Ανεκμετάλλευτοι μένουν οι θησαυροί του τόπου
Χωρίς καμία καταγεγραμμένη επίσκεψη τα μουσεία ολόκληρου του νομού
Μια αποκαλυπτική έκθεση για την επίσημα καταγεγραμμένη πραγματικότητα του τουρισμού στην Ελλάδα, δημοσίευσε τo Ινστιτούτο του Συνδέσμου Ελληνικών Τουριστικών Επιχειρήσεων (ΙΝΣΕΤΕ), με εκθέσεις που ακτινογραφούν με λεπτομερή στοιχεία, επικαιροποιημένα έως και το 2018, τον τουριστικό τομέα κάθε Περιφέρειας, και θα αποτελέσουν ένα χρήσιμο εργαλείο για τις επιχειρήσεις, τις Περιφέρειες και τους Δήμους καθώς και την Κεντρική Κυβέρνηση για τη διαμόρφωση πολιτικών και τη λήψη στρατηγικών αποφάσεων για την βιώσιμη ανάπτυξη του τουρισμού προς όφελος των τοπικών οικονομιών και κοινωνιών.
Σύμφωνα με τα στοιχεία των εκθέσεων, οι επισκέψεις στις 13 Περιφέρειες της χώρας την περίοδο 2016 – 2018 αυξήθηκαν κατά 23% (από 28,38 εκατ. σε 34,83 εκατ.). Αντίστοιχα, οι τουριστικές εισπράξεις στην Ελλάδα την ίδια περίοδο αυξήθηκαν κατά 23% (από 12,75 δισ. ευρώ το 2016 σε 15,65 δισ. ευρώ το 2018).
Σε άνοδο η Περιφέρεια Στερεάς
Από τους κερδισμένους της έρευνας φαίνεται να είναι η Περιφέρεια Στερεάς Ελλάδας, με 34% αύξηση στον τουρισμό, που αναλύεται σε 549 χιλ. τουρίστες έναντι 409 χιλ. του προηγούμενου έτους. Σε ευρώ η άνοδος υπολογίζεται σε 77 εκατ. ευρώ ( από 117 εκατ. ευρώ σε 194 εκατ. ευρώ), δηλαδή αύξηση ύψους 65% στις εισπράξεις των επιχειρήσεων. Η μέση δαπάνη κάθε επισκέπτη για να διαμείνει και να καταναλώσει αγαθά και υπηρεσίες στην Στερεά παρουσίασε αύξηση 23%, από από 287 ευρώ σε 353 ευρώ.
Αφίξεις σε ξενοδοχειακά καταλύματα
Η Ευρυτανία σε αντίθετη ροή από την υπόλοιπη Στερεά
Η Περιφέρεια Στερεάς Ελλάδας αντιπροσώπευε το 2018 το 3% των συνολικών αφίξεων σε ξενοδοχειακά καταλύματα, σημειώνοντας αύξηση κατά +33% σε σύγκριση με το 2013 (από 457 χιλ. το 2013 σε 610 χιλ. το 2018). Οι αφίξεις αλλοδαπών σε ξενοδοχεία της Περιφέρειας σημείωσαν αύξηση κατά +119% (από 131 χιλ. το 2013 σε 287 χιλ. το 2018) ενώ των ημεδαπών μείωση κατά -1% (από 326 χιλ. το 2013 σε 322 χιλ. το 2018). Επιμέρους, η εικόνα είναι θετική, με εξαίρεση την Ενότητα Ευρυτανίας (-8%, από 36 χιλ. το 2013 σε 33 χιλ. το 2018). Ενδεικτικά οι υπόλοιπες Ενότητες: Εύβοιας (+25% από 172 χιλ. το 2013 σε 214 χιλ. το 2018), Φωκίδας (+89%, από 108 χιλ. το 2013 σε 205 χιλ. το 2018), Φθιώτιδας (+2%, από 88 χιλ. το 2013 σε 90 χιλ. το 2018) και Βοιωτίας (+28%, από 53 χιλ. το 2013 σε 68 χιλ. το 2018). Τέλος, θα πρέπει να αναφέρουμε ότι οι ημεδαποί κατέχουν το μεγαλύτερο μερίδιο στην Περιφέρεια Στερεάς Ελλάδας με πτωτική όμως τάση (από 71% το 2013 σε 53% το 2018).
