Ένα πρόσφατο άρθρο του Δημάρχου Αγράφων, Αλέξη Καρδαμπίκη, για την ερήμωση των χωριών της Ευρυτανίας και πώς αυτή μπορεί και πρέπει να αντιμετωπιστεί, με έκανε να σκεφτώ τι ήταν αυτό που οδήγησε εμένα πριν από 14 χρόνια να φύγω από την Αθήνα και να επιδιώξω να ζήσω στο Καρπενήσι και στα Άγραφα και τα τελευταία χρόνια μόνιμα στα Άγραφα.

Ήταν ένα ευτυχές –θα πω τώρα – μείγμα πολλών παραγόντων που συνέβαλαν σε αυτή μου την απόφαση. Οι δύο όμως καταλύτες ήταν από τη μια η ανυπόφορη –για τα δικά μου γούστα- καθημερινότητα σε μια μεγαλούπολη, όπως η Αθήνα, όπου τα πρώτα καμπανάκια της κρίσης είχαν αρχίσει να χτυπούν και από την άλλη η βαθιά εσωτερική μου ανάγκη να βρίσκομαι μέσα στη φύση ως καθημερινό κομμάτι της και να ζω την ‘αγνή ζωή’ όπως αυτή που ζουν ακόμη στα χωριά μας.

Ιδιαίτερα τα χωριά των Αγράφων, που έχουν ακόμη μια κάποια ζωή, φυσικά το Λημέρι απ’ όπου κατάγομαι και όπου επέλεξα να έχω την έδρα του Ευρυτανικού Παλμού και να ζω μόνιμα, αλλά και όλα τα υπόλοιπα χωριά, έχουν μια μοναδική μαγεία. Έχουν μια καθαρότητα και μια λεβεντιά οι άνθρωποί τους, όχι ψευτομαγκιά και ‘δηθενιά’. Είναι αυτοί που είναι. Ντόμπροι, στιβαροί, με μια υπερβολική αψάδα μερικές φορές, αλλά σε κοιτάν στα μάτια κι όχι αφ’ υψηλού. Με τα ελαττώματα τους ο καθένας (όπως όλοι μας), αλλά με μια φιλόξενη και τις περισσότερες φορές αλληλέγγυα καρδιά. Καμαρώνουν για την καταγωγή τους και τον τόπο τους, δεν ξιπάζονται και είναι συγκινητικά φιλότιμοι.

Δεν κάνω αγιογραφία των συντοπιτών μου, για να προλάβω τα σχόλια, κι εδώ μπορείς να συναντήσεις αρκετές από τις παθογένειες της ελληνικής κοινωνίας και μάλιστα της μικρής, αλλά αυτό που περισσότερο με κέρδισε είναι ο αυθορμητισμός και η εσωτερική ανεξαρτησία των Αγραφιωτών και γενικά των ανθρώπων που ζουν στα χωριά μας.

Οι προτάσεις λοιπόν για να επιστρέψουν ή να δημιουργηθούν νέες οικογένειες στα ευρυτανικά χωριά, είναι καταπληκτικές, αλλά θα πρέπει να προχωρήσουμε ένα βήμα μπροστά, να τις υλοποιήσουμε αν θέλουμε να μιλάμε για Ευρυτανία σε 5 χρόνια. Ένα καλό παράδειγμα, αντίστοιχης πρωτοβουλίας είναι το κάλεσμα των Διαπόντιων νήσων που είδα πρόσφατα στο diapontia.gr.

Τα Διαπόντια Νησιά, μέσα στην καταγάλανη απεραντοσύνη του Ιονίου, από την 1ηΣεπτεμβρίου 2019 ανήκουν στον Δήμο Κεντρικής Κέρκυρας και Διαποντίων Νήσων, μ’ έναν Αντιδήμαρχο και Τοπικό Συμβούλιο σε καθένα από τα τρία μεγαλύτερα νησιά και τη σημερινή Δημοτική Αρχή, που εκπροσωπείται από τη Δήμαρχο Μερόπη-Σπυριδούλα Υδραίου, να προσπαθεί να αντιμετωπίσει τα ιδιαίτερα τοπικά ζητήματα. 

