Κάθε τόπος έχει την δική του ιστορία, τους δικούς του μύθους και θρύλους, τα δικά του ποτάμια με ξωτικά και νεράιδες, τα στοιχειωμένα μονοπάτια, και τις θρυλικές σπηλιές με τον καταχθόνιο κόσμο τους.
Έτσι και το ημέτερο χωριό (Μάραθος Αγράφων), που εκτός των άλλων φιλοξενεί και την περιβόητη “Σπηλιά του Καρατσίκη”. Βρίσκεται στο συνοικισμό Σέλος, στα σύνορα με την Χρύσω. Οι μύθοι και οι θρύλοι δίνουν και παίρνουν από γενιά σε γενιά. Τι γίνεται όμως όταν για την σπηλιά αυτή υπάρχουν γραπτά ντοκουμέντα από αξιόπιστες πηγές; Στη σελίδα 160 του βιβλίου “Στα βουνά του Κατσαντώνη”, 1929, του αείμνηστου συγγραφέα-περιηγητή Δημήτρη Λουκόπουλου αναγράφεται:
“…Στου Μαράθου την περιφέρεια βρίσκεται και μια σπηλιά που τη λένε ”Σπηλιά του Καρατσίκη”, γιατί αυτού μέσα σκοτώθηκε ο κλέφτης Καρατσίκης. Γι’ αυτή τη σπηλιά να, τι γράφει η εφημ.”Ρουμελιώτης” την 5-11-1932.
”Μάραθος Αγράφων. Παρακαλώ καταχωρίσατε εις τον ”Ρουμελιώτην” τα κάτωθι σχετικώς με έν σπήλαιον που ευρίσκεται εις την περιφέρειαν του χωριού μας και σας παρακαλούμε να συνηγορήσετε δια να αποσταλή ειδικός προς εξέτασιν.
Το σπήλαιον αυτό είναι γνωστό υπό το όνομα ΣΠΗΛΙΑ ΤΟΥ ΚΑΡΑΤΣΙΚΗ, όνομα το οποίον οφείλει εις τον εντός αυτού και προ πολλών ετών φονευθέντα ληστήν Καρατσίκην. Το σπήλαιον είναι τεραστίων διαστάσεων και με πολλά διαμερίσματα, και εκτάκτως αξιοπερίεργον, τόσον δια το μέγεθος και το άγριον μεγαλείον που παρουσιάζει, αλλά και διότι περιέχει αρκετάς αρχαιότητας εις έργα τέχνης και αρχαίους τάφους. Προ μηνός ο Κ. Ι. Μπαλωμένος όλως τυχαίως και μετά πρόχειρον έρευναν ανεκάλυψε μερικά αγαλμάτινα πήλινα παριστώντα γυναίκας και εφήβους και 2-3 πτηνά, και μερικά χάλκινα νομίσματα Κορινθιακά. Εντός του σπηλαίου εις το οποίον παρατηρείται το φαινόμενον, ότι το δάπεδον είναι στρωμένον με άμμο ψιλήν, ήτις κατά πάσα πιθανότητα μετεφέρθη απ’ έξω ευρίσκονται αρκετοί τάφοι λιθόκτιστοι. Μετά κόπου ηνοίχθη είς εντός του οποίου ευρέθη μόνον σκελετός, αλλά ανθρώπου υπερφυσικού μεγέθους, ευρίσκονται δε και πολλά τεμάχια πηλίνων αγγείων. Εις έν δε μέρος ομοιάζουν με φρέαρ ευρίσκεται χώμα ψιλό κατάλληλο δια πηλόν, εξ ού φαίνεται κατασκευάστηκαν τα αγγεία, εις μιαν δε άλλην οπήν ευρέθησαν τα νομίσματα. Φαίνεται δε ότι έχει και άλλας στοάς, αι είσοδοι των οποίων φράσσονται και αίτινες μόνον όταν γίνη συστηματική ανασκαφή και αφαιρεθή το εντός του σπηλαίου χώμα πιθανόν να αποκαλυφθούν.
Τα εν λόγω ευρήματα μεταβάς εις Αθήνας τα παρέδωσεν εις το αρχαιολογικόν τμήμα του υπουργείου Παιδείας ο ευρών ταύτα Κ. Μπαλωμένος, εις τον οποίον οι αρμόδιοι του υπουργείου είπον ότι θα σταλή ειδικός προς μελέτην. Εν τούτοις, αν και παρήλθε τόσος καιρός, δεν ήλθε κανείς. Φρονούμεν ότι πρέπει να ερευνηθή επισταμένως το σπήλαιον, το οποίον κατά πάσα πιθανότητα, ως προκύπτει εκ των μέχρι τούδε ευρημάτων, περιέχει πράγματα άξια λόγου. Μετά τιμής – Σερ. Μπακατσιάς”.
Αλήθεια, τι απέγιναν αυτά τα ευρήματα και πως αντέδρασαν οι αρμόδιες αρχές αλλά και οι μετέπειτα! Μάλλον ουδέν και ‘μείς μάταια κάποια στιγμή τα αναζητήσαμε… άφαντα..! Ο αείμνηστος μπάρμπα Κώστας Μπαλωμένος επιβεβαίωνε μέχρι τα βαθειά του γεράματα τα πραγματικά συμβάντα. Φταίμε και ‘μείς οι μεταγενέστεροι που δεν επιμένουμε..!
Κώστας Μπουμπουρής
Αστυν.Δ/ντης ε.α.-Συγγραφέας
(k.boubouris@yahoo.gr)
