Όνομα: Χρήστος Μπισμπίκης
Ιδιότητα: Ξυλογλυπτική, κατασκευή παραδοσιακών μουσικών οργάνων
Τόπος διαμονής: Δυτική Φραγκίστα
Τόπος καταγωγής: Τριπόταμος Ευρυτανίας
Τον μπάρμπα Χρήστο τον γνωρίσαμε μέσα από ένα, από τα μοναδικά, βιντεάκια του Greek Village Life στο youtube. Μια χαρακτηριστική Ευρυτανική φιγούρα, με το χαρακτηριστικό λιτό και ταπεινό ύφος και την ντοπιολαλιά, μας μετέφερε στον πυρήνα του τόπου μας. Η ξυλογλυπτική με την οποία καταπιάνεται από παιδί είναι μόνο η αφορμή για να εκφράσει το μεράκι, τη γλυκύτητα και την αυθεντικότητα της ορεσίβιας κουλτούρας μας. Όλα είναι χειροποίητα, σκαμμένα με την ενέργεια του και την υπομονή του.
Στο βίντεο τον συναντάμε στο μικρό, κυριολεκτικά ‘χειροποίητο’ εργαστήριο του στη Δυτική Φραγκίστα και να μας συστήνει τα δημιουργήματα του που πολλά μοιάζουν με μικρά έργα τέχνης της λαϊκής παράδοσης του τόπου μας. Γκλίτσες, μαγκούρες, ανέμες και αδράχτια, μαγειρικά σκεύη και τα μοναδικά χειροποίητα βιολιά του, φανερώνουν την πραγματική του αγάπη για το ξύλο και την ανάγκη του για δημιουργική έκφραση μέσα απ’ το σμίλευμά τους.
Ο μπάρμπα Χρήστος, ο γητευτής της ξυλογλυπτικής τέχνης, όπως τον χαρακτηρίζει το Greek Village Life, φέρει κάτι από μια άλλη εποχή, που χάνεται μέρα με τη μέρα και που η σύνδεση με τη φύσης και οι ανάγκες επιβίωσης της καθημερινότητας, συνδέονταν στενά με την καλλιτεχνική έκφραση των ανθρώπων. Ο ίδιος όπως δηλώνει απολαμβάνει την τέχνη του και το να δίνει μορφές στο ξύλο, χωρίς να κάνει αυτή την ανάλυση, όπως όλοι οι αγνοί άνθρωποι της υπαίθρου. Αυτό εξάλλου είναι που κάνει τα όσα λέει μοναδικά και μέσα από τη μορφή του μπορεί κάποιοι από εμάς να θυμόμαστε τον παππού μας ή τον πατέρα μας, να ‘σκανταλεύουν’ την πρώτη ύλη και να δημιουργούν θαύματα.
Το σίγουρο είναι ότι ο μπάρμα Χρήστος μας έβαλε για τα καλά με την αγάπη του μέσα στο εργαστήριο του και τα ρινίσματα του ξύλου κατάφεραν να διαπεράσουν τις οθόνες και να τα μυρίσουμε…και ότι κάθε γωνιά της Ευρυτανίας έχει κρυμμένο μέχρι τις μέρες μας ένα ανεκτίμητο κομμάτι της παράδοσης μας.
‘‘Λέγομαι Χρήστος Μπισμπίκης του Κωνσταντίνου, γεννηθείς στον Τριπόταμο Ευρυτανίας και κάτοικος Δυτικής Φραγκίστας. Είμαι 86 ετών και από μικρό παιδί φύλαγα γίδια, επειδή γράμματα δεν έμαθα. Πήγα δύο μήνες σχολείο και αποχώρησα, δεν ξαναπήγα.
Πήρα νωρίς το μαχαίρι και άρχισα να πελεκάω ότι έβρισκα… Ξεκίνησα να φτιάχνω γκλίτσες στην αρχή και μετά μπήκα σε άλλες δουλειές, μετά ξεκίνησα να φτιάχνω ένα βιολί για να ξεκινήσω να παίζω αλλά το παράτησα όταν πήγα φαντάρος. Μετά άρχισα άλλες δουλειές, μπήκα στην οικοδομική εργασία, χτίσιμο, στέγες, σοβατίσματα, τα πάντα… Όμως συνέχισα να σκαλίζω το ξύλο, με ένα αυτό εδώ το μαχαιράκι… Πότε έφτιαχνα γκλίτσες, πότε καμιά κουτάλα, ότι έβρισκα…
Μ’ αρέσει να ασχολούμαι γιατί όσο το μυαλό δουλεύει τόσο καλύτερα είναι για τον άνθρωπο, γιατί είναι μία απασχόληση ξέρει… Μετά εδώ που ασχολούμαι ξεχνάω πολλά… Με ευχαριστεί αυτό που κάνω. Είμαι ευχαριστημένος όχι ότι εισπράττω τίποτα, χάνω πιο πολλά από αυτά, αλλά μου αρέσει να φτιάχνω το κάτι το καλύτερο.
Τώρα κάνω ακόμα γκλίτσες, ρόκα, αδράχτια, κουτάλες, πιρούνες, βιολιά και κανένα κοντάκι για όπλα που μου ζητάει κανένας φίλος… Όλο με το μαχαίρι και τη ράσπα παιδεύομαι και τα κάνω όλα σιγά, σιγά…
Πρώτα το ξύλο το μουσκεύω να μαλακώσει και μετά το πελεκάω ξανά με το μαχαίρι. Τη ρόκα κάθομαι και τη βγάζω με το πριόνι και μετά με το μαχαίρι, την κοιτάζω, την σκαλίζω και την σχεδιάζω. Μου παίρνει πολύ ώρα γιατί με το σκάλισμα τα μάτια μου θολώνουν πολλές φορές και έτσι σταματάω. Αργεί να τελειώσει αν έχει πολύ σκάλισμα…
Ξύλα χρησιμοποιώ γκορζιές, αχλαδιές δηλαδή που λέμε, ήμερες και άγριες, σφεντάμι και καμιά καργιά (καρυδιά). Τίποτα άλλο δεν χρησιμοποιώ γιατί κάτι άλλο δεν βρίσκω εδώ και δεν υπάρχουν άλλα ξύλα. Και τα μπαστούνια είναι καρυδιές ή πουρνάρι και οι κουτάλες είναι από αχλαδιές… Άμα έχω ευκαιρία τα σκαλίζω κιόλας, τις περνάω με το γυαλόχαρτο και τις γυαλίζω κιόλας…
Για το βιολί ο γύρος του καλουπιού είναι έξι τεμάχια αυτό που φτιάχνω τώρα είναι 2mm το μετράω με το παχύμετρο για να το βγάλω όλο 2 χιλιοστά. Είναι κανονικά βιολιά για επαγγελματίες ή κανένα εκπαιδευτικό για κανέναν μικρό. Κάνω όμως ένα μήνα να τα φτιάξω και παιδεύομαι γιατί έχει κάποιες λεπτομέρειες. Και το δοξάρι το έχω μόνος μου φτιαγμένο και παίρνω μόνο το μηχανισμό, όλο το ξύλινο μέρος το πελεκάω μόνος μου από καρυδιά.’’
Δες όλο το βίντεο στο: https://www.youtube.com/watch?v=kxsurzuTtiw