της Συγκριτικής Αξιολόγησης.

Τα κριτήρια αφορούν σε ενεργειακά/ κτηριακά, κοινωνικά και εισοδηματικά όπως αναφέρεται στον οδηγό που δημοσιεύτηκε.

Οι παρεμβάσεις, δεν διαφοροποιούνται σημαντικά συγκριτικά με τους προηγούμενους κύκλους, με τη διαφορά ωστόσο, ότι φέτος δεν επιδοτείται η εγκατάσταση φωτοβολταϊκών.

Ενδεικτικά οι παρεμβάσεις περιλαμβάνουν κουφώματα, σύστημα θέρμανσης/ ψύξης (λέβητα, Φυσικού Αερίου, αντλία θερμότητας, κλιματιστικά, σύστημα ζεστού νερού (ηλιακός, αντλία θερμότητας), μονώσεις οροφής, στέγης, πυλωτής, τοίχων.

Στα πλαίσια του Προγράμματος υπάρχουν δύο (2) διακριτοί τύποι αιτήσεων:

ι.  Αίτηση Μεμονωμένου διαμερίσματος ή Μονοκατοικίας,

ιι.Αίτηση Πολυκατοικίας (συμπεριλαμβανομένων των αιτήσεων των διαμερισμάτων ως μέρος αίτησης σε πολυκατοικία)

Επισημαίνεται ότι σε καμία περίπτωση δεν είναι επιλέξιμες οι ιδιοκτησίες του κτηρίου που δεν χρησιμοποιούνται για κατοικία (π.χ. κατάστημα στο ισόγειο κτηρίου).

Μία κατοικία, προκειμένου να κριθεί επιλέξιμη, πρέπει να πληροί τις ακόλουθες γενικές προϋποθέσεις:

Υφίσταται νόμιμα.

Δεν έχει κριθεί κατεδαφιστέα.

Χρησιμοποιείται ως κύρια κατοικία.

Έχει καταταχθεί βάσει του Πρώτου Πιστοποιητικού Ενεργειακής Απόδοσης (Α’ Π.Ε.Α.) σε κατηγορία χαμηλότερη ή ίση της Γ.

Λόγω των ηλεκτρονικών διασταυρώσεων των στοιχείων κατοικίας που καταχωρούνται στην αίτηση με τα αντίστοιχα στοιχεία που έχουν δηλωθεί στην φορολογική αρχή, είναι απαραίτητο στη δήλωση φορολογίας εισοδήματος του ενοίκου (Ε1), εάν υπάρχει μίσθωση/δωρεάν παραχώρηση της κύριας κατοικίας και στην αναλυτική κατάσταση για τα μισθώματα ακίνητης περιουσίας (Ε2), καθώς και στη δήλωση στοιχείων ακινήτων (Ε9) να εμπεριέχεται πλήρως και ορθά ο αριθμός παροχής ηλεκτρικού ρεύματος του ακινήτου.

Διάρκεια υποβολής αιτήσεων

Ως ημερομηνία έναρξης υποβολής αιτήσεων μονοκατοικίας/μεμονωμένου διαμερίσματος ορίζεται η 13η  Δεκεμβρίου 2021.

Ως ημερομηνία έναρξης υποβολής αιτήσεων πολυκατοικίας ορίζεται η τρίτη (3η) εργάσιμη ημέρα μετά την λήξη υποβολής αιτήσεων  μονοκατοικίας/μεμονωμένου διαμερίσματος.

Η δυνατότητα ηλεκτρονικής υποβολής αιτήσεων θα παρέχεται για χρονική περίοδο πενήντα (50) ημερών από την ημερομηνία έναρξης υποβολής.

Για περισσότερες πληροφορίες οι ενδιαφερόμενοι μπορούν να επισκέπτονται τον ιστότοπο https://exoikonomo2021.gov.gr

Συνεπώς, κρίνεται απαραίτητη η σωστή και έγκαιρη προετοιμασία για την ορθή καταχώριση της κάθε αίτησης εντός χρονικού πλαισίου. Η άμεση επικοινωνία και συνεννόηση με τον μηχανικό κάθε ωφελούμενου είναι μεγάλης σημασίας προκειμένου να εντοπιστούν έγκαιρα τυχόν ελλείψεις και διορθώσεις που κρίνονται απαραίτητες για να επιτευχθεί ο μέγιστος δυνατός προϋπολογισμός για κάθε ωφελούμενο.

