Όνομα: Στέλιος Μπαλτάς (Stanley Baltas)

                  1934 -2020

Τόπος διαμονής: Μελβούρνη Αυστραλίας

Τόπος καταγωγής: Καστανιά Ευρυτανίας

Πριν λίγες μέρες ο Συλλόγος Καστανιωτών Ευρυτανίας έκανε μια ανάρτηση για τον θάνατο του Στέλιου Αποστ. Μπαλτά στη Μελβούρνη της Αυστραλίας, η μορφή αυτού του ανθρώπου μέσα από τις παλιές φωτογραφίες, έδωσαν την αίσθηση ενός ταξιδιού στον χρόνο. Οι ιστορίες των Ευρυτάνων που ξενιτεύτηκαν από τα άγονα βουνά του τόπου μας, για ν’ αναζητήσουν μια καλύτερη ζωή και τα ταξίδια των ζωών τους πέρα από τους ωκεανούς, πάντα προκαλούν συγκίνηση και έντονα συναισθήματα. Έτσι και η ιστορία της ζωής του Στέλιου Μπαλτά, η ορφάνια και τα δύσκολα πρώτα χρόνια στην Καστανιά, η αναζήτηση μιας νέας ζωής στην Αθήνα, ο ξενιτεμός στην Αυστραλία, η μάνα Αγλαΐα που στάθηκε κοντά του, η γυναίκα του Ουρανία που έχτισαν μαζί μια επιτυχημένη οικογενειακή και επαγγελματική ζωή, οι πέντε κόρες και ο πρόωρος χαμός της Ελένης, τα συγκινητικά λόγια της κόρης του στον επικήδειο, μια γεμάτη ζωή από εμπειρίες και συναισθήματα, μια γεμάτη ζωή με τη δύναμη ενός Ευρυτάνα που έζησε μακριά από τον τόπο που γεννήθηκε και πάντα θυμότανε με αγάπη, μια ζωή παρόμοια με αυτή των χιλιάδων Ευρυτάνων μεταναστών σε Αμερική και Αυστραλία. Η στήλη του Ευρυτάνα αυτής της εβδομάδας του αφιερώνεται, τιμώντας στο πρόσωπο του και μέσα από την ιστορία της ζωής του, όλους τους Ευρυτάνες που βρίσκονται στα ΄ξένα’, αλλά τα κύτταρά τους υπάρχουν στην Ευρυτανία…

Προκαταβολικά ένα τεράστιο ‘ευχαριστώ’ στον κ. Ζαχαρία Ζηνέλη για τις πληροφορίες, τα κείμενα, τις φωτογραφίες και την σταθερή υποστήριξή του.

Ο Στέλιος Μπαλτάς ήταν πρώτης γενιάς μετανάστης στην Αυστραλία, όπου και έφυγε πλήρης ημερών στα 84 χρόνια του. Γεννήθηκε στην Καστανιά Ευρυτανίας, γιός του Αποστόλη και της Αγλαΐας Μπαλτά, που κατάγονταν από τον Σουλιώτη ήρωα του 1821 και οι απόγονοί τους είχαν το ξακουστό χάνι στα Μπαλταίϊκα κοντά στον Προυσό. Στα οχτώ του χρόνια μένει ορφανός από πατέρα, μιας και ο πατέρας του δολοφονήθηκε από κλέφτες στα χρόνια της πείνας στην κατοχή, που του έκλεψαν στην περιοχή Διπόταμα στο δρόμο προς την Καστανιά, το καλαμπόκι που πήγαινε στην οικογένειά του. Το καλαμπόκι ήταν η αμοιβή του πατέρα Αποστόλη μετά από δεκαήμερη εργασία του στην Ποταμιά και με αυτό θα έτρεφε την οχταμελή οικογένειά του, αφού και είχε ήδη έξι παιδιά. Για τρεις ημέρες οικογένεια και συγγενείς αναζητούσαν τον άτυχο Αποστόλη Μπαλτά και τον βρήκαν βαριά τραυματισμένο, μη μπορώντας να τον κρατήσουν στη ζωή.

