Ανάγκη για άμεσες Λύσεις στη Διαχείριση Απορριμμάτων – ποια τα σενάρια της επόμενης μέρας
Σε κρίσιμο σταυροδρόμι βρίσκονται πλέον οι Δήμοι Καρπενησίου, Αγράφων και Αμφίκλειας-Ελάτειας, καθώς η νέα εγκριτική απόφαση για την κατασκευή του νέου κυττάρου του ΧΥΤΑ Λαμίας αποκλείει ρητά τη δυνατότητα μεταφοράς απορριμμάτων από τις συγκεκριμένες περιοχές.
Με απόφαση του Υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας, κ. Σταύρου Παπασταύρου, προχωρά η υλοποίηση της επέκτασης του Χώρου Υγειονομικής Ταφής Απορριμμάτων (ΧΥΤΑ) Λαμίας, έργο που δημοσιοποιήθηκε επίσημα από το Υπουργείο και έχει συνολικό προϋπολογισμό 6.800.000 ευρώ. Η επέκταση κρίνεται ιδιαίτερα σημαντική, καθώς η υφιστάμενη χωρητικότητα του ΧΥΤΑ φθίνει. Μέσω του έργου εξασφαλίζεται η απρόσκοπτη διαχείριση των αποβλήτων από τους Δήμους των Περιφερειακών Ενοτήτων της περιοχής για τα επόμενα έξι χρόνια, έως ότου ολοκληρωθεί η κατασκευή της Μονάδας Ανάκτησης και Ανακύκλωσης Λαμίας. Η νέα μονάδα αναμένεται να περιορίσει κατά 70% την ποσότητα των απορριμμάτων που καταλήγουν σε ταφή, ενώ παράλληλα προβλέπεται και η δημιουργία νέου Χώρου Υγειονομικής Ταφής Υπολειμμάτων (ΧΥΤΥ), ο οποίος θα λειτουργεί συμπληρωματικά.
Η ολοκλήρωση των εργασιών εκτιμάται ότι θα έχει επιτευχθεί έως το τέλος του 2026 και θα υλοποιηθεί υπό την εποπτεία του Φορέα Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων (ΦΟΔΣΑ) Στερεάς Ελλάδας και περιλαμβάνει, μεταξύ άλλων, την περιβαλλοντική αναβάθμιση των υφιστάμενων εγκαταστάσεων, την εξυγίανση του ήδη λειτουργούντος χώρου, καθώς και τη δημιουργία νέας, σύγχρονης μονάδας επεξεργασίας στραγγισμάτων. Η απόφαση, που συνοδεύεται από τεχνικό δελτίο και αυστηρούς περιορισμούς, θέτει νέα δεδομένα στον σχεδιασμό της διαχείρισης αποβλήτων στην Κεντρική Ελλάδα, αλλά και σοβαρά ερωτήματα για το μέλλον των αποκλειόμενων Δήμων.
Καρπενήσι & Άγραφα εκτός ΧΥΤΑ πριν δημιουργηθεί
Η πράξη ένταξης του έργου δεν αφήνει περιθώρια παρερμηνειών: χωρητικότητα 450.000 κυβικών μέτρων και ανώτατο ετήσιο όριο 55.000 τόνων. Στους Δήμους που διατηρούν το δικαίωμα απόθεσης περιλαμβάνονται μόνο όσοι είχαν ενταχθεί στον σχεδιασμό βάσει εγκεκριμένων προδιαγραφών. Αντίθετα, οι Δήμοι Καρπενησίου, Αγράφων και Αμφίκλειας- Ελάτειας τίθενται εκτός πλαισίου.
Το ίδιο ισχύει και για τα ιδιωτικά απόβλητα, τα οποία στο παρελθόν διαχειριζόταν ο ΦΟΔΣΑ Λαμίας χωρίς να τηρεί πάντα τις προβλεπόμενες διαδικασίες. Υπολογίζεται ότι περίπου 17.000 τόνοι ιδιωτικών αποβλήτων διακινούνταν ετησίως, παράτυπα, στον ΧΥΤΑ, με την ανοχή της διοίκησης.
Τι μέλλει γενέσθαι για τους Δήμους
Το ερώτημα πλέον είναι τι μέλλει γενέσθαι για τους Δήμους που αποκλείστηκαν. Καμία επίσημη τοποθέτηση, καμία πρόβλεψη για εναλλακτική λύση, κανένας σχεδιασμός δεν έχει παρουσιαστεί μέχρι στιγμής. Παρότι το ζήτημα του ΧΥΤΑ έχει τεθεί πολλές φορές στο παρελθόν στο δημόσιο διάλογο και έχει απασχολήσει τη λειτουργία του ΦΟΔΣΑ, φαίνεται πως κάποιοι είτε επέλεξαν να αγνοήσουν τις προειδοποιήσεις, είτε στήριξαν σιωπηρά την τακτική της «παράτασης του προβλήματος».
Αν οι δήμαρχοι των αποκλειόμενων περιοχών δεν γνώριζαν τι υπέγραφαν ή τι ακριβώς προέβλεπαν τα συνοδευτικά έγγραφα των αποφάσεων που ψήφιζαν, τότε καλούνται να αναλάβουν πλήρως την ευθύνη των επιλογών τους. Το ότι η σημερινή κατάσταση ήταν αναμενόμενη και απόρροια συγκεκριμένων πολιτικών και διαχειριστικών χειρισμών, είναι πλέον αυταπόδεικτο.
Τα εναλλακτικά σενάρια λύσης
Το ζήτημα δεν επιδέχεται αναβολών. Οι Δήμοι Καρπενησίου, Αγράφων και Αμφίκλειας-Ελάτειας καλούνται άμεσα να βρουν εναλλακτική λύση για τη διαχείριση των απορριμμάτων τους. Είτε με διαδημοτικές συνεργασίες, είτε με αναπροσαρμογή των δικών τους υποδομών, είτε με αναζήτηση προσωρινών διεξόδων, το πρόβλημα είναι εδώ – και δεν χωρά πλέον υπεκφυγές.
Η νέα εποχή στη διαχείριση απορριμμάτων απαιτεί συμμόρφωση, σχεδιασμό και διαφάνεια. Ο καιρός των «άτυπων» διευθετήσεων και της ελαστικότητας έχει παρέλθει. Και όσοι δεν το αντιλήφθηκαν εγκαίρως, τώρα πληρώνουν το τίμημα.
Αξίζει βέβαια, να σημειωθεί ότι επί διοίκησης Νίκου Σουλιώτη, είχε ανακοινωθεί ένα εναλλακτικό σενάριο για τα σκουπίδια των δήμων που μένουν εκτός και αυτό δεν είναι άλλο από την μεταφορά στην Άμφισσα. Η λύση αυτή μπορεί να αποτελέσει δικλείδα ασφαλείας για τους δήμους Καρπενησίου και Αγράφων, αλλά θα πρέπει να ληφθεί υπόψιν η μιάμιση επιπλέον ώρα που θα χρειάζονται τα φορτηγά από το Καρπενήσι να φτάσουν εκεί.
