Τα ιερά ελληνικά μοναστήρια, θύλακες της ιστορικής και θρησκευτικής κληρονομιάς και του θρησκευτικού τουρισμού

1964

Κατά το τριήμερο της 25ης Μαρτίου βρέθηκα προσκεκλημένος, να συμμετάσχω ως ομιλητής  στο όμορφο κεφαλοχώρι της Οξυάς Καρδίτσας στις εκδηλώσεις για την επέτειο της εθνικής παλιγγενεσίας. Αναμφισβήτητα, είναι  από τις περιοχές που οι φιλόξενοι κάτοικοι ξέρουν να τιμούν τον τόπο, τους προγόνους τους και τις εθνικές μας παραδόσεις. Παρεμπιπτόντως η ξενάγηση συμπεριέλαβε και την επίσκεψη στην γειτονική Αργιθέα  και το Ανθηρό με απώτερο σκοπό το μοναστήρι της Παναγίας της Κατουσιώτισσας, που βρίσκεται μεταξύ των συνοικισμών Κατουσίου και Λαγκαδιού (Ανθηρού). Το μοναστήρι, χτισμένο γύρω στα 1600, ανάμεσα σε κατάφυτο γραφικό περιβάλλον έχει την δική του πλούσια ιστορία στο διάβα του χρόνου. Πετρόκτιστο, με ξεχωριστή “μαστοριά”  και ιδιαιτερότητα, με αγιογράφηση βυζαντινής τεχνοτροπίας και εξαιρετικής τέχνης. Ο νάρθηκας και τα δυο ενσωματωμένα στο μοναστήρι παρεκκλήσια  των “Αγίων Αναργύρων” και των “Παμμεγίστων Ταξιαρχών” βρίσκονται σε άριστη κατάσταση. Ιδιαίτερη εντύπωση προκαλεί στον επισκέπτη η πληθώρα των χειρόγραφων αναγραφών-επιγραφών που υπάρχουν στον εξωνάρθηκα του ναού με ιστορική σημασία και όχι μόνο. Επιγραφές που δείχνουν ενθύμησες ότι από ‘κεί πέρασαν στα χρόνια της επανάστασης  γνωστοί κλεφταρματολοί ή άλλα και για μετέπειτα ιστορικά σημαντικά γεγονότα. Σίγουρα απ’ αυτό το ελεύθερο ανοιχτό ιστορικό “αναγνωστήρι” δεν θα έλειπε και κάποια ενθύμηση του ήρωα Κατσαντώνη, που ήταν πασίγνωστος στην περιοχή. Συγκεκριμένα μετά από εμπεριστατωμένη έρευνα και την βοήθεια του φιλόξενου κι ενάρετου κλειδούχου του μοναστηριού εφημέριου του Ανθηρού, παπα-Αποστόλη Κλάρα, εντοπίστηκε η πολύ σημαντική, μισοσβησμένη (από την πολυκαιρία) χειρόγραφη ιστορική επιγραφή: “Εν 1806 αλονάρις, ενθύμηση όπου σκοτόθηκεν ο βελιγγέκας, τον έκατσε καρτέρι ο Κατζαντόνις”. Είναι η επιγραφή που αναφέρουν οι συγγραφείς-ιστορικοί  Δημ. Σταμέλος και  Βασίλης Παναγιωτόπουλος σε συγγράμματά τους για τον προεπαναστατικό ήρωα και την εποχή του, πληροφορία που ανιχνεύτηκε αρχικά από τον Χριστόφορο Γραμμένο και την εκθέτει στο βιβλίο του ‘‘Παναγία Κατουσιώτισσα”(1976). Αυτή η επιγραφή (αγνώστου), μάλλον ξεκαθαρίζει την διχογνωμία των ιστορικών-συγγραφέων περί της ακριβούς χρονολογίας (1806 ή 1807) θανάτου του περιβόητου Βεληγκέκα στου Προσηλιάκου των Αγράφων. Ήταν μια εκκρεμότητα, που με απασχολούσε, όπως και άλλους συμπατριώτες μας τα τελευταία χρόνια, όχι μόνο για την επίσκεψη, αλλά και την διαπίστωση για την ύπαρξη αυτής της ιστορικής επιγραφής. Γενικότερα τα ιστορικά ελληνικά μοναστήρια, κάπως έτσι και όχι μόνο, συντελούν στην διατήρηση της ιστορικής, θρησκευτικής και πολιτιστικής μας κληρονομιάς, αλλά και στην ανάπτυξη του θρησκευτικού τουρισμού, που τόσο πολύ έχει ανάγκη και ο δικός μας της Ευρυτανίας τόπος, με τα τόσα ιστορικά  μοναστήρια που τον κοσμούν. Τώρα που ξεκαθάρισε και το θέμα του μη αυτοδιοίκητου των ιερών μονών με τον Ν.4559/2018 επί του Καταστατικού Χάρτου της Εκκλησίας της Ελλάδας, που “ο κάθε Μητροπολίτης ασκεί επί των ιερών μονών της επαρχίας του την πνευματική και οικονομική διαχείριση”, μπορεί να δούμε αποτελέσματα θετικά κι ευοίωνα. Σοβαρή προϋπόθεση και διακύβευμα βέβαια είναι να επικρατήσει καλή και χρηστή διαχείριση και να στελεχωθούν τα μοναστήρια μας με συνετούς κι εργατικούς μοναχούς και μοναχές.                                   

                                                                 Κώστας Μπουμπουρής

                                                             Αστυν.Δ/ντής ε.α.- Συγγραφέας

                                                                 (k.boubouris@yahoo.gr)