Ο θάνατος του πατέρα έμελλε να αλλάξει τελείως τη ζωή όλης της οικογένειας και του Στέλιου που έπρεπε να αναλάβει τις ευθύνες για την επιβίωσή της, και χάραξε βαθιά τις αναμνήσεις μια σκληρής ζωής που έζησε ο Στέλιος από τα παιδικά του χρόνια, έως την εφηβεία. ‘Συνήθιζε να μας λέει ιστορίες ξανά και ξανά για κείνα τα χρόνια’ λέει η κόρη του Kathy Balta στον αποχαιρετισμό της. Στη συνέχεια θα πάει αναζητώντας μια καλύτερη ζωή στην Αθήνα, παιδί ακόμα και εκεί αρχίζει το πάθος του για τα εστιατόρια και τα ξενοδοχεία. Εργαζόταν για να βοηθήσει την οικογένειά του, στέλνοντας τα απαραίτητα χρήματα σπίτι στη μητέρα του. Δούλεψε σε σημαντικές επιχειρήσεις όπως η Grande Bretagne στην πλατεία Συντάγματος και το Pallas στην Κηφισιά, που του άνοιξαν τους ορίζοντες για το μέλλον.

Το 1956 αποφασίζει να ταξιδέψει στην Αυστραλία και εγκαταστάθηκε στη Μελβούρνη. Δεν πέρασε πολύς καιρός πριν φτάσει στο Lilydale στον ξάδελφό του τον Γιώργο και άρχισε να δουλεύει μαζί του εκεί στο Station Café. Αυτό το μέρος θα αποτελούσε την αρχή για περισσότερα από 55 χρόνια αφοσιωμένης εξυπηρέτησης και φιλοξενίας. Εργάστηκε σκληρά και σύντομα γνώρισα τη σύντροφο της ζωής του Ουρανία Ζαμπέλη, από το Μαραντοχώρι Λευκάδας και δημιούργησε μια πολυμελή οικογένεια, αποκτώντας πέντε κόρες και έντεκα εγγόνια. Πάντα έλεγε: «Έχω έξι γυναίκες στη ζωή μου». Αν τον ρωτούσες μήπως θα ήθελε αντί για κόρες να έχει αγόρια, απαντούσε: «Γιατί να ήθελα αγόρια; Είμαι πολύ  ευτυχισμένος με τα κορίτσια μου».

Ο Στέλιος, γίνεται πια για τους Αυστραλούς ο Stan και ξακουστός για το εστιατόριο Stan’s Seafood, με δημοσιεύματα σε πρωτοσέλιδα σε τοπική εφημερίδα που έγραφε για κείνον “Stan’s Back” και γνωστούς σεφ να δουλεύουν στην επιχείρησή του. Μαζί με την σύζυγό του δημιουργούν ένα επιτυχημένο και αφοσιωμένο γάμο για 60 χρόνια και μια κοινή επιτυχημένη επαγγελματική πορεία και όλοι θυμούνται με αγάπη τον Stan Baltas για το χιούμορ και την ευγένειά του.

Αλλά για την Ευρυτανία παρέμεινε ο Στέλιος και ποτέ δεν ξέχασε το χωριό που γεννήθηκε και πάντοτε βοηθούσε με προθυμία σε έργα και άλλες δραστηριότητες που γίνονταν στην Καστανιά. Ανατρέχοντας στα παλιά φύλλα της εφημερίδας “Ο ΚΑΣΤΑΝΙΩΤΗΣ” του 1983, υπάρχει ένα ειδικό αφιέρωμα γραμμένο από τον τότε συντάκτη και υπεύθυνο ύλης Δημήτρη Γ. Ζηνέλη για τον αείμνηστο πια Στέλιο, που αναγνώριζε την αγάπη του και την προσφορά του στο αγαπημένο του χωριό: ‘‘Η σκέψη του όμως είναι συνεχώς στην Ελλάδα και ιδιαίτερα στον τόπο καταγωγής του… Με χρήματά του αγοράστηκαν από το Σύλλογο έπιπλα για το Κοινοτικό Γραφείο. Ακόμη τελευταία ενίσχυσε και πάλι το ταμείο του Συλλόγου μας με το ποσό των 16.000 δρχ. …’’.

‘‘Ως οικογένεια, γράφει η κόρη του, επισκεφθήκαμε το χωριό αυτό το 1989 και ο μπαμπάς έγινε δεκτός με την υποδοχή ενός ήρωα. Υπήρχαν άνθρωποι που μαζεύονταν στους δρόμους για να δουν τον άνδρα που έφυγε 33 χρόνια νωρίτερα, ένα αγοράκι με μια βαλίτσα γεμάτη όνειρα….’’.

Με την οικογένεια και την μάνα Αγλαΐα που τον ακολούθησε για 15 χρόνια στην Αυστραλία για να βοηθήσει στο μεγάλωμα των κοριτσιών
Η μεγάλη αγάπη του για τα εστιατόρια