‘Οι μουσικοί, τα όργανα οι κομπανίες’
Ο παρακάτω κατάλογος καταρτίσθηκε μέσω αποδελτίωσης δημοσιευμάτων του τοπικού τύπου, την τεκμηρίωση παλαιών φωτογραφιών και από προφορικές μαρτυρίες. Οι περισσότερες χρονολογίες γεννήσεως και θανάτου προέρχονται από έρευνα στα κατά τόπους ληξιαρχεία (Ευρυτανίας, Αγρινίου, Καρδίτσας, Φθιώτιδας), τους υπαλλήλους των οποίων ευχαριστούμε θερμώς για την αρωγή τους. Ακόμη μια σύντομη επισκόπηση των δεδομένων που παρουσιάζουμε αποδεικνύει τον σημαντικό αριθμό των μουσικών σε όλες τις επιμέρους περιοχές σε μια περίοδο δημογραφικής ζωτικότητας των χωριών της Ευρυτανίας. Αυτό μαρτυρά την δημιουργικότητα των κατοίκων στα προ-τηλεοπτικά χρόνια. Είναι αξιοσημείωτο ότι η τέχνη του μουσικού είναι εν πολλοίς κληρονομική και μεταλαμπαδεύεται από γενιά σε γενιά. Υπάρχουν οικογένειες οι οποίες εξασκούν το ίδιο επάγγελμα για πάνω από έναν αιώνα. Η παλαιότερη «ζυγιά» οργάνων είναι: α) ζουρνάς ή καραμούζα (μεγάλο μέγεθος ζουρνά) και μικρού μεγέθους νταούλι ή σε πληρέστερη μορφή: β) κλαρίνο, βιολί, λαγούτο, ντέφι ή νταουλάκι, νάι (μακριά σιδερένια φλογέρα) και σαντούρι. Από την δεκαετία του 1960 εμφανίζεται το ακορντεόν και ακολούθως το αρμόνιο, το κιθαρολάουτο και αργότερα η ηλεκτρική κιθάρα και η ντραμς. Ο ήχος σταδιακά εξηλεκτρίζεται, παραμορφώνεται και η ένταση μεγιστοποιείται. Οι μουσικοί είναι καταχωρισμένοι σε σχέση με τον τόπο καταγωγής τους ασχέτως εάν κατοικούν και δραστηριοποιούνται αλλού π.χ. στο Καρπενήσι. Επισημαίνω ότι καταγράφονται κατά κύριο λόγο οι επαγγελματίες μουσικοί, και κατ’ εξαίρεση κάποιοι ερασιτέχνες ή ημι-επαγγελματίες, οι οποίοι έπαιξαν ή παίζουν σημαίνοντα ρόλο στην τοπική κοινωνία, όσον αφορά τα δρώμενα της δημοτικής μουσικής». Ηλιόπουλου Δ. Αναστάσιου2018: XXXVI,II)
«Λαϊκὀ μουσικό συγκρότημα Αθανασίου Φλέγκα: Αθανάσιος Φλέγκας, βιολί, 60 ετών, Γεώργιος Φλέγκας υιός κλαρίνο, 27 ετών, Σπυρἰδων Φλέγκας εξάδελφος, σαντούρι, 35 ετών. Δημήτριος Φλέγκας, ντέφι, 70 ετών. Παύλος Φλέγκας, κιθάρα 21 ετών. Όλοι οι ανωτέρω είναι και σιδηρουργοί. Δυτική Φραγκίστα Ευρυτανίας, 1959 απ το βιβλίο Ηλιόπουλου Δ. Αναστασίου(Επιμ.)2018: Δημοτικά τραγούδια Ευρυτανίας συλλογή Σπύρ. Δ. Περιστέρη 1959, 1962, του Κέντρου Ερεύνης της Ελληνικής Λαογραφίας, της Ακαδημίας Αθηνών, σ.540.
Τα όργανα ανά χωριό
Άγραφα: Η ζυγιά αποτελούνταν από νταούλι και βιολί. Η κιθάρα προστέθηκε μετά το 1969. Τη τζαμάρα (μακριά σιδερένια φλογέρα) τη «βογκούσαν» οι ποιμένες.
