«Ορκίζομαι ότι θα εκτελέσω πιστά τα καθήκοντά μου σαν μέλος της Πολιτικής Επιτροπής Εθνικής Απελευθέρωσης, έχοντας σαν γνώμονα το συμφέρον της πατρίδας μου και του ελληνικού λαού, ότι θα αγωνιστώ με αυτοθυσία για την απελευθέρωση της χώρας μου από το ζυγό των κατακτητών, ότι θα υπερασπίζω παντού και πάντοτε τις λαϊκές ελευθερίες και θα είμαι παραστάτης και οδηγός του λαού στον αγώνα για τη λευτεριά του και τα κυριαρχικά του δικαιώματα». Όρκος της ΠΕΕΑΣαν σήμερα, το 1944 δημιουργήθηκε με πρωτοβουλία του ΕΑΜ στο χωριό Βίνιανη της ορεινής Ευρυτανίας η Πολιτική Επιτροπή Εθνικής Απελευθέρωσης (ΠΕΕΑ), αποκαλούμενη «Κυβέρνηση του Βουνού». Σκοπός της ήταν η οργάνωση της διοίκησης της «ελεύθερης Ελλάδας.» Η ΠΕΕΑ αυτοδιαλύθηκε λίγο πριν την απελευθέρωση, στις 9 Οκτωβρίου 1944.Στο μικρό αυτό ορεινό χωριό πραγματοποιήθηκαν οι πρώτες, κομβικής σημασίας, συσκέψεις για την υλοποίηση των στόχων που είχαν εξαρχής τεθεί. Mεταξύ των δηλωμένων στόχων στην ιδρυτική πράξη της 10ης Μαρτίου η Εθνική Απελευθέρωση, η αποκατάσταση της λαϊκής κυριαρχίας, η βελτίωση, ολοκλήρωση και απρόσκοπτη λειτουργία των θεσμών της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, η προσαρμογή του λαϊκού στρατού στις αξιώσεις της νέας πραγματικότητας, η ικανοποίηση των βιοτικών αναγκών του ελληνικού λαού και η περίθαλψη των θυμάτων του κατακτητή, καθώς και η ένωση όλου του ελληνικού λαού, κάτω από μια ενιαία δική του κυβέρνηση.Από τις εκλογές που η ΠΕΕΑ προκήρυξε για το τελευταίο δεκαήμερο του Απρίλη του ‘44 εκλέχτηκαν 180 εκπρόσωποι για την πρώτη συνεδρίαση του Εθνικού Συμβουλίου (Βουλής του Βουνού). Στις εκλογές πήραν μέρος μέλη του ΚΚΕ, του Αγροτικού Κόμματος Ελλάδας, του Σοσιαλιστικού Κόμματος, του Σοσιαλεργατικού, της Δημοκρατικής Ένωσης, της Ένωσης της Λαϊκής Δημοκρατίας, του Κόμματος των Αριστερών Φιλελευθέρων, του Μεταρρυθμιστικού Κόμματος, καθώς και ανεξάρτητοι. Σημειώνεται ότι για πρώτη φορά εκλέγονται πέντε Ελληνίδες βουλευτές.Στις 18 Απρίλη του 1944, η ΠΕΕΑ ανασχηματίζεται και, από τα πέντε μέλη που την αποτελούσαν αρχικά, φτάνει να αριθμεί εννιά επικεφαλής Γραμματειών (υπουργείων): ο Αλέξανδρος Σβώλος ήταν γραμματέας Εξωτερικών, Παιδείας, Θρησκευμάτων και Λαϊκής Διαφώτισης (και πρόεδρος της ΠΕΕΑ). Ο Ευρ. Μπακιρτζής γραμματέας Επισιτισμού (και αντιπρόεδρος της ΠΕΕΑ). Ο Ηλ. Τσιριμώκος γραμματέας Δικαιοσύνης. Ο Εμ. Μάντακας γραμματέας Στρατιωτικών. Ο Ν. Ασκούτσης γραμματέας Συγκοινωνίας. Ο Αγγ. Αγγελόπουλος γραμματέας Οικονομικών. Ο Π. Κόκκαλης γραμματέας Κοινωνικής Πρόνοιας. Ο Κ. Γαβριηλίδης γραμματέας Γεωργίας. Ο Στ. Χατζήμπεης γραμματέας Εθνικής Οικονομίας.