Παρόλο που στην υπόλοιπη Στερεά υπάρχει αξιοσημείωτη αύξηση, για την Ευρυτανία η έρευνα δείχνει ότι η πτώση είναι σταθερή τα τελευταία χρόνια στο κομμάτι του τουρισμού. Η Ενότητα Ευρυτανίας διαθέτει το 6% του δυναμικού με 47 μονάδες, 948 δωμάτια και 1.995 κλίνες σε ξενοδοχεία, διαθέτει το 7% του δυναμικού με 111 μονάδες, 600 δωμάτια και 1.293 κλίνες σε ενοικιαζόμενα δωμάτια και κατέχει το 3% του δυναμικού με 8 μονάδες, 20 δωμάτια και 106 κλίνες σε ενοικιαζόμενες οικίες ή επαύλεις.
Σε ελεύθερη πτώση και οι διανυκτερεύσεις
Η Περιφέρεια Στερεάς Ελλάδας αντιπροσώπευε το 2018 μόλις το 2% των συνολικών διανυκτερεύσεων σε ξενοδοχειακά καταλύματα (αλλοδαποί και ημεδαποί), σημειώνοντας αύξηση κατά +46% σε σύγκριση με το 2013 (από 1,2 εκατ. το 2013 σε 1,7 εκατ. το 2018). Οι διανυκτερεύσεις αλλοδαπών σε ξενοδοχεία της Περιφέρειας σημείωσαν αύξηση κατά +136% (από 376 χιλ. το 2013 σε 887 χιλ. το 2018) ενώ των ημεδαπών αύξηση κατά +5% (από 804 χιλ. το 2013 σε 841 χιλ. το 2018). Επιμέρους, όλες οι Ενότητες κατέγραψαν θετική ποσοστιαία μεταβολή, με εξαίρεση την Ενότητα Ευρυτανίας (-5%, από 82 χιλ. το 2013 σε 79 χιλ. το 2018). Ενδεικτικά οι υπόλοιπες Ενότητες: Εύβοιας (+56%, από 614 χιλ. το 2013 σε 960 χιλ. το 2018), Φωκίδας (+95%, από 184 χιλ. το 2013 σε 360 χιλ. το 2018), Φθιώτιδας (+5%, από 204 χιλ. το 2013 σε 214 χιλ. το 2018) και Βοιωτίας (+21%, από 95 χιλ. το 2013 σε 115 χιλ. το 2018).
Πληρότητα σε ξενοδοχειακά καταλύματα της Περιφέρειας
Η πτώση συνεχίζεται και εδώ για την Ευρυτανία
Η πληρότητα των ξενοδοχειακών καταλυμάτων της Περιφέρειας Στερεάς Ελλάδας την περίοδο 2013 – 2018 εμφάνισε βελτίωση (από 21% το 2013 σε 30% το 2018). Επιμέρους, όλες οι Ενότητες σημείωσαν βελτίωση, με εξαίρεση την Ενότητα Ευρυτανίας (από 18% το 2013 σε 17% το 2018). Ενδεικτικά οι υπόλοιπες Ενότητες: Φωκίδας (από 23% το 2013 σε 41% το 2018), Εύβοιας (από 22% το 2013 σε 31% το 2018), Βοιωτίας (από 23% το 2016 σε 29% το 2018) και Φθιώτιδας (από 17% το 2013 σε 20% το 2018).
