Σε απόγνωση οι κτηνοτρόφοι
Ποια η επόμενη μέρα; Η κίνηση της ΠΕ Ευρυτανίας
Κρατάει πολλά χρόνια η μάχη μεταξύ κτηνοτρόφων και άγριας φύσης και συγκεκριμένα του λύκου, στην Ευρυτανία αλλά και σε ολόκληρη την Ελλάδα και τα Βαλκάνια. Την τελευταία διετία, όμως, η κατάσταση έχει ξεφύγει από τα συνηθισμένα, φέρνοντας τους κτηνοτρόφους σε απόγνωση, μιας και καθημερινά χάνουν ζωικό κεφάλαιο από κατασπαράξεις λύκων.
Οι κτηνοτρόφοι του νομού, τόσο των Αγράφων όσο και του Καρπενησίου, έρχονται καθημερινά αντιμέτωποι με τις επιδρομές λύκων, οι οποίοι τώρα πια κινούνται σε ζευγάρια ή αγέλες, γεγονός που καθιστά όχι απλά δύσκολη τη βόσκηση αλλά και εξαιρετικά επικίνδυνη, τόσο για τα κοπάδια, όσο και για τους ίδιους τους κτηνοτρόφους. Πάμπολλα είναι τα περιστατικά επίθεσης λύκων, όχι μόνο σε βουνοπλαγιές και βοσκοτόπια αλλά ακόμη και μέσα σε κατοικημένες περιοχές και οικισμούς.
Χαρακτηριστικό είναι το πρόσφατο περιστατικό επίθεσης από λύκο σε ζώο μέσα στο Μεγάλο Χωριό Καρπενησίου, και πολλά άλλα που καταδεικνύουν την άμεση ανάγκη επίλυσης του θέματος. Θα πρέπει να σημειωθεί ότι το ίδιο πρόβλημα αντιμετωπίζουν και οι κτηνοτρόφοι όλων των περιοχών γύρω από την οροσειρά της Πίνδου, οι οποίοι πιθανότατα συναντούν τις ίδιες αγέλες λύκων που περιφέρονται και διανύουν πολύ μεγάλες αποστάσεις σε πολύ μικρό διάστημα.
Το θέμα έχει έρθει στην επικαιρότητα πολλές φορές και πριν δυο χρόνια τέθηκε και ως ερώτηση προς το τότε Περιφερειακό Συμβούλιο και τον τ. Περιφερειάρχη Στερεάς Ελλάδας κ. Κώστα Μπακογιάννη, από τους περιφερειακούς συμβούλους τότε της αντιπολίτευσης, κα Σοφία Ντούρου και κ. Γιώργο Γκικόπουλο. Στην ερώτησή τους ανέφεραν τότε:
«Σε απόγνωση βρίσκονται οι κτηνοτρόφοι της Ευρυτανίας και ιδιαίτερα της περιοχής των Αγράφων λόγω της τεράστιας αύξησης των κατασπαράξεων αιγοπροβάτων και βοοειδών από λύκους. Σύμφωνα με εκτιμήσεις μόνο το πρώτο εξάμηνο του 2018 οι απώλειες βοοειδών έχουν πολλαπλασιαστεί σε σχέση με το 2017, ενώ όσον αφορά τα αιγοπρόβατα η κατάσταση είναι ακόμα χειρότερη…» «Αξίζει να σημειωθεί εδώ ότι οι καταγραφές του ΕΛΓΑ δεν αποτυπώνουν το μέγεθος του προβλήματος αφού λόγω των μεγάλων αποστάσεων, των μακροχρόνιων διαδικασιών, την κάλυψη μικρού μέρους της αξίας των ζώων που κατασπαράσσονται, αλλά και το γεγονός ότι σε πολλές περιπτώσεις δεν ανευρίσκονται υπολείμματα των πτωμάτων, οι κτηνοτρόφοι δεν δηλώνουν το σύνολο των απωλειών στον ΕΛΓΑ…» «Σύμφωνα με μαρτυρίες κτηνοτρόφων οι λύκοι μπαίνουν ακόμα και μέσα στους στάβλους κατασπαράσσοντας ακόμα και σκύλους, απειλώντας ακόμα και ζωές ανθρώπων. Τα παραπάνω, σε συνδυασμό με τις χαμηλές τιμές σε γάλα και κρέας και το πολύ υψηλό κόστος παραγωγής οδηγούν πολλούς κτηνοτρόφους να εγκαταλείπουν το επάγγελμα και τα πατρογονικά εδάφη τους. Όπως επισημαίνουν οι κτηνοτρόφοι της περιοχής ιδιαίτερα η Δυτική Ευρυτανία τείνει να ερημωθεί οριστικά και αμετάκλητα…».