Με πληθώρα επιτυχιών σε παλαιότερους κύκλους του προγράμματος, το τεχνικό γραφείο του Ιωάννη Μαντζιούτα, έχοντας ξεκινήσει προ μηνών την προετοιμασία αιτήσεων, τόσο για κατοικίες εντός  Ευρυτανίας όσο και στην υπόλοιπη Ελλάδα, αναλαμβάνει και φέτος την  καταχώριση αιτημάτων στο πρόγραμμα με γνώμονα την ανώτατη δυνατή εξοικονόμηση ενέργειας για κάθε κατοικία».

Όλες οι λεπτομέρειες του προγράμματος

Το νέο πρόγραμμα στοχεύει στην ενεργειακή αναβάθμιση τουλάχιστον 50.000 κατοικιών, 38% περισσότερων συγκριτικά με τον προηγούμενο κύκλο. Θα συμβάλλει στην επίτευξη του στόχου που έχει τεθεί στο Εθνικό Σχέδιο για την Ενέργεια και το Κλίμα (ΕΣΕΚ), για την ενεργειακή αναβάθμιση 600.000 κτιρίων έως το τέλος της δεκαετίας.

Το σημαντικό νέο είναι ότι καταργείται η χρονική ιεράρχηση των αιτήσεων και δημιουργείται λίστα επιλαχόντων, ενώ για πρώτη φορά θα υπάρχει ξεχωριστός προϋπολογισμός ύψους 100 εκατ. ευρώ για ευάλωτα νοικοκυριά.

Ειδική μέριμνα λαμβάνεται για μονογονεϊκές οικογένειες, πολύτεκνους και νοικοκυριά με ΑμεΑ. Ως σημαντικότερο κριτήριο, για την έγκριση μιας αίτησης ορίζεται η εκτιμώμενη ετήσια εξοικονόμηση ενέργειας βάσει του προτεινόμενου κόστους παρεμβάσεων.

Η μέση εκτιμώμενη επιδότηση θα ανέλθει σε ποσοστό 62% της συνολικής δαπάνης.

Το πρόγραμμα θα χρηματοδοτηθεί από το Ταμείο Ανάκαμψης με 632 εκατ. ευρώ και μαζί με τη μόχλευση θα κινητοποιηθούν συνολικά κεφάλαια πάνω από 1 δισ. Ευρώ, ενώ ο Οδηγός του «Εξοικονομώ 2021» -που περιλαμβάνει όλες τις πληροφορίες για το επόμενο πρόγραμμα ενεργειακής αναβάθμισης κτιρίων δημοσιεύθηκε στην https://exoikonomo2021.gov.gr

Επιχορηγήσεις

• Εισόδημα έως 5.000€: 65% – 75%
• Εισόδημα 5.000 – 10.000€: 60% – 70%
• Εισόδημα 10.000 – 20.000€: 55% – 45%
• Εισόδημα 20.000 – 30.000€: 45% – 40%
• Εισόδημα 30.000 – 50.000€: 40%

Μοριοδότηση

• Κόστος εξοικονόμησης ενέργειας: 50%
• Εισόδημα νοικοκυριού: 14%
• Βαθμοημέρες: 7%
• Ενεργειακή κλάση: 5%
• Παλαιότητα κατασκευής: 3%
• Μονογονεική οικογένεια: 7%
• Πολύτεκνοι: 7%
• ΑμεΑ: 7%

Επιλέξιμες παρεμβάσεις

• Αντικατάσταση κουφωμάτων
• Τοποθέτηση θερμομόνωσης/θερμοπρόσοψης
• Τέντες – συστήματα σκίασης
• Αντικατάσταση συστήματος θέρμανσης
• Αντικατάσταση / Εγκατάσταση κλιματιστικών

