«Ψωμί, ελιά και Κώτσο Βασιλιά!», ακούσαμε τη Δευτέρα από το συγκεντρωμένο πλήθος έξω από τη Μητρόπολη όπου τελούνταν η εξόδιος ακολουθία του τέως Βασιλιά. Το σύνθημα αυτό ακούγονταν στο δημοψήφισμα του 1919 το οποίο έφερε ξανά στην Ελλάδα τον Κωνσταντίνο Α’ με ποσοστό 99%.
Η γραφική αυτή φράση με έκανε να γελάσω γιατί ήρθε σαν επιστέγασμα στο τριήμερο λιομαζώματος που για πρώτη φορά συμμετείχα και για αυτό δεν θα μιλήσω για τον τέως Βασιλιά και του φίλους της Βασιλείας, σήμερα, αλλά για την ελιά. Θα γράψω για τον υπέροχο καρπό που χιλιάδες χρόνια τώρα ευδοκιμεί στη χώρα μας και μας δίνει απλόχερα τα δώρα του.
Όταν πρωτοπήγα σε ελαιώνες παρατήρησα μια διάχυτη αίσθηση ηρεμίας και εσωτερικής γαλήνης που πλημμύριζε σώμα και ψυχή. Σαν να βρισκόμουν σε μια κατάσταση απόλυτης ειρήνης με τη γη, με τους άλλους αλλά κυρίως με εμένα την ίδια. Σαν να μπήκα σε ένα χωροχρονικό διάφανο πλέγμα που τίποτα δεν μπορούσε να το ταράξει. Για αυτό, σκέφτηκα, ο Χριστός διάλεξε να προσευχηθεί λίγο πριν το μαρτύριο σε κήπο με ελιές… για αυτό έδιναν πάντα κλαδί ελιάς ως ένδειξη ειρήνης και γι’ αυτό λάτρευαν την ελιά στην αρχαιότητα.
Η διαδικασία του μαζέματος της ελιάς, από την άλλη, έχει εντελώς διαφορετική αίσθηση. Χρειάζεται μόχθο και πολλά ‘χέρια’. Σε γεμίζει χαρά αλλά και ένα βαθύ αίσθημα ευγνωμοσύνης. Πώς ένα δέντρο που ακόμη κι όταν δεν έχει καμία φροντίδα σου δίνει καρπούς γεμάτους με τους χυμούς του. Πώς από λίγα κιλά ελιές παίρνεις το ευλογημένο λάδι που μπορεί να σε θρέψει για πολύ καιρό, ακόμη κι αν δεν έχεις τίποτα άλλο να φας…
Η ευτυχία να μαζεύεις τις ελιές σου παρέα με καλούς φίλους, πολύ μεγάλη και η χαρά τεράστια να ακούς, σαν χορωδία να απαγγέλλουν το ποίημα του Παλαμά οι υπόλοιποι της παρέας, που σαν συνταξιούχοι εκπαιδευτικοί ενθουσιάστηκαν:
«Η ελιά
Είμαι του ήλιου η θυγατέρα
Η πιο απ’ όλες χαϊδευτή
Χρόνια η αγάπη του πατέρα
Σ΄ αυτό τον κόσμο με κρατεί
Όσο να πέσω νεκρωμένη
Αυτόν το μάτι μου ζητεί.
Είμ’ η ελιά η τιμημένη
Όπου και αν λάχει κατοικία
Δε μ’ απολείπουν οι καρποί.
Ως τα βαθιά μου γηρατειά,
Δεν βρίσκω στην δουλειά ντροπή.
Μ’ έχει ο θεός ευλογημένη,
Και είμαι γεμάτη προκοπή.
Είμ’ η ελιά η τιμημένη.
Εδώ στον ίσκιο μου μ’ αποκάτω
Ήρθ’ ο Χριστός να αναπαυθεί
Κι ακούστηκ’ η γλυκιά λαλιά του
Λίγο προτού να σταυρωθεί.
Το δάκρυ του, δροσιά αγιασμένη,
Έχει’ ς τη ρίζα μου χυθεί.
Είμ’ η ελιά η τιμημένη.
Και φως πράστατο χαρίζω
Εγώ στην άγρια τη νύχτα.
Τον πλούτο πα δεν τον φωτίζω,
Συ μ’ ευλογείς φτωχολογιά.
Κι αν απ’ τον άνθρωπο διωγμένη,
Με φέγγω μπρος στην Παναγιά.
Είμ’ η ελιά η τιμημένη».
Κωστής Παλαμάς
Ευλογημένη η ελιά. Ευλογημένοι και όσοι μαζεύουν τους καρπούς της γης…
