Γράφει ο Θεόδωρος Π. Δημόπουλος,  π. Πρόεδρος Κ.Κ.Π Περ. Στερεάς Ελλάδας | Εξ. Συνεργάτης

ΜΟΛΙΣ ΠΡΙΝ από λίγους μήνες, στο πλαίσιο μιας προσπάθειας έγκαιρης διατύπωσης παραινέσεων κατά την πρώτη φάση της εξελισσόμενης και ραγδαίως κλιμακούμενης πανδημίας, έγινε μνεία στην αναγκαιότητα στρατηγικής προετοιμασίας εν όψει των – τότε χαρακτηριζομένων ως – μεσομακροπρόθεσμων προκλήσεων.1 Προκλήσεων, που σήμερα, στο πλαίσιο του από καιρού προβλεπόμενου «δεύτερου κύματος» είναι ήδη εδώ.

Μία επισκόπηση σε συγκεκριμένους δείκτες φανερώνει την καταγεγραμμένη τάση της υφισταμένης και επερχόμενης πίεσης. Ενδεικτικά, ανάμεσα σε σειρά άλλων δεδομένων, το ποσοστό της ανά εβδομάδας μεταβολής (week by week change) εμφάνισης επιβεβαιωμένων κρουσμάτων στη χώρα, αντανακλά το ρυθμό επιδείνωσης της κατάστασης. Ανάκληση στοιχείων την 27η Οκτωβρίου ανάμεσα σε Ελλάδα (80,8%), Πορτογαλία (38,2%), Βέλγιο (30,9%) και Ολλανδία (19,5%), βρίσκουν τη χώρα μας στη δυσμενέστερη θέση2 ενώ το 115% της – ανακαλούμενης την 29η Οκτωβρίου – ποσοστιαίας μεταβολής των επιβεβαιωμένων κρουσμάτων τις τελευταίες δεκατέσσερις (14) ημέρες σε σχέση με των αριθμό εκείνων, της αντίστοιχης προηγούμενης χρονικής περιόδου, καταδεικνύει την αναγκαιότητα της πρόσφατης λήψης, επιβαρυντικών για την οικονομία, πλην όμως επιβεβλημένων μέτρων3.

Η πρώτη φάση της πανδημίας έχει ήδη χαρακτηριστεί από φωνές υψηλής επιστημονικής στάθμης, ως «διαχειριστικά απλή». Στη βάση αυτής της διαχείρισης οικοδομήθηκε η εικόνα της κατά γενική ομολογία επιτυχούς ή ανταγωνιστικής, επίδοσης της χώρας, με συνεπαγόμενη τη δημιουργία μίας πρωτογενούς αίσθησης εμπιστοσύνης απέναντι στη Διοίκηση. Την ώρα που ο αγώνας βέβαια, ήταν και συνεχίζει να είναι ακόμη σε εξέλιξη.

ΑΙΣΘΗΣΗ ΕΜΠΙΣΤΟΣΥΝΗΣ, που όμως στοιχεία σε εκθέσεις διεθνών ερευνητικών φορέων δείχνουν ότι δοκιμάζεται πολλαπλώς. Ενδεικτικά, σύμφωνα με στοιχεία Έκθεσης του “Eurofound”, στα τέλη Σεπτεμβρίου, η εμπιστοσύνη των ερωτωμένων φαίνεται ότι διαρρηγνύεται, απέναντι στην πλειονότητα των Κυβερνήσεων της Ε.Ε., περιλαμβανομένης της στατιστικά αισθητής πτωτικής μεταβολής του σχετικού δείκτη, τον Ιούλιο του 2020 – συγκριτικά με τον αντίστοιχο του Απριλίου 2020 – και στη χώρα μας4, ενώ λίγους μήνες νωρίτερα σε Έρευνα του Pew Research Center, που αντανακλά τη γενικότερη κοινωνική άποψη, το 84% των ερωτηθέντων Ελλήνων, δήλωσαν ότι αμφιβάλλουν για το αν οι αιρετοί νοιάζονται για τους συνηθισμένους πολίτες, εν αντιθέσει με ένα 13%. Επιπροσθέτως, ένα 81% αμφισβήτησε ότι το Κράτος λειτουργεί προς όφελος όλων, σε αντίθεση με ένα 19% που πιστεύει το αντίθετο5.

Αντίστοιχα, και σε ότι αφορά τους νέους, αντίστοιχη έκθεση του ΟΟΣΑ, την 15η Ιουνίου – χρονική στιγμή όπου στο εσωτερικό καλλιεργείτο συστηματικά η περί αδιαμφισβητήτως επιτυχημένης διαχείρισης της πανδημίας αίσθηση – σε περισσότερες από τις μισές χώρες του ΟΟΣΑ, οι νέοι, πέρα από τις ανησυχίες που πρόταξαν σχετικά με τις δυσμενείς επιπτώσεις της πανδημίας στην ψυχική υγεία, την απασχόληση και τη συρρίκνωση του διαθεσίμου εισοδήματός τους, δήλωσαν ότι εμπιστεύονται τις Κυβερνήσεις τους λιγότερο – συγκριτικά με τον υπόλοιπο πληθυσμό – από ότι το έπρατταν την περίοδο της βαθιάς οικονομικής κρίσης, με τη χώρα μας, να βρίσκεται ανάμεσα στις υψηλότερες θέσεις του σχετικού διαγράμματος.6