Βιολί: Νάσιος Παναγιώτης ή Παναϊτάκος 1881 -; απεβίωσε. Βρέκος Απόστολος 1938 -1995, απεβίωσε. Τραγούδι και λαουτοκίθαρο: Καλύβας Στέφανος 1939 –ζει στον Αλίαρτο Βοιωτίας. Νταούλι: Νάσιος Δημήτριος του Παναγιώτου 1907 -1987 απεβίωσε.
Βραγγιανά:
Βιολί: Μπούκας Δημήτριος του Παναγιώτου (αρχές του 20ου αι. -1940, σιδηρουργός, Χρήστου Στέφανος του Χρήστου ή Μαστρομήτρος 1932 –απεβίωσε μετά το 2000. Δέσποζε στην περιοχή. Μπούκας Παναγιώτης του Δημητρίου μέσα του 20ου αι. –ζει στο Σχηματάρι. Μπούκας Στέφανος του Δημητρίου, έπαιζε και νταούλι. Τσιώλης Βασίλειος του Σπυρίδωνος (Βαλάρι, 1938 –ζει στο Σχηματάρι. Τσιώλης Δημήτριος ή Κόκκινος, Βαλάρι -, Αλεξάκης Νικόλαος 1938 – ζει στην Άνοιξη Αττικής.
Νταούλι: Μπούκα «Μήτσιανα» σύζυγος του Δημητρίου. Γατής Ηλίας 1914 –Βαλάρι, 1985. Συνόδευε το Μαστρομήτρο και ήταν μεγάλος δεξιοτέχνης. Μαγκόγιας Παναγιώτης Βαλάρι, Παλαιοχώριον. Μπούκας Βασίλης του Δημητρίου, ζει στον Καναδά, παίζει και κιθάρα.
Κιθάρα: Τσιώλης Βασίλειος του Κωνσταντίνου (ζει στον Αλίαρτο Βοιωτίας. Τσιώλης Δημήτριος του Σπυρίδωνος, 1960 περ. ζει στην Αθήνα.
Κλαρίνο: Αργυρίου Ευάγγελος του Νικολάου 1935 περ. ζει στην Αθήνα.
Επινιανά:
Βιολί: Αρωνιάδας Αθανάσιος, Φτέρ, 1927, ζει στην Αθήνα. Γαντζούδης Γεώργιος διαμένει στον Αλίαρτο Βοιωτίας
Τραγούδι και λαουτοκίθαρο: Αρωνιάδας Φώτης Φτέρη, 1917, ζει στην Αμφιλοχία. Κουτρουμάνος Κωνσταντίνος 1944 ζει στο Καρπενήσι.
Μάραθος:
Βιολί : Μπαλωμένος Κωνσταντίνος Μάραθος ή Μύρεσι, συνοικισμός Σέλλο 1927 –είναι και τραγουδιστής.
Φλογέρα: Μπουμπουρής Απόστολος (Λάκης) 1932 -2001.
Τραγούδι: Αναστασία (Σία) Σφήκα του Αριστείδη, το γένος Μπαλωμένου 1930, Καρπενήσι 2002, ερασιτέχνης. Μπουμπουρής Νικόλαος του Αποστόλου, Μάραθος 1963 ζει στο Καρπενήσι.
Μοναστηράκι:
Βιολί: Γιαννιώτης Κωνσταντίνος του Δημητρίου Κεφαλόβρυσο (Σύχνικο), 1953 ζει στο Καρπενήσι.
Τραγούδι και κιθάρα: Θεοδωρογιάννης Πάνος 1958 -.
Τροβάτο:
Βιολί: Μυλωνάς Κωνσταντίνος, Σάλτης Γεώργιος απεβίωσε.
Νταούλι: Χριστόφορος Κάλλης (Αλίαρτος Βοιωτίας)
Κιθάρα Μυλωνάς Χρήστος». (Ηλιόπουλου Δ. Αναστασίου2018:XLVI,II)
Ο Κώστας Μπαλωμένος, στη στράτα έκατσε να πάρει μια ανάσα κι έσυρε το βιολί απ’ το θηκάρι, έξωθεν χ. Μάραθος
Πηγές: www.oreinografies.com, Ηλιόπουλου Δ. Αναστασίου(Επιμ.)2018: Δημοτικά τραγούδια Ευρυτανίας, συλλογή Σπύρου Δ. Περιστέρη 1959, 1962.
Στης Βαρβαριάδας το γλέντι, 4 Δεκέμβρη, εκεί στου μπάρμπα Λάμπρου