Επισκέπτες σε μουσεία στην Περιφέρεια
Δεν καταγράφονται επισκέψεις στα μουσεία της Ευρυτανίας
Η Περιφέρεια Στερεάς Ελλάδας το 2018 κατείχε το 7% του συνόλου των επισκεπτών σε μουσεία της Ελλάδας, σημειώνοντας αύξηση κατά +93% (από 193 χιλ. το 2013 σε 372 χιλ. το 2018). Αναφορικά με τις επιμέρους Ενότητες, όλες σημειώνουν αύξηση, με εξαίρεση την Ενότητα Φθιώτιδας (-6%, από 10 χιλ. το 2013 σε 10 χιλ. το 2018). Ενδεικτικά, οι υπόλοιπες Ενότητες: Φωκίδας (+71%, από 147 χιλ. το 2013 σε 252 χιλ. το 2018), Βοιωτίας (+302%, από 23 χιλ. το 2013 σε 93 χιλ. το 2018) και Εύβοιας (+41%, από 13 χιλ. το 2013 σε 18 χιλ. το 2018). Δεν καταγράφονται επισκέψεις στα μουσεία της Περιφερειακής Ενότητας Ευρυτανίας.
Επισκέπτες σε αρχαιολογικούς χώρους στην Περιφέρεια
Η Περιφέρεια Στερεάς Ελλάδας το 2018 αντιπροσώπευε το 3% του συνόλου των επισκεπτών σε αρχαιολογικούς χώρους της Ελλάδας, σημειώνοντας αύξηση κατά +77% (από 231 χιλ. το 2013 σε 410 χιλ. το 2018). Αναφορικά με τις επιμέρους Ενότητες η εικόνα είναι μικτή, με τις Ενότητες Φωκίδας (+79%, από 227 χιλ. το 2013 σε 406 χιλ. το 2018) και Φθιώτιδας (+3%, από 1 χιλ. το 2013 σε 1 χιλ. το 2018) να καταγράφουν αύξηση και την Ενότητα Βοιωτίας (-4%, από 3 χιλ. το 2013 σε 3 χιλ. το 2018) μείωση. Δεν καταγράφονται επισκέψεις στις Περιφερειακές Ενότητες Ευρυτανίας και Εύβοιας.
Ανεκμετάλλευτοι οι θησαυροί της Ευρυτανίας
Στην έκθεση τονίζεται ότι η Ευρυτανία είναι η πιο ορεινή Ενότητα της Ελλάδας γιατί βρίσκεται πάνω στη Ν. Πίνδο (100% ορεινές εκτάσεις). Οι σπουδαιότερες κορυφές των Αγράφων είναι το Βουτσινάκι (2.154μ.), το Ντελιμίδι (2.163μ.), η Φτέρη (2.128μ.) και η Λιάκουρα (2.453μ.). Ανατολικά είναι ο όγκος της Βουλγάρας (1.690μ.), στο κέντρο ο Τυμφρηστός και πιο νότια η Καλιακούδα (2.101μ.) και το Παναιτωλικό (1.924μ.), που ορίζει τα σύνορα προς την Αιτωλοακαρνανία. Τα σπουδαιότερα ποτάμια, με κατεύθυνση από Β προς Ν, είναι ο Αχελώος με τους παραπόταμους του Ταυρωπό, Αγραφιώτη και Μέγδοβα. Το μεγάλης στρατηγικής σημασίας υψίπεδο του Καρπενησίου διαρρέεται από τους μικρούς ποταμούς Τρικεριώτη, Καρπενησιώτη και Κρικελοπόταμο.
Φαίνεται λοιπόν από τα στοιχεία, ότι η Ευρυτανία παρόλο που διαθέτει μοναδικά αξιοθέατα, φυσικά και ιστορικά μνημεία, δραστηριότητες κλπ, δυσκολεύεται να ακολουθήσει την πρόοδο της υπόλοιπης Στερεάς που βρίσκεται σε άνοδο. Η απάντηση ίσως βρίσκεται στο ότι έχουν μείνει ανεκμετάλλευτα στοιχεία που θα μπορούσαν το καθένα από μόνο του να αποτελούν πόλο έλξης επισκεπτών, σε συνδυασμό πάντα με καλή εξυπηρέτηση και ποιοτικό τουριστικό προϊόν, τομείς στους οποίους πάσχει. Αναφέρουμε μερικά, όπως είναι καταγεγραμμένα στην έκθεση του ΙΝΣΕΤΕ.
