Πριν από 72 χρόνια ακριβώς….
Αξημέρωτα την Κυριακή στις 30 Μάρτη 1952 στο Γουδή, υπό το φως των προβολέων των καμιονιών, που μετέφερε τους καταδικασθέντες σε θάνατο από το Διαρκές Στρατοδικείο Αθηνών , Νίκο Καλούμενο, Δημήτρη Μπάτση, Ηλία Αργυριάδη και Νίκο Μπελογιάννη έγινε η εσπευσμένη εκτέλεσή τους. Πράγμα ασυνήθιστο και παράδοξο, αφού ακόμη και αυτοί οι Ναζί, Γερμανοί κατακτητές, εκτελούσαν τους μελλοθάνατους Έλληνες πατριώτες υπό το φως της ημέρας και ποτέ Κυριακή. Όμως και σ’ αυτή την περίπτωση οι μετεμφυλιακές αντικομμουνιστικές διώξεις έδειχναν την απάνθρωπη σκληρότητά τους.
Ηγετικό στέλεχος του ΚΚΕ ο Νίκος Μπελογιάννης, αγωνιστής της Εθνικής Αντίστασης και στέλεχος του Δ.Σ.Ε. κατά τον βάρβαρο Εμφύλιο. Γεννημένος το 1915 στην Αμαλιάδα, από γονείς σχετικά εύπορους και από φοιτητής στη Νομική Σχολή εντάχτηκε στο τότε παράνομο ΚΚΕ. Λόγω της κομματικής του δραστηριότητας φυλακίστηκε στην Ακροναυπλία από το καθεστώς Μεταξά. Ο Ελληνοϊταλικός πόλεμος τον βρήκε με άλλους 600 κομμουνιστές φυλακισμένο. Το αίτημά τους να αποφυλακιστούν και να πολεμήσουν στην πρώτη γραμμή δεν έγινε αποδεκτό.
Αντίθετα όλοι οι ποινικοί κρατούμενοι αποφυλακίστηκαν και μεταφέρθηκαν στο μέτωπο. Τον Απρίλη του ’41 παραδόθηκαν στους Γερμανούς κατακτητές και συνεχίστηκε η φυλάκισή τους. Το 1943 ο Νίκος Μπελογιάννης κατόρθωσε να δραπετεύσει από το Νοσοκομείο Σωτηρία που νοσηλευόταν φρουρούμενος κι εντάχτηκε στον ΕΛΑΣ Πελοποννήσου. Κατά τον Εμφύλιο ήταν πολιτικός Επίτροπος της 10ης Μεραρχίας του ΔΣΕ. Με την επικράτηση του Εθνικού Στρατού εγκατέλειψε από τους τελευταίους τη χώρα και κατέφυγε στην Πολωνία σαν πολιτικός πρόσφυγας τον Αύγουστο του ’49. Τον Ιούλιο του 1950 επέστρεψε στην Ελλάδα δια μέσω Αργεντινής με ψευδώνυμο, με σκοπό την ανασυγκρότηση της οργάνωσης του παράνομου ΚΚΕ στην Αθήνα. Στις 20 Δεκέμβρη συνελήφθη από τις αρχές Ασφαλείας σύμφωνα με τον Α.Ν.509/1947 για κατασκοπεία υπέρ της Σοβιετικής Ένωσης με άλλους συντρόφους του. Παραπέμθηκε σε δυο απανωτές δίκες, αφού επιστρατεύτηκαν πολλοί ψευδομάρτυρες και μεγάλες πλεκτάνες.
Τελικά την 1η Μάρτη 1952 καταδικάστηκε με τους τρεις προαναφερόμενους στην αρχή συγκατηγορούμενους, την σύντροφό του στην ζωή και στους αγώνες Έλλη Παππά και τον νεαρό σε ηλικία Τάκη Λαζαρίδη, σε θάνατο. Παγκόσμια κινητοποίηση εκδηλώθηκε υπέρ του Μπελογιάννη για την μη εκτέλεσή του. Ο Πάμπλο Πικάσο συγκλονίστηκε κι εμπνεύστηκε από την προσωπικότητα του πατριώτη αγωνιστή. Τον σκιτσογράφησε και τον απαθανάτισε με το χαρακτηριστικό κόκκινο γαρύφαλλο που κρατούσε συνεχώς κατά την διάρκεια της δίκης. Ούτε ο πρωθυπουργός Νικόλαος Πλαστήρας κατόρθωσε να αποτρέψει την εσπευσμένη εκτέλεση των τεσσάρων πατριωτών.
Ο Γιάννης Ρίτσος, εξόριστος στον Άη Στράτη για τον ‘’άνθρωπο με το γαρύφαλλο’’ γράφει :
«…Ο Μπελογιάννης, μας έμαθε άλλη μια φορά πώς να ζούμε και πώς να πεθαίνουμε. Μ’ ένα γαρύφαλλο ξεκλείδωσε όλη την αθανασία. Μ’ ένα χαμόγελο έλαμψε τον κόσμο για να μην νυχτώσει…»
Τέλος, μνημειώδης έχει μείνει η ανοιχτή επιστολή της μάνας του Μπελογιάννη προς τους ανθρώπους όλης της γης για την ειρήνη και τον άδικο χαμό του γιού της, που δημοσιεύτηκε τότε σε αριστερή εφημερίδα.
