Δεν υπάρχει Έλληνας και δη Ευρυτάνας, που να μην έχει ιδιαίτερους δεσμούς με τη ρίγανη και οι πιο τυχεροί τη συλλέγουν αυτήν την εποχή άγρια και μυρωμένη. Αυτή ήταν η πρώτη που αρωμάτιζε και νοστίμευε τα λειψά από λάδι φαγητά μας, ήταν αυτή που έκανε τα «κολοκύθια μετά ριγάνεως» ενδιαφέρον γαστριμαργικό έδεσμα, ήταν το μυριστικό των φαγητών μας, που η φύση μας πρόσφερε απλόχερα και ποιοτικό. Σε μια πολιτισμική μας φάση χρησιμοποιούταν και για στέφανα νεονύμφων, ήγουν «στέφανα μετά ριγάνεως».
Η ελληνική ρίγανη είναι η καλύτερη παγκοσμίως με την ευρυτανική πρώτη μεταξύ ίσων.
Αυτό ανακάλυψαν οι επήλυδες στον τόπο μας πολιτικοί μας ταγοί και πριν κάποια χρόνια είχαν ρίξει στο τραπέζι της ανάπτυξης τη συλλογή άγριων αρωματικών φυτών, αλλά και την καλλιέργεια αυτών (δηλ. «βράσε ρίγανη» που λένε). Η καλλιέργεια δεν ευδοκίμησε καθόλου γιατί ήθελε δουλειά, ενώ η συλλογή της άγριας ρίγανης συνεχίζεται ακάθεκτη. Όλοι χάριν παιδιάς εξορμούν εις τας εξοχάς και εφορμούν ακάθεκτοι σε κάθε ριζίδιο ρίγανης.
Εξ αιτίας αυτού εκδόθηκε η διαταγή του Δασαρχείου μας για τη συλλογή της άγριας ρίγανης, που προβλέπει:
«ΕΠΙΤΡΕΠΟΥΜΕ σε όλη την περιφέρεια του Δασαρχείου Καρπενησίου τη συλλογή ατελώς και άνευ άδειας με κοπή, απαγορευμένης της εκρίζωσης, των ώριμων φυτών της ρίγανης αποκλειστικά και μόνο για την κάλυψη ατομικών αναγκών και μέχρι του ποσού του μισού (1/2) κιλού την ημέρα κατά άτομο και μέχρι δύο (2) κιλά συνολικά για όλη την περίοδο συλλογής.
Η ορθή συλλογή θα πρέπει να γίνεται κόβοντας μόνο το στέλεχος με τα άνθη, χρησιμοποιώντας κοφτερή λεπίδα ή ψαλίδι, πάνω από το ξυλώδες τμήμα του φυτού αφήνοντας τουλάχιστον το 1/3 με καλά αναπτυγμένους ανθοφόρους βλαστούς, γιατί με τον τρόπο αυτό εξασφαλίζεται ο πολλαπλασιασμός τους μέσω των σπόρων. Ο χρόνος συλλογής καθορίζεται αυστηρά από 1 Ιουλίου μέχρι 30 Σεπτεμβρίου κάθε έτους.
ΑΠΑΓΟΡΕΥΟΥΜΕ 1) Αυστηρά τη συλλογή του φυτού της ρίγανης α) από 1 Οκτωβρίου μέχρι 30 Ιουνίου. 2)Τη συλλογή μεγαλύτερης ποσότητας χωρίς άδεια του Δασαρχείου Καρπενησίου. 3) Την εμπορία του παραπάνω είδους. Οι παραβάτες της παρούσας διώκονται και τιμωρούνται σύμφωνα με τις ισχύουσες κάθε φορά ποινικές διατάξεις. Τα παρανόμως συλλεγμένα προϊόντα και τα μέσα που χρησιμοποιήθηκαν για την τέλεση του αδικήματος θα κατάσχονται και θα δημεύονται».
Η ρίγανη συλλέγεται στα μέσα του καλοκαιριού, που είναι ανθισμένη και τις προμεσημβρινές ώρες, χωρίς υγρασία ώστε να έχει τα περισσότερα και καλύτερα αρώματά της. Πράγμα που εφάρμοσα φέτος και εγώ ως νομοταγής πολίτης.
Αφού τη μαζέψουμε τη δένουμε σε ματσάκια και την ξηραίνουμε για δυο βδομάδες σε σκιερό μέρος. Μετά την τρίβουμε και την κοσκινίζουμε με ένα σταροκόσκινο και στη συνέχεια τη συσκευάζουμε αεροστεγώς.
Η ρίγανη φυτολογικά ανήκει στο γένος «origanum» και στην οικογένεια «origanum vulgaris».
Για την ανάπτυξή της δεν είναι καθόλου απαιτητική. Φύεται σε άγονα και πετρώδη εδάφη, φτάνει να έχει αρκετό ήλιο για ν΄ αναδείξει όλα της τα αρώματα. Η άγρια ρίγανη ποιοτικά υπερέχει παρασάγκας από την καλλιεργούμενη.
Εκείνο που αναδεικνύει την ποιότητά της είναι το ριγανέλαιο, που περιέχει και για το οποίο η ελληνική ρίγανη είναι πρώτη παγκοσμίως.
Η ρίγανη πέρα από το χαρακτηριστικό άρωμα και γεύση που δίνει στο φαγητό, έχει και πολλές φαρμακευτικές ιδιότητες, με κυριότερη (γνωστή φαρμακευτικά) δραστική ουσία την καρβακρόλη. Είναι αντιδιαρροϊκή, αντιφλεγμονώδης, βακτηριοκτόνα. Υπό μορφή αφεψημάτων χρησιμοποιείται για την ατονία των εντέρων, αποχρεμπτικό για το βήχα, βοηθάει στην υπέρταση και την αρτηριοσκλήρυνση.