Τα ποσοστά ενίσχυσης

Στο πρόγραμμα μπορούν να ενταχθούν ιδιοκτήτες (όσοι έχουν εμπράγματο δικαίωμα) για την κύρια κατοικία τους ή για νοικιασμένο σπίτι που χρησιμοποιείται ως κύρια κατοικία. Στη δεύτερη περίπτωση η επιδότηση είναι 40% ανεξαρτήτως εισοδήματος. Τα ποσοστά ενίσχυσης διαμορφώνονται ως εξής:

• Για ατομικό εισόδημα έως 5.000 ευρώ και οικογενειακό έως 10.000 ευρώ, ποσοστό 75% στα ιδιοκατοικούμενα και 65% στις περιπτώσεις ενοικίασης / δωρεάν παραχώρησης.
• Από 5.000-10.000 ευρώ ατομικό και 10.000-20.000 οικογενειακό, ποσοστό 70% στα ιδιοκατοικούμενα και 60% στις περιπτώσεις ενοικίασης / δωρεάν παραχώρησης.
• Από 10.000-20.000 ευρώ ατομικό και 20.000-30.000 ευρώ οικογενειακό, ποσοστό 55% στα ιδιοκατοικούμενα και 45% στις περιπτώσεις ενοικίασης / δωρεάν παραχώρησης.
• Από 20.000-30.000 ευρώ ατομικό και 30.000-40.000 ευρώ οικογενειακό, ποσοστό 45% στα ιδιοκατοικούμενα και 40% στις περιπτώσεις ενοικίασης / δωρεάν παραχώρησης.
• Από 30.000-50.000 ευρώ ατομικό και 40.000-60.000 ευρώ οικογενειακό, ποσοστό 40% στα ιδιοκατοικούμενα και 40% επίσης στις περιπτώσεις ενοικίασης / δωρεάν παραχώρησης.

Προϋποθέσεις για την υποβολή αιτήσεων

Περιορισμός αιτήσεων ανά ωφελούμενο:

• Για αίτηση Μεμονωμένου Διαμερίσματος ή Μονοκατοικίας, για κάθε φυσικό πρόσωπο (για κάθε ΑΦΜ αιτούντα) είναι δυνατή η υποβολή μόνο μίας (1) αίτησης, σύμφωνα με τους όρους του Προγράμματος.
• Για αίτηση Πολυκατοικίας, για κάθε ΑΦΜ διαχείρισης Πολυκατοικίας είναι δυνατή η υποβολή μόνο μίας (1) αίτησης, σύμφωνα με τους όρους του Προγράμματος.
• Για τα συμμετέχοντα διαμερίσματα ως μέρος αίτησης Πολυκατοικίας, για κάθε φυσικό πρόσωπο (για κάθε ΑΦΜ αιτούντα) είναι δυνατή η υποβολή περισσότερων αιτήσεων συμμετεχόντων διαμερισμάτων, σύμφωνα με τους όρους του Προγράμματος. Ωστόσο, ισχύει το προβλεπόμενο όριο σώρευσης επί του συνόλου της επιχορήγησης.

Περιορισμός αιτήσεων ανά κατοικία: Για κάθε επιλέξιμη κατοικία (μονοκατοικία, μεμονωμένο διαμέρισμα, Πολυκατοικία, ή διαμέρισμα ως μέρος αίτησης Πολυκατοικίας) του τρέχοντος Προγράμματος πρέπει να υποβληθεί μία (1) μόνον αίτηση. Κατοικίες, με την άνω έννοια, με ενεργή αίτηση σε κάποιο από τα προγράμματα ενεργειακής αναβάθμισης «Εξοικονόμηση κατ’ Οίκον ΙΙ» και “Εξοικονομώ-Αυτονομώ” της προγραμματικής περιόδου 2014-2020, δεν έχουν δικαίωμα υποβολής στο τρέχον πρόγραμμα. Εξαίρεση αποτελούν οι περιπτώσεις μεμονωμένων διαμερισμάτων με ενεργή αίτηση σε κάποιον από τους κύκλους των Προγραμμάτων «Εξοικονόμηση κατ’ Οίκον ΙΙ» και “Εξοικονομώ-Αυτονομώ” της προγραμματικής περιόδου 2014-2020, για τα οποία επιτρέπεται να μετέχουν ως διαμέρισμα-μέρος αίτησης σε πολυκατοικία αλλά μόνον για τις κοινόχρηστες παρεμβάσεις.Η καταχώριση στο πληροφοριακό σύστημα περισσότερων της μίας αιτήσεων για την ίδια επιλέξιμη κατοικία από το ίδιο πρόσωπο ή άλλο συγκύριο οδηγεί, άνευ ετέρου, στην απόρριψη του συνόλου των αιτήσεων και στην περίπτωση αίτησης που έχει συμπεριληφθεί σε απόφαση υπαγωγής, η τελευταία θα ανακληθεί. Ο έλεγχος για την τήρηση των ανωτέρω αφορά το σύνολο των αιτήσεων που θα υποβληθούν στο πρόγραμμα και πραγματοποιείται από τον Φορέα Υλοποίησης του Προγράμματος πριν την έκδοση της οικείας απόφασης υπαγωγής.

