Ποιος κυβερνά τον κόσμο;

194
baz

Νόαμ Τσόμσκι, Εκδόσεις Πατάκη

ΜΠΑΖΙΩΝΗ

Στο έργο «Ποιος κυβερνά τον κόσμο;», ο Νόαμ Τσόμσκι προσφέρει μια εκτενή κριτική των παγκόσμιων δυναμικών εξουσίας, εξετάζοντας τον ρόλο των Ηνωμένων Πολιτειών ως της κυρίαρχης δύναμης που διαμορφώνει την παγκόσμια πολιτική, την οικονομία και τις στρατιωτικές υποθέσεις. Μέσα από μια συλλογή δοκιμίων, ο Τσόμσκι αναλύει ιστορικά και σύγχρονα γεγονότα που αποδεικνύουν τον τρόπο λειτουργίας της εξουσίας, υπογραμμίζοντας την απόσταση ανάμεσα στη ρητορική και την πραγματικότητα της αμερικανικής εξωτερικής πολιτικής.

Ο Τσόμσκι ξεκινά εξετάζοντας το ιδεολογικό πλαίσιο που χρησιμοποιούν οι Η.Π.Α. για να δικαιολογήσουν την παγκόσμια κυριαρχία τους. Υποστηρίζει ότι, ενώ η Αμερική συχνά παρουσιάζεται ως υπερασπιστής της δημοκρατίας και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, οι ενέργειές της πολύ συχνά αντιβαίνουν σε αυτές τις αρχές. Για παράδειγμα, ο Τσόμσκι αναφέρεται σε αμερικανικές επεμβάσεις στη Μέση Ανατολή, την Κεντρική Αμερική και τη Νοτιοανατολική Ασία, τονίζοντας ότι αυτές καθοδηγήθηκαν από στρατηγικά και οικονομικά συμφέροντα, παρά από ανθρωπιστικές ανησυχίες. Αναδεικνύει την υποστήριξη που δόθηκε σε αυταρχικά καθεστώτα, την αποσταθεροποίηση δημοκρατικά εκλεγμένων κυβερνήσεων και τις συνέπειες πολέμων που υποκινήθηκαν από την απόκτηση πόρων, κυρίως πετρελαίου.

Ένα επαναλαμβανόμενο θέμα του βιβλίου είναι η έννοια της «εξαιρετικότητας», όπου οι Η.Π.Α. θεωρούν τον εαυτό τους απαλλαγμένο από τους κανόνες που επιβάλλουν στις άλλες χώρες. Ο Τσόμσκι αναφέρεται, για παράδειγμα, στον Πόλεμο του Ιράκ, όπου ψευδείς δικαιολογίες για όπλα μαζικής καταστροφής οδήγησαν σε μια καταστροφική σύγκρουση με μακροχρόνιες συνέπειες. Ο Τσόμσκι, επίσης, επικρίνει το παγκόσμιο οικονομικό σύστημα, υπογραμμίζοντας πώς οργανισμοί όπως το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο (ΔΝΤ) και η Παγκόσμια Τράπεζα εξυπηρετούν τα συμφέροντα των πλούσιων χωρών εις βάρος των φτωχότερων. Αναφέρεται σε ζητήματα όπως η κλιματική αλλαγή, η επιρροή των εταιρειών στη χάραξη πολιτικής και η ανισότητα εισοδήματος, τα οποία παρουσιάζει ως αλληλένδετες κρίσεις που απορρέουν από τη συγκέντρωση της εξουσίας.

Το βιβλίο υπογραμμίζει τον ρόλο της δημόσιας γνώμης και της ακτιβιστικής δράσης στην αμφισβήτηση αυτών των συστημάτων. Ο Τσόμσκι τονίζει ότι οι ενημερωμένοι, ενεργοί πολίτες μπορούν να ασκήσουν σημαντική επίδραση στις κυβερνήσεις, υποστηρίζοντας ότι η αλλαγή είναι εφικτή μέσω της συλλογικής δράσης.