Από τις 14 έως τις 27 Μάη του ίδιου χρόνου, το Εθνικό Συμβούλιο συνέρχεται στις Κορυσχάδες στην Ευρυτανία. Τα ψηφίσματα που υποβλήθηκαν αναφέρουν ότι «όλες οι εξουσίες πηγάζουν από το λαό και ασκούνται από το λαό», ότι η Αυτοδιοίκηση και η Λαϊκή δικαιοσύνη είναι θεμελιώδεις θεσμοί του δημόσιου βίου των Ελλήνων, ότι οι λαϊκές ελευθερίες είναι ιερές και απαραβίαστες και ότι τα πολιτικά και αστικά δικαιώματα είναι για όλους, ανεξαρτήτως φύλου. Τέλος, επισημαίνεται ότι η εργασία είναι βασική κοινωνική λειτουργία και επίσημη είναι η γλώσσα του λαού.Γενικότερα, στο διάστημα μεταξύ ίδρυσης και αυτοδιάλυσής της, η ΠΕΕΑ εξέδωσε 27 «Δελτία πράξεων και Αποφάσεων», που αποτελούσαν την Εφημερίδα της Κυβερνήσεως της ΠΕΕΑ και περιλάμβαναν: 79 αποφάσεις, 64 πράξεις, 4 ψηφίσματα του Εθνικού Συμβουλίου, που ήταν η «Βουλή» της ΠΕΕΑ, 2 πρωτόκολλα ορκωμοσίας, που όλα μαζί δίνουν την πλήρη εικόνα της άσκησης της λαϊκής εξουσίας. Χαρακτηριστικό παράδειγμα η ψήφιση τον Αύγουστο του 1944 του Κώδικα Τοπικής Αυτοδιοίκησης, ενός ολοκληρωμένου σχεδίου για τους θεσμούς της αυτοδιοίκησης, το οποίο επεξεργάστηκε ειδική νομοτεχνική επιτροπή της κυβέρνησης του Βουνού.Ακολούθησαν τα γεγονότα με τον Γεώργιο Παπανδρέου και η σύσκεψη του Καΐρου, η δημιουργία της κυβέρνησης και η πρόταση της ΠΕΕΑ για συμμετοχή της στην κυβέρνηση Εθνικής Ενότητας υπό τον όρο να αντικατασταθεί ο Παπανδρέου από άλλο πρωθυπουργό, η οποία όμως δεν έγινε δεκτή.Παρόλες τις διαφωνίες τους, πάντως, το τηλεγράφημα που στάλθηκε το Σεπτέμβρη από την κυβέρνηση του βουνού, υπογεγραμμένο από τους Σβώλο, Παρτσαλίδη, Σιάντο προς το Κάιρο δήλωνε συνθηκολόγηση σε όλα τα ζητήματα και χωρίς όρους. «Η ηγεσία των ανθρώπων της ελεύθερης Ελλάδας είχε υποταχτεί στον πρωθυπουργό της εξόριστης κυβέρνησης, στο Βασιλιά και κυρίως στους Άγγλους».Από τα μέσα του Σεπτέμβρη 1944, οι δράσεις της ΠΕΕΑ περιορίζονται και το Νοέμβρη του 1944 ψηφίζεται η αυτοδιάλυση της ΠΕΕΑ με την υπογραφή των Σβώλου, Σιάντου, Τσιριμώκου, Μάντακα, Ασκούτση, Αγγελόπουλου, Γαβριηλίδη και Χατζημπέη. Η επαναστατική λαϊκή κυβέρνηση οδήγησε το λαό σε εκλογές και τα αποτελέσματά τους νομιμοποιήθηκαν, μέσω της σύστασης του Εθνικού Συμβουλίου, το οποίο την ενέκρινε. Την ίδια μέρα πραγματοποιείται και η αυτοδιάλυση του Εθνικού Συμβουλίου με την παρουσία των μελών της ΠΕΕΑ.

*tvxs.gr