Η θέση της ΠΕ Ευρυτανίας
Η Περιφέρεια Στερεάς Ελλάδας και συγκεκριμένα η ΠΕ Ευρυτανίας, προκειμένου να συμβάλλει προς μια κατεύθυνση επίλυσης του σοβαρού αυτού προβλήματος, πριν από λίγους μήνες έστειλε επιστολή προς όλους τους εμπλεκόμενους υπουργούς και υπηρεσίες, με πρώτο το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας, το οποίο είναι και το πιο αρμόδιο για το θέμα, μιας και ο λύκος, όπως και η αρκούδα, ανήκει στα προστατευόμενα είδη.
Σύμφωνα με το ρεπορτάζ του Ευρυτανικού Παλμού, σήμερα Τετάρτη 23 Ιουνίου 2020, ο Υπουργός κ. Κωστής Χατζηδάκης θα πραγματοποιήσει μια πρώτη συζήτηση για το θέμα και τις διάφορες πτυχές του, χωρίς όμως να εκφράσει ακόμη την τελική του απόφαση για τους τρόπους αντιμετώπισης του ζητήματος.
Στην επιστολή της η ΠΕ Ευρυτανίας και η Διεύθυνση Αγροτικής Οικονομίας και Κτηνιατρικής μεταξύ άλλων αναφέρουν ότι σύμφωνα με δειγματοληπτική έρευνα που πραγματοποίησε το Τμήμα Κτηνιατρικής Ευρυτανίας και αφορά στις απώλειες ζωικού κεφαλαίου λόγω κατασπαράξεων κατά την περίοδο από 1-1-2017 έως 31-7-2019.
Η έρευνα βασίστηκε:
Α) όσον αφορά τα βοοειδή στις δηλώσεις εξόδου των παραγωγών και στα στοιχεία τουΕΛΓΑ
Β) όσον αφορά τα αιγοπρόβατα σε κατά πρόσωπο ή τηλεφωνική επικοινωνία με παραγωγούς, και στα στοιχεία του ΕΛΓΑ
Σύμφωνα με τα στοιχεία της υπηρεσίας, σε τριάντα εννέα (39) εκτροφές βοοειδών διεσπαρμένες σε όλη την Ευρυτανία κατά το έτος 2017 είχαμε σαράντα έξι (46) απώλειες βοοειδών, εκατόν πενήντα τέσσερις (154) απώλειες κατά το έτος 2018 και πενήντα εννέα(59) κατά το πρώτο επτάμηνο του 2019 (συνημμένος πίνακας). Όσον αφορά τις απώλειες αιγοπροβάτων ενδεικτικά αναφέρουμε ότι κατά τον μήνα Ιούλιο 2018, οκτώ μόνο εκτροφές αιγοπροβάτων, δήλωσαν απώλειες 71 ζώων, κυρίως προβάτων. Σημειώνουμε δε, ότι οι εκτροφές που παρουσίασαν απώλειες λόγω κατασπαράξεων, στο ίδιο διάστημα ανέρχονται σε πολλές δεκάδες, αλλά χωρίς συγκεκριμένα στοιχεία.
Κατά τους μήνες Ιούνιο και Ιούλιο 2019 αναφέρθηκαν επιθέσεις λύκων ακόμα και ημέρα στο Ραπτόπουλο, τη Δάφνη, τη Φραγκίστα, ενώ αναφέρθηκαν και κατασπαράξεις σκύλων (κυνηγόσκυλων και ποιμενικών).
Σύμφωνα με τα στοιχεία του υποκαταστήματος Λαμίας του ΕΛΓΑ από 1-1-2017 έως 31-3-2018 αναγγέλθηκαν ως ζημιές από Λύκο 435 αιγοπρόβατα και 61 βοοειδή, ενώ από 1-4-2018 έως 31-3-2019 αναγγέλθηκαν 483 αιγοπρόβατα και 56 βοοειδή.
