Η Γιουροβίζιον του 1976, Μάνος Χατζιδάκις και Μαρίζα Κωχ

379
boubouris sinaksari1

Στον απόηχο της φετινής Γιουροβίζιον με όλα τα απρόβλεπτα και παρεπόμενα:

Το 1975 η Ελλάδα σε ένδειξη διαμαρτυρίας για τον Αττίλα της Κύπρου της προηγούμενης χρονιάς δεν έλαβε μέρος. Αποφάσισε να επανεμφανιστεί στον διαγωνισμό την επόμενη χρονιά με την παρθενική εμφάνιση της Τουρκίας στον θεσμό. Το τραγούδι της δεύτερης συμμετοχής ήταν επιλογή του Μάνου Χατζιδάκι ως διευθυντή του Τρίτου Προγράμματος της κρατικής Ραδιοφωνίας. Επρόκειτο για ένα τραγούδι ‘’μοιρολόι’’ της μαυροφορεμένης Μαρίζας Κωχ, που μιλούσε για την στρατιωτική εισβολή  και το δράμα του Κυπριακού λαού, το ‘’Παναγιά μου-Παναγιά μου, παρηγόρα την καρδιά μου’’. Το τραγούδι αυτό προκάλεσε θύελλα αντιδράσεων και τάραξε τα νερά της Γιουροβίζιον και ήταν σύνθεση της ερμηνεύτριας, οι στίχοι του Μιχάλη Φωτιάδη, βασισμένο σε ηπειρώτικο τραγούδι- μοιρολόι.

Η Μαρίζα Κωχ αργότερα, αποκάλυψε το παρασκήνιο της ανάθεσης  και πως όλα έγιναν μέσα σε ένα βράδυ, όταν της τηλεφώνησε ο Μάνος Χατζιδάκις. Της είπε ξεκάθαρα να φύγει αμέσως για την Χάγη (που θα γινόταν ο διαγωνισμός) μαζί με ένα λαούτο μόνο. Ήθελε το τραγούδι σε ένα βράδυ, για να προλάβουν να κατοχυρώσουν τον διαγωνισμό. Όταν το περιεχόμενο του τραγουδιού έγινε γνωστό, οι Τούρκοι που ζούσαν μόνιμα  εκεί, έκαναν συγκέντρωση διαμαρτυρίας ενάντια στη συμμετοχή της χώρας μας.

Στις 3 Απριλίου 1976, η ανεπανάληπτη Μαρίζα Κωχ απτόητη βγήκε στη σκηνή, ενώ οι αρμόδιοι τη συμβούλευαν να μην το τολμήσει, αφού διέτρεχε άμεσο κίνδυνο η ζωή της. Οι διοργανωτές, την πληροφόρησαν λίγα δευτερόλεπτα πριν εμφανιστεί, ότι υπήρχε ελεύθερος σκοπευτής  απέναντί της με άγνωστο σκοπό. Εκείνη όμως, αγνοώντας τις απειλές, βρέθηκε αγέρωχη στη σκηνή τραγουδώντας τις θηριωδίες και ωμότητες των Τούρκων απέναντι στον Κυπριακό λαό. Οι οδηγίες του Μάνου Χατζιδάκι δεν αφορούσαν μόνο την ερμηνεία, αλλά και το όλο στήσιμό της πάνω στη σκηνή. «…Μόνο στο τέλος του τραγουδιού, στην τελευταία κορώνα, να απλώσεις τα χέρια σου, για να φανεί το πένθος μας για την Κύπρο…»

Σύμφωνα με τον Χατζιδάκι και την Κωχ, το φόρεμα που φόρεσε το βράδυ του διαγωνισμού, δεν ήταν ένδυμα απλής επίδειξης, αλλά ένδειξη πένθους και θρήνου. Η τουρκική τηλεόραση δεν μετέδωσε την ελληνική συμμετοχή και εκείνη την ώρα μετέδωσε πρόγραμμα με χορό της κοιλιάς. Η Ελλάδα έλαβε την 13η θέση συγκεντρώνοντας 20 βαθμούς. Η θέση βέβαια ήταν το τελευταίο που απασχολούσε τους μετέχοντες στην Ελληνική αποστολή. Κατά την επιστροφή τους στην πατρίδα, ο Μάνος Χατζιδάκις με επιστολή που απέστειλε στον τύπο ξεκαθάρισε:

«…Διάβασα πολλές επικρίσεις εναντίον της Ραδιοφωνίας, για το ότι δεν έγινε ‘’δημοκρατικότερα’’ η επιλογή, ώστε ‘’να πετύχουμε’’. Πουθενά δεν διάβασα  μια σωστή άποψη. Ότι δεν διαθέτουμε ηλίθιο τραγούδι και είμαστε μια χώρα  που έχει τεράστια αξιόλογη μουσική παράδοση. Διαλέξαμε ένα τραγούδι που μας ταίριαζε και δεν μας έκανε εκ των υστέρων να ντραπούμε…»

Αυτά τα λίγα στον αντίποδα για τις αναπάντητες προκλήσεις τελευταία εναντίον μας, του Ερντογάν και του Έντυ Ράμα από τους αρμόδιους!