Γράφει ο Νικολάου Κώστας, Συνταξιούχος τ. ΙΚΑ ΕΤΑΜ, Μέλος Διοικούσας Επιτροπής ΚΕ.Π.Ε.Α./ΓΣΕΕ
Στον «αέρα» οι ασφαλισμένοι μετά τις σκανδαλώδεις διατάξεις Βρούτση – Χατζηδάκη και το κλείσιμο υπηρεσιών του ΕΦΚΑ, ιδίως των τμημάτων που παραλάμβαναν τις αιτήσεις συνταξιοδότησης, καθόσον: για την υποβολή της αίτησης, αναγκάζονται να καταφεύγουν σε ιδιωτικά γραφεία, ξοδεύοντας υπέρογκα ποσά έως και πάνω από 1.000 ευρώ (!), ποσά τα οποία έχουν γίνει πλέον ταρίφα!
Νόμος 4670/2020
Τα προβλήματα κορυφώθηκαν μετά την ψήφιση του νόμο 4670/2020, βάση του οποίου, ο ΕΦΚΑ, κατέβασε ρολά (αναφορικά με τις αιτήσεις) και απαγόρευσε κάθε προσωπική επαφή με τις υπηρεσίες του ταμείου (!) καθώς: με την εγκυκλίου 136473 – 29/6/2020, «Οι αιτήσεις για την απονομή σύνταξης λόγω γήρατος, αναπηρίας ή θανάτου ασφαλισμένου ή συνταξιούχου, υποβάλλονται πλέον υποχρεωτικά στην ηλεκτρονική υπηρεσία Ψηφιακής Απονομής Σύνταξης «ΑΤΛΑΣ» μέσω της Ενιαίας Ψηφιακής Πύλης της Δημόσιας Διοίκησης (gov.gr)».!
ΑΠΑΤΗ και με τις ψηφιακές αιτήσεις
Οι ψηφιακές αιτήσεις δεν είναι κάτι το απλό. Όχι μόνο γιατί «το 78% άνω των 65 ετών (βάση στατιστικών) δεν έχει αγγίξει ποτέ ηλεκτρονικό υπολογιστή και πως μόνο το 2% έχει ψηφιακές γνώσεις άνω του μετρίου» αλλά, ακόμα και οι καλύτεροι χρήστες, χωρίς την βοήθεια εξειδικευμένων στο θέμα αυτό, είναι αδύνατο να συμπληρώσουν την αίτηση ορθά.
Τούτο, αποδεικνύεται: (Α) από τις ΟΔΗΓΙΕΣ ΧΡΗΣΗΣ του ΕΦΚΑ (Οδηγίες Χρήσης Αίτησης Κύριας Σύνταξης Γήρατος Μισθωτών / Μη Μισθωτών & Οδηγίες Χρήσης Απονομής Επικουρικής Σύνταξης Γήρατος που θα πρέπει, ουσιαστικά να μελετηθούν 86 σελίδες (!) 55 για τις κύριες και 31 για τις επικουρικές (Β) από την ίδια την ΑΙΤΗΣΗ η οποία, απαρτίζεται από 8 σελίδες (με πάνω από 15 πεδία η κάθε μία) και που θα πρέπει να συμπληρωθούν (Γ) από τις λανθασμένες (απορριπτικές) αιτήσεις οι οποίες, για το 2022, αναμένεται να ξεπεράσουν τις 60.000!
Αποτέλεσμα
Οι ασφαλισμένοι, μη έχοντας άλλη επιλογή αναγκάζονται να καταφεύγουν σε ιδιωτικά γραφεία και ξοδεύουν μεγάλα ποσά τα οποία (για την κύρια και επικουρική) αρχίζουν από 500 (250+250) έως και πάνω από 1.000 ευρώ!! Ενώ (σε αρκετές περιπτώσεις) ζημιώνονται και στην σύνταξή τους καθόσον, οι ψηφιακές αιτήσεις θεωρούνται υπεύθυνες δηλώσεις του νόμου 1599/1986 που σημαίνει, τυχόν παραλήψεις και λάθη στην αίτηση, βαρύνουν τους ίδιους!
Διαδικασίες “fast–track”
Στον κυκεώνα αυτό, προστέθηκαν και οι λεγόμενες “fast–track” διαδικασίες. Δηλαδή, οι συντάξεις (στο εξής) απονέμονται βάση των δηλωθέντων στοιχείων και ΟΧΙ βάση των πραγματικών (!) ενώ ο έλεγχος των στοιχείων θα γίνεται μετά την απονομή της σύνταξης και σε βάθος χρόνου! Αυτό σημαίνει,στις περιπτώσεις που τα δηλωθέντα στοιχεία δεν συμφωνούν, θα πρέπει να επιστρέψουν όλα τα επιπλέον ποσά ή ακόμα και ολόκληρη την σύνταξη, εάν δεν δικαιούται!
Επειδή όμως, ουδείς γνωρίζει τον ακριβή χρόνο ασφάλισής του (ο ασφαλιστικός βιος δεν είναι όλος σε ηλεκτρονική μορφή) τυχόν δηλωθέντα στοιχεία (χωρίς την επίσημη καταμέτρηση) εκ των πραγμάτων, είναι λάθος!! Συνεπώς, ο δρόμος προς τα ιδιωτικά γραφεία γίνεται πλέον υποχρεωτικός, όπου: εκτός από την υποβολή της αίτησης, αναλαμβάνουν ολόκληρο το φάκελο και που τους γνωστοποιούν, τον συνολικό χρόνο ασφάλισης, την χρόνο με επιπλέον εισφορές, το χρόνο παράλληλης ασφάλισης, καθώς και το ποσό της σύνταξης που δικαιούται. Και το κόστος βέβαια, να είναι ακόμα μεγαλύτερο!