Τι πρέπει να προσέξει ο ενδιαφερόμενος στην αίτησή του

• Θα πρέπει να φροντίσει να έχει όλα τα έγγραφα – σχέδια πολεοδομίας του ακινήτου και να προχωρήσει άμεσα σε νομιμοποίηση όποιων αυθαιρεσιών υπάρχουν πριν την αίτηση στο πρόγραμμα του ΕΞΟΙΚΟΝΟΜΩ.
• Υπάρχει πλαφόν στον επιλέξιμο προϋπολογισμό, το οποίο δεν μπορεί να υπερβαίνει: α) το γινόμενο του 1,0 € επί το σύνολο της εκτιμώμενης ετήσιας εξοικονόμησης πρωτογενούς ενέργειας (kWh) όπως προκύπτει από το Α΄ Πιστοποιητικό Ενεργειακής Απόδοσης, β) Το γινόμενο του 200 € επί την επιφάνεια κυρίων χώρων (όπως αυτή προκύπτει από το έντυπο Ε9 και στη συνέχεια από την ηλεκτρονική ταυτότητα κτηρίου), γ) τις 28.000 € για μονοκατοικία/μεμονωμένο διαμέρισμα/διαμέρισμα ως μέρος αίτησης σε πολυκατοικία,
• Λόγω των ανωτέρω περιορισμών, λαμβάνοντας υπόψη ότι απαιτείται παράλληλα να επιτύχει αναβάθμιση της κατοικίας του κατά 3 ενεργειακές κατηγορίες, σε σχέση με το 1ο ενεργειακό πιστοποιητικό, ο ενδιαφερόμενος πρέπει να επιλέξει τις κατάλληλες παρεμβάσεις που με το λιγότερο κόστος θα του εξασφαλίσουν μεγαλύτερη εξοικονόμηση ενέργειας
• Οι παρεμβάσεις που δίνουν την μεγαλύτερη εξοικονόμηση ενέργειας και αναβαθμίζουν σημαντικά την κατοικία ενεργειακά είναι οι μονώσεις, τα ηλιακά για ζεστά νερά χρήσης και η αντικατάσταση του συστήματος θέρμανσης με αυτόνομη όπως Λέβητας Φυσικού Αερίου ή Αντλία Θερμότητας
• Λόγω της μοριοδότησης που ισχύει στο νέο πρόγραμμα, η ενεργειακή αναβάθμιση κατοικιών με κατασκευή προ του 1980, δίνει περισσότερα μόρια στον ενδιαφερόμενο συγκριτικά με νεότερες κατοικίες που αναβαθμίζονται και έχουν περισσότερες πιθανότητες να επιλεγούν και να εγκριθούν οι αιτήσεις τους.
• Μπορεί να γίνει αίτηση για παρεμβάσεις σε πολυκατοικία αρκεί να αφορά τα διαμερίσματα και τα κοινόχρηστα, όχι μόνο κοινόχρηστες παρεμβάσεις.
• Για αίτηση μεμονωμένου διαμερίσματος ή μονοκατοικίας, για κάθε φυσικό πρόσωπο είναι δυνατή η υποβολή (1) μόνο αίτησης, σύμφωνα με τους όρους του προγράμματος.