Παραδοσιακοί οικισμοί
Οι Παραδοσιακοί οικισμοί, είναι οικισμοί με ιδιαίτερη «ιστορική, πολεοδομική, αρχιτεκτονική, λαογραφική, κοινωνική και αισθητική» φυσιογνωμία διατηρώντας αναλλοίωτη την εικόνα που είχαν στον παρελθόν καθώς και τον τοπικό τους χαρακτήρα. Με ευθύνη του ΥΠΕΚΑ (Υπουργείο Περιβάλλοντος & Ενέργειας), 814 οικισμοί έχουν χαρακτηριστεί ως παραδοσιακοί. Στην Περιφέρεια Στερεάς Ελλάδας καταγράφονται 17 παραδοσιακοί οικισμοί, από τους οποίους οι 4 βρίσκονται στην Ευρυτανία. Πρόκειται για το Καρπενήσι, τους Δομιανούς, Φουρνά και Φιδάκια και δεν αναφέρονται σημαντικά χωριά όπως το Μεγάλο Χωριό και τα Άγραφα.
Τα SOS της έρευνας για το Καρπενήσι
- Το Καρπενήσι ως έδρα περιφερειακής ενότητας με αποκεντρωμένες αντίστοιχες λειτουργίες με ρόλο ειδικού εθνικού πόλου λόγω του ειδικού χαρακτήρα του ως κέντρου χιονοδρομικού τουρισμού και ορεινού πόλου με φυσικούς πόρους ευρωπαϊκής και εθνικής εμβέλειας και σύνδεσμο της Κεντρικής Ελλάδας με σημαντικές υποδομές – τουριστικές πύλες στον Ιόνιο Διάδρομο.
- Ο πόλος του Καρπενησίου σε διασύνδεση με την Ιόνια Οδό και την αεροπορική τουριστική πύλη του Ακτίου- Πρέβεζας και τη δυνατότητα διαδρομών διεθνούς εμβέλειας μέσω της Πίνδου και του φυσιολατρικού διαδρόμου Ε4 και του οικοσυστήματος της Λίμνης Κρεμαστών.
- Αθλητικός Τουρισμός: Το Καρπενήσι έχει ήδη αναπτύξει προπονητικό κέντρο εθνικής εμβέλειας που προτείνεται να εξελιχθεί σε διεθνούς εμβέλειας.
- Εναλλακτικός τουρισμός: Canoe- Kayak -Rafting, σε Ταυρωπό, Τρικεριώτη, Κρικελλοπόταμο. Να σημειωθεί ότι δεν υπάρχει αλλού στην Περιφέρεια Στερεάς.
- Φυσική και πολιτιστική κληρονομιά και πόροι και κλιματική αλλαγή
- Κατευθύνσεις σχεδιασμού που έχουν σχέση με τον ορεινό χώρο και αφορούν άμεσα στην τουριστική δραστηριότητα είναι οι εξής: Νότια Πίνδος – Σύμπλεγμα Ευρυτανικών Υψηλών Ορεινών Περιοχών: Η Ενότητα προτείνεται ως κατ’ εξοχήν περιοχή φυσικού αποθέματος και τοπιακή ενότητα υψηλής αξίας. Προωθείται ο χαρακτηρισμός της σε Περιφερειακό Πάρκο, προκειμένου να γίνει αποτελεσματική η ≪έξυπνη≫ ανάπτυξη της ιδιαίτερης αυτής περιοχής (αραιοκατοίκηση) και να προστατευτεί το αξιόλογο φυσικό της περιβάλλον, μέσω της διατήρησης των παραδοσιακών και αγροτοδασικών δραστηριοτήτων και του συνδυασμού τους με την ανάπτυξη ήπιων δραστηριοτήτων αναψυχής και εναλλακτικών μορφών τουρισμού, ελκυστικής κατοίκησης για κύρια και παραθεριστική κατοικία, σε συνθήκες εξαιρετικά καθαρής ορεινής φύσης στα πλαίσια των νέων δυνατοτήτων του διαδικτύου και σύμφωνα με το προβλεπόμενο από το παρόν πρότυπο οικιστικής οργάνωσης.