ΤΑ ΠΑΡΑΠΑΝΩ σε συνδυασμό με την ανασφάλεια που γεννά η βαθμιαία διεύρυνση των κοινωνικών ανισοτήτων – στοιχείο αρρήκτως διασυνδεόμενο με τις αρνητικές επιπτώσεις της πανδημίας – καθώς και η άνευ προηγουμένου αβεβαιότητα που καταγράφεται διεθνώς7 πιθανώς αποτελούν ανασταλτικές παραμέτρους ως προς την ανάπτυξη συλλογικής, συντονισμένης και συντεταγμένης δράσης στη βάση της υφιστάμενης ως θεμελιώδη παράμετρο προσωπικής ευθύνης. Πρωτοβουλίες που ήδη έχουν αναληφθεί σε διεθνές επίπεδο, αποδεικνύουν, ότι η ανάγνωση και η κατανόηση πτυχών που συμβάλλουν στην εκθετική αύξηση του φαινομένου, υπερβαίνει την κυρίαρχη, αλλά μονοδιάστατη, ιατροκεντρική προσέγγιση, με διάκριση ανάμεσα στο τι σημαίνει δημόσια υγεία και τι ιατρική περίθαλψη, αναδεικνύοντας πρόδηλα, τη σημασία εμβάθυνσης και ανάλυσης των συμπεριφορών, οι οποίες αν μη τι άλλο, χρειάζονται πολιτικά, κοινωνικά, κ.α. παραδείγματα που να επιδεικνύουν συνέπεια και τουλάχιστον ακολουθία, απέναντι σε αυτά που απαιτούν από το κοινωνικό σύνολο.

Αίσθηση εμπιστοσύνης, για την οποία σε, πραγματευόμενο τα όσα τεκταίνονταν εκείνη την περίοδο στο Ηνωμένο Βασίλειο, τις Η.Π.Α. και τη Βραζιλία, editorial του “Lancet” μεταξύ άλλων αναφέρει: «Οι Κυβερνήσεις και οι πολιτικοί ηγέτες ανά τον κόσμο, μπορεί να μετεξελιχθούν σε θύματα του κορονοϊού. Το πως αντέδρασαν στην έξαρση και το πως άκουσαν αλλά και επικοινώνησαν με τους πολίτες τους θα είναι σημαντικό ως προς την απόφαση για το ποια θα είναι η μοίρα τους στις μελλοντικές εκλογές. Η εμπιστοσύνη του κοινού πρέπει να κερδίζεται και ο κορονοϊός έκανε ξεκάθαρο ποιος είναι και ποιος δεν είναι άξιος της εμπιστοσύνης του»8

  1. Εφημερίδα των Συντακτών/www.efsyn.gr, «Μπρα ντε φερ στον καιρό της πανδημίας: διδάγματα για το μέλλον», 17 – 19 Απριλίου 2020, σελ. 78, Διατίθεται από https://cutt.ly/AgYmv7w,
  2. Our World in Data, Ανά εβδομάδα μεταβολή των επιβεβαιωμένων κρουσμάτων κορονοϊού από 3 Απριλίου έως 29 Οκτωβρίου 2020, Διατίθεται από https://cutt.ly/UgYWPQt, Ανάκληση στις 29.10.2020
  3. Our World in Data, Ανά δύο (2) εβδομάδες ή ανά δεκατέσσερις (14) ημέρες, μεταβολή του αριθμού των επιβεβαιωμένων κρουσμάτων κορονοϊού, Διατίθεται από https://cutt.ly/RgYEWoN, Ανάκληση στις 29.10.2020
  4. Eurofound (2020), Living, working and COVID-19, COVID-19 series, Publications Office of the European Union, Διατίθεται από https://cutt.ly/ygYRZVY
  5. Pew Research Center (2020), “Democratic Rights Popular Globally but Commitment to Them Not Always Strong”, Φεβρουάριος 2020, Διατίθεται από https://cutt.ly/XgYUvKX
  6. OECD (2020), Youth and COVID-19: Response, recovery and resilience, 15 Ιουνίου 2020, Διατίθεται από https://cutt.ly/7gYUWXC
  7. OECD (2020), Economic Outlook, Interim Report, 16 Σεπτεμβρίου 2020, doi: https://doi.org/10.1787/34ffc900-en, Διατίθεται από https://cutt.ly/ngYOvw4
  8. The Lancet Infectious Diseases. Political casualties of the COVID-19 pandemic. Lancet Infect Dis. 2020;20(7):755., 11 Ιουνίου 2020, Διατίθεται από https://cutt.ly/FgYPRvz
φωτο: ‘‘το 84% των ερωτηθέντων Ελλήνων, δήλωσαν ότι αμφιβάλλουν για το αν οι αιρετοί νοιάζονται για τους συνηθισμένους πολίτες…’’