Όπως αναφέρει το site: «το ελλαδικό κράτος, δυστυχώς, επέδειξε αδιαφορία για την τύχη του τόπου και των κατοίκων, αγνοώντας τις τραγικές συνέπειες της πληθυσμιακής αποψίλωσης. Σε μία περίοδο ιδιαίτερα κρίσιμη για την επιβίωση του Ελληνισμού, κρίνεται ως άμεση προτεραιότητα η παρουσία στα νησιά αυτά ικανών ατόμων, που θα τα προστατεύσουν από κάθε ενδεχόμενη εξωτερική επιβουλή και επιθετική ενέργεια, αν και όταν αυτή προκύψει. Αναγνωρίζοντας ότι στην περίπτωση των παραπάνω περιοχών και ιδιαίτερα των ακριτικών νησίδων υπάρχει κενό από την έλλειψη κρατικής παρέμβασης και συνεπώς σοβαρή εκκρεμότητα, ο Σύνδεσμος International Hellenic Association (IHA), αποφάσισε να ενεργοποιηθεί και να επέμβει. Η παραπάνω μη κομματική οργάνωση, η οποία αποτελείται κυρίως από Έλληνες ακαδημαϊκούς στην Ελλάδα και τη Διασπορά και έχει την έδρα της στις ΗΠΑ, έχει θέσει ως στόχο, την υπεράσπιση των εθνικών δικαιωμάτων και την στήριξη της χώρας μας με όλα τα μέσα που διαθέτει. Μέσα σ’ αυτή τη λογική, κατά το τέλος του 2016 δημιούργησε την Επιτροπή για τις Ακριτικές Νησίδες έχοντας ως βασικό σκοπό της την εκπόνηση και προώθηση ενός προγράμματος επαναπατρισμού των ακριτικών νησίδων. Στο πλαίσιο αυτό εντάχθηκαν στο πρόγραμμα και σε πιλοτική βάση, αρκετά ακριτικά νησιά του Αιγαίου, καθώς και τα Διαπόντια Νησιά. 

Επιδίωξη της οργάνωσης δεν είναι να υποκαταστήσει το κράτος και να το απαλλάξει από τις ευθύνες του, αλλά να το ευαισθητοποιήσει και να συνεπικουρήσει στο δύσκολο και πολυσύνθετο εγχείρημα του επαναπατρισμού των νησιών. Μέχρι στιγμής οι ενέργειες προς αυτή την κατεύθυνση επικεντρώθηκαν, όπως είναι προφανές, στη βελτίωση των συνθηκών διαβίωσης, όπως το άνοιγμα σχολείων, που είχαν πάψει να λειτουργούν και στην εξεύρεση θέσεων απασχόλησης. Με την καλή συνεργασία με την τοπική αυτοδιοίκηση και άλλους δραστήριους παράγοντες ήρθαν και οι πρώτες επιτυχίες. Στην νήσο Ερείκουσσα των Διαποντίων επαναλειτουργεί εδώ και ένα χρόνο το Δημοτικό Σχολείο μετά την πρόσληψη δασκάλας. Μικρές επιτυχίες για άλλες περιπτώσεις, αλλά απολύτως απαραίτητες για την αξιοπρεπή διαβίωση του εκεί πληθυσμού. Όποια οικογένεια μπορεί, κατά προτίμηση πολύτεκνη, να βοηθήσει αυτόν τον στόχο  με μετοίκηση ή με κάθε άλλο τρόπο, να επικοινωνήσει με το ΔΣ του IHA και την AHEPA, στέλνοντας μήνυμα στο IHAHellas@gmail.com.»

Δεν θα μπορούσε κάλλιστα να συμβεί κάτι τέτοιο και πολύ πιο εύκολα στα χωριά της Ευρυτανίας, που καθημερινά ερημώνουν είτε από το θάνατο των ηλικιωμένων είτε από το φευγιό των νέων; Θα μπορούσε και μπορεί. Ακούει κάποιος όμως;

Ελένη Ευαγγελία Αρωνιάδα

Εκδότρια