Γράφει η Κλέσιορα Μαρία, Ψυχολόγος του ΚΔΑΠ-ΜΕΑ «Ανεμώνη», Ε.Κ.Ε.Π.Π.Π.Α.ΔΗ.Κ., Δήμος Καρπενησίου
Κατά τη διάρκεια της πανδημίας του COVID-19 τα άτομα με αναπηρία και οι άνθρωποι που τα φροντίζουν αντιμετωπίζουν εμπόδια στην πρόσβαση τους τόσο σε χρήσιμη ενημέρωση, όσο και στις υπηρεσίες φροντίδας της υγείας τους.
Τα εμπόδια που αντιμετωπίζουν μπορεί να είναι :
Περιβαλλοντικά: Ο τρόπος που γίνεται η ενημέρωση σχετικά με την προστασία της σωματικής και ψυχικής υγείας, συχνά δεν λαμβάνει υπόψη τα άτομα που αντιμετωπίζουν δυσκολίες στον τομέα της επικοινωνίας. Επίσης τα άτομα με κινητικές αναπηρίες πολλές φορές αντιμετωπίζουν πρόβλημα στην χρήση των υπηρεσιών υγείας λόγω της μη προσβασιμότητας αυτών των χώρων ή των μέσων μεταφοράς.
Θεσμικά: Απουσία συγκεκριμένων και εξειδικευμένων πρωτοκόλλων φροντίδας για τα ΑμεΑ που βρίσκονται σε καραντίνα. Επιπλέων το οικονομικό κόστος των υπηρεσιών υγείας (εξειδικευμένες εξετάσεις, φαρμακευτική αγωγή κ.α.) λειτουργεί σαν ανασταλτικός παράγοντας για την αναζήτηση και λήψη ποιοτικής σωματικής και ψυχολογικής φροντίδας από τα ΑμεΑ.
Στάσεις απέναντι στην αναπηρία: Η ύπαρξη προκαταλήψεων και διακρίσεων κατά των ΑμεΑ, όπως για παράδειγμα η άποψη ότι τα ΑμεΑ δεν είναι ικανά να λάβουν μόνα τους αποφάσεις και να συνεισφέρουν θετικά στην ανταπόκριση της πανδημίας, οδηγούν συχνά στον αποκλεισμό τους από τις αποφάσεις σχετικά με την πρόληψη και φροντίδα υγείας.
Τα παραπάνω εμπόδια εκτός από τις επιπτώσεις στην σωματική υγεία των ΑμεΑ, καθώς βρίσκονται σε αυξημένο κίνδυνο να νοσήσουν ή/και να μην έχουν την κατάλληλη ιατρική φροντίδα, έχουν και σημαντικότατες επιπτώσεις στην ψυχική υγεία αυτών και των φροντιστών τους (έντονο άγχος – πανικός).
Προτάσεις για την άρση των εμποδίων που αντιμετωπίζουν τα ΑμεΑ:
- Δημιουργία ενημερωτικών μηνυμάτων τα οποία θα λαμβάνουν υπόψη τις ιδιαίτερες ανάγκες των ΑμεΑ (αισθητηριακές, νοητικές, γνωστικές και ψυχοκοινωνικές). Επίσης αυτές οι ιδιαίτερες ανάγκες θα πρέπει να ληφθούν υπόψη και κατά την παροχή φροντίδας υγείας.
- Οι πολιτικές ηγεσίες με τις αποφάσεις τους και οι αρμόδιες υπηρεσίες θα πρέπει να συνεισφέρουν στην επικοινωνία και στην παροχή υπηρεσιών ψυχοκοινωνικής υποστήριξης σε ΑμεΑ που έχουν τεθεί σε καραντίνα ή έχουν απομακρυνθεί από την οικογένειά τους λόγω της πανδημίας.
- Αν η οικογένεια-φροντιστές ατόμων με αναπηρία τεθούν σε καραντίνα πρέπει να εφαρμοστεί ένα κατάλληλο σχέδιο που θα διασφαλίζει τη συνέχιση της παροχής φροντίδας στο ΑμεΑ.
- Οι ιδιαίτερες ανάγκες των ΑμεΑ και των φροντιστών τους θα πρέπει να ληφθούν υπόψη σε όλα τα στάδια κατάρτισης του σχεδίου διαχείρισης της πανδημίας.
Η πανδημία αν και είναι μια παγκόσμια και πανανθρώπινη κατάσταση, δεν βιώνεται το ίδιο από όλους και δεν έχει τις ίδιες συνέπειες σε όλους. Τα άτομα με αναπηρία αποτελούν ένα αναπόσπαστο κόμματι της κοινωνίας μας, των όποιων οι ιδιαίτερες ανάγκες θα πρέπει να ληφθούν υπόψη στην διαμόρφωση των αποφάσεων και μέτρων αντιμετώπισης της δύσκολης κατάστασης που βιώνουμε όλοι μας.
Πηγή: IASC Reference Group on Mental Health and Psychosocial Support in Emergency Settings (Circulated on: 17 March 2020).