Βάσει των παραπάνω στοιχείων οι περιοχές στις οποίες εντοπίζεται το πρόβλημα είναι οι εξής: Άγραφα-Βραγγιανά, Ραπτόπουλο, Περιοχή Δάφνης-Μαυρομάτας, Περιοχή Στενώματος, Περιοχή Μαραθιά, Κρίκελλο –Ανιάδα, Στάβλοι, Φραγκίστα, Κέδρα-Λιθοχώρι.
Διαμάχη κτηνοτρόφων – οικολόγων
Μετά την εξαφάνισή τους λόγω κυνηγιού και άλλων ανθρωπίνων δραστηριοτήτων, οι λύκοι έχουν επιστρέψει στα ελληνικά βουνά. Οι κανονισμοί της Ε.Ε. απαγορεύουν το κυνήγι των λύκων, επιτρέποντας εξαιρέσεις μόνο όταν δεν υπάρχει καμία ικανοποιητική εναλλακτική λύση ή εάν απειλούνται άνθρωποι. Προβλέπουν όμως αποζημιώσεις σε επαγγελματίες που ζημιώνονται από τους λύκους. Ωστόσο οι κτηνοτρόφοι υποστηρίζουν ότι πρέπει να τους επιτραπεί να πυροβολούν τους λύκους όταν θέτουν άμεσα σε κίνδυνο το ζωικό τους κεφάλαιο. Τι υποστηρίζουν από κοινού όμως οι ελληνικές οικολογικές οργανώσεις για το θέμα;
Οι ζημιές των κτηνοτρόφων δεν είναι φανταστικές
Καμιά βιομηχανία αναπαραγωγής και απελευθέρωσης ζημιογόνων ή επικίνδυνων ζώων δεν υπάρχει στην Ελλάδα. Αν κάποια ζώα μας προκαλούν ζημιές ή αν φοβόμαστε κάποια άλλα, ας δούμε τα πραγματικά αίτια. Τα μεγάλα σαρκοφάγα θηλαστικά της Ελλάδας βασίζονται τροφικά στα κτηνοτροφικά ζώα, στους σκουπιδότοπους, στα υπολείμματα σφαγείων κ.λπ., με αποτέλεσμα οι ζημιές σε αιγοπρόβατα, βοοειδή ή και μελίσσια (από αρκούδες) να είναι αναπόφευκτες. Επίσης, τα άγρια ζώα αλλάζουν συμπεριφορές στην προσπάθειά τους να προσαρμοστούν και να επιβιώσουν, σε ένα φυσικό περιβάλλον το οποίο οι άνθρωποι αλλάζουμε με τις δραστηριότητές μας. Φυσικά θα βασίζονταν και σε άλλες τροφικές πηγές αν υπήρχαν άφθονες, πχ. ζαρκάδια. Ζημιές γίνονται, όμως η διαιώνιση του μύθου των «απελευθερώσεων» δε μας βοηθά να λύσουμε το πρόβλημα. Αντίθετα, δίνει δικαιολογία στο παράνομο κυνήγι και στις φόλες, δραστηριότητες που κινδυνεύουν να φέρουν πολλαπλάσιο κόστος στη φύση και στον άνθρωπο. Η σωστή αντιμετώπιση: αναζητώντας τη συνύπαρξη Πολλές αγροτικές κοινωνίες στην Ελλάδα έχουν καταφέρει να συνυπάρξουν με την άγρια ζωή. Οι κτηνοτρόφοι που γνωρίζουν καλά τις περιοχές τους και μαθαίνουν τις συνήθειες των άγριων ζώων, αναπτύσσουν απλές αλλά αποτελεσματικές μεθόδους προφύλαξης, όπως τη χρήση των ποιμενικών σκύλων. Έτσι, πολλές τοπικές κοινωνίες έχουν δείξει ανοχή σε είδη όπως ο λύκος και η αρκούδα, γεγονός που τις τιμά. Αντίθετα, σε άλλες περισσότερο ανεπτυγμένες οικονομικά χώρες, τα είδη αυτά εξαφανίστηκαν εξαιτίας του ανθρώπου.
