Γράφει ο Γιάννης Δημ. Υφαντόπουλος, Φιλόλογος Λυκειάρχης – Ιστορικός και πρώην Προέδρος του Συλλόγου των Απανταχού Καοτανιωτών «Ο ΑΓΙΟΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ»
Σχετικά με το προαναφερόμενο θέμα, έρχομαι με την επιστολή μου αυτή να προβώ σε μια επιβεβλημένη εκ μέρους μου κίνηση για ενημέρωσή σας και σας δηλώνω κατηγορηματικά ότι αυτό το θεωρώ ως πατριωτική υποχρέωσή μου και ως χρέος μου προς τους γονείς μου και τους προγόνους μου Καστανιώτες/ισσες, προς τα παιδιά μου και τα εγγόνια μου, αλλά και προς όλες τις επόμενες γενιές που θα δηλώνουν ως τόπο καταγωγής τους την Καστανιά Ευρυτανίας. Ο παλαιός, ιστορικός και ενοριακός Ιερός Ναός του Αγίου Νικολάου που βρίσκεται στην Καστανιά Ευρυτανίας και πλησίον της πατρογονικής μου οικίας, κινδυνεύει με κατάρρευση και ίσως αυτό να συμβεί άμεσα τον προσεχή χειμώνα.
Κρίνω ωστόσο σκόπιμο, να αναφέρω λίγα λόγια για το Ναό αυτό που αποτελεί το μόνο προεπαναστατικό κτίσμα στο χωριό μου. Η κατασκευή του χρονολογείται στο δ’ τέταρτο του 18ου αι και ανήκει στον τύπο της βασιλικής με πιθανό έτος ανάκτησής του το 1795. Στο χώρο που κτίστηκε ο Ναός του Αγίου Νικολάου υπήρχε η οικία του Κυρίλλου του Καστανοφύλλη (1775 – 1834), υποτακτικού του Αγίου Νικοδήμου του Αγιορείτη, που δωρήθηκε από αυτόν και τους δύο αδελφούς του, Γεώργιο και Ιωάννη για την κατασκευή του Ναού αυτού «δι’ αδείας των κρατούντων επί της ηγεμονίας του εκ Τεπελένης Αλή Πασά καταβαλόντων τα της δαπάνης της οικοδομής των ευσεβών χριστιανών των εν τη χώρα ταύτη οικούντων»
Ο Ναός, στα 230 χρόνια της ιστορίας του, κουβαλώντας και μεταφέροντας τις ιστορικές μνήμες ενός ολόκληρου χωριού, έχει υποστεί μεταγενέστερες επεμβάσεις με προσθήκες κλπ, με τελευταία αυτή που έγινε πρόχειρα από ντόπιους χτίστες και χωρίς κάποια μελέτη Μηχανικού πριν σαράντα περίπου χρόνια και που αλλοίωσε σημαντικά χαρακτηριστικά του, χωρίς τελικά να αντιμετωπίσει το σημαντικό πρόβλημα της καθίζησης του Ναού. Το παλαιό πέτρινο δάπεδο στο ιερό του Ναού αντικαταστάθηκε από τσιμέντο, τα μεγάλα ανοίγματα και οι ρωγμές έκλεισαν και αυτά πρόχειρα με τσιμέντο και τέλος η βαριά πέτρινη σκεπή αντικαταστάθηκε με κεραμοσκεπή που «ελευθέρωσε» επικίνδυνα το παλαιό παραδοσιακό δέσιμο των πέτρινων τοίχων. Για όλα τα παραπάνω αναγραφόμενα, μπορείτε να ενημερωθείτε αναλυτικά:
-Από τη συνημμένη έκθεση – αυτοψία της Εφορίας Αρχαιοτήτων Φθιώτιδας και Ευρυτανίας (4/8/2016), η οποία προέκυψε ύστερα από Επιστολή – Αίτημα του τοπικού Πολιτιστικού Συλλόγου (13/10/2015) με σχετική αυτοψία της Εφορίας και η οποία πρότεινε τότε στη συνέχεια την άμεση λήψη μέτρων αντιστήριξης και εκτέλεση εργασιών αποκατάστασης του μνημείου μετά από κατάθεση αρχιτεκτονικής μελέτης καθώς και στατικής μελέτης και τεχνικής περιγραφής των εργασιών &
-Από την συνημμένη Παρέμβαση του Καθηγητή του Εθνικού Μετσοβίου Πολυτεχνείου κ. Γεωργίου Γιαννίτσαρη (βλέπε Πρακτικά Ημερίδας που έγινε στην Καστανιά, 10/8/2014).