Το μπάχαλου του ΕΦΚΑ
Το μπάχαλου του ΕΦΚΑ (μετά το νόμο αυτό) φαίνεται μέσα από τις εκθέσεις του συστήματος «ΑΤΛΑΣ» και από τον αυξημένο αριθμό των αιτήσεων καθώς: σε σχέση με το 2019 (κυμαινόταν περί τις 160.000) το 2021 αυξήθηκαν στις 210.000 ενώ το 2022 αναμένεται να ξεπεράσουν τις 225.000!! Δηλαδή, κατά 65.000 χιλιάδες περισσότερες αιτήσεις!! Το οποίο βέβαια δεν συνιστά απαραίτητα και αύξηση των συντάξεων αφού και ο αριθμός των συνταξιούχων (στο διάστημα αυτό) είναι κατά 55.275 λιγότεροι.
Λανθασμένες αιτήσεις
Ο αυξημένος αριθμός αιτήσεων που παρατηρείται, κατά βάση οφείλεται: σε λανθασμένες αιτήσεις οι οποίες (μετά τις αλλαγές στον τρόπου υποβολής) τριπλασιάστηκαν! Τα στοιχεία αυτά προκύπτουν από το προφίλ των αποφάσεων και συγκεκριμένα από τις ακυρωτικές αποφάσεις, οι οποίες (στο διάστημα αυτό) επίσης τριπλασιάστηκαν! Δηλαδή (βάση των εκθέσεων «ΑΤΛΑΣ») ένα μέρος των συνολικών αποφάσεων είναι εγκριτικές και ένα άλλο ακυρωτικές, οι οποίες για κάποιους λόγους (προφανώς λόγο λαθών) ακυρώνονται και ξανά υποβάλλονται.
Σύμφωνα λοιπόν με τις εκθέσεις αυτές, οι ακυρωτικές αποφάσεις, ενώ έως το 2019 κυμαινόταν περί τις 20.000, βλέπουμε πως: το 2021 αυξηθήκαν στις 41.000, ενώ το 2022 αναμένεται να ξεπεράσουν τις 60.000 (!) αφού μόνο για το πρώτο εξάμηνο ανέρχονται στις 30.000!
Παρανομίες
Συμπερασματικά, με τις παραπάνω διατάξεις (Βρούτση–Χατζηδάκη) παραβιάζονται βασικές αρχές της κοινωνικής ασφάλισης καθόσον, υπηρεσίες του ΕΦΚΑ που μέχρι χτες παρείχε στους ασφαλισμένους, σήμερα (στο όνομα τάχα της ψηφιοποίησης) μεταφέρθηκαν στους ίδιους!! Οι οποίοι ασφαλισμένοι, εκτός από τα κόστη που επωμίζονται, αναλαμβάνουν και ρίσκα γύρο από την σύνταξή τους, σχετικά με την επιλογή για τον καλύτερο τρόπο συμπλήρωσης της αίτησης που απαιτείται.
Πρακτικές που καταργήθηκαν
Πάγια πρακτική των ταμείων (αναφορικά με τις αιτήσεις)ήταν τα ειδικά τμήματα και με έμπειρο προσωπικό που είχαν δημιουργηθεί για το σκοπό αυτό. Στα τμήματα αυτά απευθύνονταν οι ασφαλισμένοι όπου, ο υπεύθυνος του τμήματος, ενημέρωνε το ενδιαφερόμενο και (εκτός τα στοιχεία ταυτότητας) συμπλήρωνε ο ίδιος τα απαιτούμενα της αίτησης, παραλάμβανε τα απαραίτητα έγγραφα, ενώ τυχόν ελλείψεις προσορμίζονταν αργότερα, ωστόσο η σύνταξη άρχιζε από την ημερομηνία αυτή. Αυτά τα τμήματα λοιπόν καταργήθηκαν!
ΝΑΙ στην ψηφιοποίηση ΟΧΙ στην απάτη
1. Για να μιλάμε σήμερα, για ψηφιακή σύνταξη, θα πρέπει πρώτα απ΄ όλα, ο ασφαλιστικός βιος κάθε ασφαλισμένου να είναι όλος σε ηλεκτρονική μορφή, διαφορετικά είναι κοροϊδία!! Επομένως, ο ΕΦΚΑ και το υπουργείο εργασίας οφείλουν: με χρονοδιάγραμμα (σύντομα) να εντάξουν όλα τα χειρόγραφα στοιχεία, που αφορούν το χρόνο ασφάλισης της περιόδου πριν το 2002 (για το ΙΚΑ πριν το 1989) σε ηλεκτρονική μορφή.
2. Οι αιτήσεις μπορούν να υποβάλλονται ηλεκτρονικά ΟΧΙ όμως υπό την παρούσα μορφή. Επομένως, ο ΕΦΚΑ υποχρεούται, να ανοίξει πάλι τα τμήματα παραλαβής αιτήσεων και να τα στελεχώσει επίσης με έμπειρο προσωπικό, τα οποία, (όπως πριν) παρουσία των ενδιαφερόμενων (ηλεκτρονικά) θα συμπληρώνουν και θα παραλαμβάνουν τις αιτήσεις.
3. Τέλος, δεν υποτιμούμε τον ρόλο ιδιωτών (εξειδικευμένων σε θέματα συντάξεων) Ιδιαίτερα, όταν πρόκειται για περιπτώσεις με πολλές επιλογές (πολλαπλών ταμείων – παράλληλης ασφάλισης – πρόσθετης ασφάλισης – βαρέων κλπ) ωστόσο, αυτό δεν μπορεί να γίνεται υποχρεωτικά!!
