Στην ευρυτανική γη περισσεύουν τα κράκουρα. Κατά το ξεστρεμμάτισμα των χωραφιών, συνήθως εμπόδιζαν δύο βραχώδεις σχηματισμοί. Οι μεμονωμένες μεγάλες κοτρόνες, που απαιτούσαν ημιβραχώδη εκσκαφή και οι ριζιμιές πέτρες που ήθελαν εκβραχισμό με φουρνέλα ή με πολύ επίπονη εργασία με το λοστό και τη βαριά, τον κασμά και το φτυάρι, με αμφίβολα τις περισσότερες φορές αποτελέσματα. Στην ημιβραχώδη εκχέρσωση χρησιμοποιούσαν, εκτός από το κασμά και το φτυάρι των σκέτων χωματουργικών, επιπλέον και άλλα εργαλεία. Απαραίτητα ήταν οι διάφοροι λοστοί, όπως η παραμίνα και γοζίλα που λειτουργούσαν με τις φυσικές ιδιότητες των μοχλών.
Σιδερολοστός (αρχ. λοίσθος). Ήταν σιδερένιος και είχε το ένα άκρο του πεπλατυσμένο και χρησίμευε στο σχίσιμο των βράχων καθώς επίσης στο «ξεφώλιασμα» και στη μεταφορά των ογκόλιθων. Επιπλέον μ΄ αυτόν άνοιγαν τρύπες στο έδαφος για να μπήξουνε παλούκια, φούρκες κ.λπ. Γενικά ήταν ένα εργαλείο, που δεν έλειπε από κανένα σπίτι (Α1β1).
Παραμίνα. Ήταν σαν το λοστό, όμως μακρύτερη και ελαφρότερη με πολυγωνική παράπλευρη επιφάνεια και είχε πεπλατυσμένα και τα δυο άκρα της. Μετά από πολύ δουλειά τα δύο άκρα της παραμίνας ή το ένα του λοστού στόμωναν με αποτέλεσμα να τα πηγαίνουν στο σιδερά της περιοχής για «βούλωμα». Κατά τα άλλα και ο λοστός και η παραμίνα ήταν βιοτεχνικά εργαλεία (Α1β2).
Γοζίλα. Πρόκειται για ένα ξύλο σαν ένα γερό στειλιάρι, που είναι ο πρώτος λοστός που χρησιμοποίησε ο άνθρωπος. Όταν επρόκειτο για μετακίνηση ενός ογκόλιθου ή ενός μεγάλου κούτσουρου πιθανόν ο σιδερένιος λοστός ή η παραμίνα να μην επαρκούσε, οπότε χρησιμοποιούνταν οι γοζίλες, οι οποίες κάποιες φορές έκαναν καλύτερη δουλειά απ΄ ότι τα αδέλφια τους ο λοστός και η παραμίνα (Α1β3).
Βαριά. Ή μεγάλη και βαριά, βαριά ήταν κατάλληλη για το σπάσιμο μεγάλων λίθων από χεροδύναμους άντρες. «Πρέπει με τη βαριά ν΄ αποτυπώνεσαι
στο καύκαλο του κόσμου» εβρυχάτο ο λέων της επαναστατικής ποίησης Βλαδίμηρος Μαγιακόφσκι. «Θέλει με τη βαριά στο κεφάλι» έλεγε με την παροιμία του ο λαός, για κάποιον χοντροκέφαλο ή άδικο (Α1β4).
Βαριοπούλα. Ήταν μεσαίου μεγέθους βαριά. Εδώ βλέπουμε στραπατσαρισμένη μια βαριοπούλα, που έχει πάρει σύνταξη έπειτα από πολλά χρόνια προϋπηρεσίας και σκληρής εργασίας στα κράκουρα των βουνών μας, αλλά και σε πολλές υλοτομικές και λατομικές εργασίες. Η βαριά και ειδικά η βαριοπούλα, που δεν χρειαζόταν χεροδύναμους άνδρες, ήταν ένα εργαλείο πολλών χρήσεων, εκτός από τις ημιβραχώδεις και τις βραχώδεις εκσκαφές ήταν απαραίτητη στις υλοτομικές και λατομικές εργασίες (Α1β5).