Ωστόσο, καμιά προσπάθεια αντιστήριξης των τοίχων και της σκεπής δεν έγινε έκτοτε, παρόλο ότι υπήρξε λεπτομερής μελέτη από Πολιτικό Μηχανικό, με ξεχωριστά στάδια διάσωσης και αποκατάστασης του Ναού. Στα επτά χρόνια που ακολούθησαν και μέχρι σήμερα, οι ρωγμές στους τοίχους μεγάλωσαν επικίνδυνα, η σκεπή άνοιξε αρκετά σε ένα τουλάχιστον σημείο και τα νερά της βροχής μπαίνουν στο εσωτερικό. Το ξυλόγλυπτο τέμπλο του Ναού (παλαιό και ιδιαίτερης τεχνοτροπίας), οι εικόνες, το εξαιρετικό πέτρινο δάπεδο κλπ, όλα κινδυνεύουν να βρεθούν κάτω από τα συντρίμμια. Στην κατεύθυνση της διάσωσης του Ναού, η μόνη ενέργεια που έγινε από την τοπική αυτοδιοίκηση ήταν αυτή της διάνοιξης δρόμου για να μπορούν τα μηχανήματα να προσεγγίσουν το Ναό και να υπάρχει φυσικά πρόσβαση στα οικοδομικά υλικά αν ποτέ ξεκινούσε το έργο. Αυτό έγινε το φθινόπωρο του 2015, δυστυχώς χωρίς κάποια μελέτη και πάλι και χωρίς να γίνουν ταυτόχρονα έργα αποστράγγισης του δρόμου για τα όμβρια ύδατα. Την επόμενη χρονιά το αποτέλεσμα ήταν τρομερά καταστροφικό. Μια τεράστια περιοχή στην αρχή του δρόμου κατολίσθησε προς το παρακείμενο ρέμα, μια στροφή του προαναφερόμενου δρόμου έμεινε μετέωρη, με αποτέλεσμα ακόμα και σήμερα παραμένει εκεί το χάος και ποιος ξέρει τι θα συμβεί σε ενδεχόμενα ακραία καιρικά φαινόμενα.
Σε αυτό το σημείο θα ήθελα οπωσδήποτε να αναφερθώ στο φορέα που για πολλά χρόνια μέχρι και σήμερα, μόνος αυτός, αναδεικνύει καθημερινά το περιγραφόμενο πρόβλημα, ενημερώνει διαρκώς όλους τους αρμόδιους και δυστυχώς δέχεται καθημερινά μόνο κατηγορίες για «επέμβαση σε ξένα χωράφια», χωρίς να βλέπει κάποια ενέργεια στην κατεύθυνση της διάσωσης. Ο φορέας αυτός είναι ο Πολιτιστικός Σύλλογος της Καστανιάς, στον οποίο υπηρέτησα ως Πρόεδρος στο πρόσφατο παρελθόν για αρκετά χρόνια και κρίνω άξιο αναφοράς ότι πρώτος ανέδειξα τότε το πρόβλημα και συνέβαλα – στο μέτρο του δυνατού – στην προσπάθεια συγκέντρωσης χρημάτων (έγιναν τότε κάποιοι έρανοι) με σκοπό τη σωτηρία του Ναού. Δε θα ήθελα να σας κουράσω με αναλυτικές περιγραφές. Δε θα ήθελα επίσης να επιρρίψω ευθύνες σε κανένα για ό,τι έγινε στο παρελθόν. Αυτό που επιζητώ σήμερα με την επιστολή μου αυτή είναι εκείνο που επιθυμούμε όλοι οι Καστανιώτες.
Να σωθεί ο Ναός μας και να μην καταρρεύσει. Αρχικά να μπουν υποστυλώματα στους τοίχους και στην σκεπή, να κλείσουν όλες οι δίοδοι του βρόχινου νερού, να απομακρυνθούν επίσης από τον περιβάλλοντα χώρο τα νερά και να προστατευτεί το εσωτερικό του Ναού από τις καιρικές συνθήκες. Μακροπρόθεσμα να δρομολογηθεί η αναστήλωση του Ιερού Ναού. Ευελπιστώ στο ενδιαφέρον και τη βοήθειά σας.
