Χρονογραφήματα

2209

Το γηροβοσκείον

Γράφει o Αλέξανδρος Χουλιαράς

Ένα πρόβλημα συνομήλικο με τον πολιτισμό μας είναι η φροντίδα των γερόντων, το οποίον –αν είμαστε τυχεροί- οσωνούπω προβάλλει ante portas ημών.

Φωτογραφία του Αλέξανδρος Χουλιαράς.

Πολλοί νόμοι των αρχαίων Ελλήνων προστάτευαν τους γέρους, εκτός από αυτούς που προωθούσαν τους γιούς τους -παρακαλώ- στην πορνεία. Επίσης λειτουργούσαν αρκετά γηροβοσκεία, όπως έλεγαν τότε τα γηροκομεία. Πάντως δεν ήταν λίγοι οι γέροντες που πέθαιναν από πείνα, όχι μόνο τότε αλλά και σ΄ όλους τους, αιώνες. Ξεφυλλίζοντας το βιβλίο θανάτων της ενορίας του χωριού μου, είδα ότι στο μεσοπόλεμο αιτία θανάτου των περισσότερων ηλικιωμένων (δηλ. γύρω στα εξήντα τους), ήταν η “γεροντική εξάντληση” όρος που συνήθως υπέκρυπτε θάνατο από υποσιτισμό και πείνα και τα συνοδά αυτών.

Ο Δεκάλογος του Μωυσή πρόβλεπε: “Tίμα τον πατέρα σου και την μητέρα σου, ίνα εύ σοι γένηται, και ίνα μακροχρόνιος γένη επί της γης” (τώρα πως συνέδεσε ο Μωυσής την τιμή προς τους γονείς με το μακροχρόνιο, προσωπικά δεν ξέρω, αυτός όμως κάτι θα ήξερε!) Το κοράνιο κι αυτό δεν υστερεί σε εντολές περίθαλψης των γονιών από τα παιδιά. Βέβαια αν ο γέρος δεν είχε περιουσία να μοιράσει συνήθως εγκαταλειπόταν από τα παιδιά του. Και τούτο είναι άγος διαχρονικό.

Στον Παρνασσό υπάρχει μια κορφή ο Γεροντόβραχος. Εκεί, όπως λέει ο μύθος, εγκατέλειπαν τους άπορους γέρους γονείς τα άστοργα παιδιά τους. Μια φορά ένας πονόψυχος γιος, όταν παράτησε τον πατέρα του στο Γεροντόβραχο, του άφησε μια κουβέρτα, για να μην κρυώνει. Τότε ο πατέρας την έκοψε στη μέση και έδωσε τη μισή πίσω στο γιο του λέγοντάς του: “Πάρτην θα σου χρειαστεί και σένα αργότερα”. Από τότε δεν ξαναπαράτησαν γέροντα στο Γεροντόβραχο.

Πάντως παλιά φρόντιζαν να κάνουν πολλά παιδιά, που υποκαθιστούσαν τη σύνταξη, σήμερα φροντίζουμε να κολλάμε πολλά ένσημα για να πάρουμε μια καλή σύνταξη. Το καλύτερο παιδί έλεγαν οι γονείς μας είναι η σύνταξη, μόνο που τώρα βάλλεται πανταχόθεν και κατάντησε ένα προβληματικό παιδί.

Το μόνο πρόβλημα που λυνόταν –και λύνεται- με οριστικό τρόπο στα γεράματα, είναι αυτό της σεξουαλικής ζωής. Στην Πολιτεία του Πλάτωνα, ο Σωκράτης ρωτά τον Κέφαλο πώς τα βολεύει τώρα που είναι γέρος και δεν έχει σεξουαλικές ορμές κι αυτός του απαντά: “Χαίρομαι που ξέφυγα από αυτό το πράγμα, είναι σαν να γλίτωσα από κάποιο άγριο και μανιασμένο κτήνος που με δυνάστευε”. Με ανάλογο τρόπο απάντησε κι ένας γέροντας στο χωριό όταν του έκανα την σχετική ερώτηση: “Hσύχασα” μου είπε. Αμάν και πότε να γεράσουμε!

Η περίπτωση ενός εν ζωή έγγαμου γεροντικού παραδείσου, που υπόσχονταν οι διάφορες ανατολικές ως συζυγοι-νοσοκόμες, με αντάλλαγμα τη σύνταξη, εξέλιπε κι αυτή. Δεν μας απομένει παρά να έχουμε “χριστιανά τα τέλη της ζωής ημών και καλήν απολογίαν επί του φοβερού βήματος του Χριστού”.

Το “Γηροβοσκείον Καρπενησίου” -λέω τώρα- που νομίζω είναι το καλύτερο στην Ελλάδα, (άρχισα ήδη το γλείψιμο!) μας περιμένει.