Γιώργος Αθανασίου
Κτηνοτρόφος
Βελαώρα
Σαν κοινότητα Βαλαώρας είναι πάνω από 200 ζώα το χρόνο από κατασπαράξεις των λύκων και έχουν έρθει σε μεγάλη απόγνωση οι κτηνοτρόφοι. Αυτό που πρέπει να επισημάνουμε είναι ότι το σοβαρότερο θέμα είναι που δεν αποζημιώνονται λόγω του γεγονότος ότι δεν τα βρίσκουν οι κτηνοτρόφοι τα νεκρά ζώα μέσα στο δάσος, οπότε δεν μπορούν να αποδείξουν την απώλεια στον έλεγχο της πολιτείας.
Γιώργος Τόλης-Αλεξάνδρα Βαγενά
Κτηνοτρόφοι
Μοναστηράκι Αγράφων
Είμαστε κτηνοτρόφοι από το Μοναστηράκι των Αγράφων και τα τελευταία χρόνια δεχόμαστε σχεδόν καθημερινά επιθέσεις από αγέλες λύκων στα κοπάδια μας. Το πρόβλημα έχει γίνει ακόμα πιο έντονο στις μέρες μας και γι’ αυτό ζητάμε τη βοήθεια των αρμόδιων φορέων γιατί ο αριθμός των ζώων μας μειώνεται και οι λύκοι αυξάνονται χρόνο με το χρόνο σε σημείο να κινδυνεύουμε κι εμείς οι ίδιοι. Θα μας πείτε προστατέψτε τα ζώα σας, αλλά ακόμα κι αυτό στον τόπο που ζούμε είναι δύσκολο γιατί έχουμε περιστατικά που ο κτηνοτρόφος είναι παρών όλη μέρα στο κοπάδι του και πάλι έχει απώλειες χωρίς να μπορεί να κάνει τίποτα για να σώσει την περιουσία του. Οι αποζημιώσεις είναι ελάχιστες γιατί είναι δύσκολο να βρούμε και να συλλέξουμε τα κουφάρια των άτυχων ζώων μας ώστε να τα ελέγξουν οι αρμόδιοι υπάλληλοι του ΕΛΓΑ, με αποτέλεσμα να χάνουμε ζώα χωρίς να αποζημιωνόμαστε. Θέλουμε να συνεχίσουμε να μένουμε στον τόπο μας και να μένουν ζωντανά τα χωριά μας αλλά χωρίς να υπάρξει από την πολιτεία σημαντική στήριξη και βοήθεια αυτό θα είναι δύσκολο να γίνει. Ζητάμε λοιπόν από το κράτος να δει το πρόβλημα του κτηνοτρόφου πιο ουσιαστικά γιατί στο τέλος και τα αιγοπρόβατα θα είναι είδος προς εξαφάνιση.
Νίκος Τσούτσουρας
Κτηνοτρόφος
Μεγάλο Χωριό
Υπάρχει πράγματι μεγάλο πρόβλημα με τις επιθέσεις από αγέλες λύκων στα κοπάδια μας. Εγώ έχω δύο κοπάδια με 70 πρόβατα και 35 αγελάδες σε ελεύθερη βοσκή στην περιοχή της Καλιακούδας. Πολλές φορές έχουμε πάθει ζημιά, γιατί στη δική μας περιοχή υπάρχουν δυο αγέλες λύκων, όπως τις καταλαβαίνουμε από τις πατημασιές τους. Αλλά το μεγαλύτερο πρόβλημα είναι ότι δεν βρίσκουμε τα σκοτωμένα ζώα για να τα δείξουμε στον αντιπρόσωπο του ΕΛΓΑ προκειμένου να πάρουμε την αποζημίωση.
Γιώργος Β.Τριαντάφυλλος
Νέος αγρότης
Ιτέα Ραπτοπούλου
Μεγάλο πλήγμα για την κτηνοτροφία της περιοχής μας οι αγέλες λύκων που κατασπαράζουν τα ζώα μας ακόμα και έξω από τούς σταύλους. Οι κτηνοτρόφοι είναι σε απόγνωση, καθώς βλέπουν το ζωικό τους κεφάλαιο χρόνο με χρόνο να μειώνεται. Θα πρέπει η πολιτεία να μπορεί μέσω του ΕΛΓΑ να αποζημιώσει στο έπακρο τις ζημιές. Ακόμη είναι ένας αποτρεπτικός παράγοντας ούτως ώστε να μείνουν νέοι άνθρωποι στο επάγγελμα. Ζητάμε από την πολιτεία ΑΜΕΣΗ ΛΥΣΗ του μεγάλου αυτού προβλήματος!
