• Ποια η θέση των προϊόντων της Ευρυτανίας
  • Πόσο κοντά βρίσκονται οι αναγνωρίσεις ΠΟΠ, ΠΓΕ κλπ

Συνέντευξη της Αντιπεριφερειάρχη Κατερίνας Καλαντζή για την ιδέα & τον σχεδιασμό του νέου project

Στον Ευρυτανικό Παλμό και ο Πρόεδρος της Αγροδιατροφικής Σύμπραξης.

Ένα νέο πόνημα με στόχο την ανάδειξη των τοπικών προϊόντων ολόκληρης της Περιφέρειας Στερεάς Ελλάδας αλλά της Ευρυτανίας, βρίσκεται στα σκαριά της συνεργασίας Περιφέρειας και Αγροδιατροφικής Σύμπραξης.

Η αρμόδια Αντιπεριφερειάρχης Ορεινής – Δασικής Οικονομίας & Κτηνοτροφίας κα Καλαντζή Αικατερίνη, μιλά στον Ευρυτανικό Παλμό για την ιδέα του «Στερεοελλαδίτικου Πρωινού» και πώς σκοπεύουν να την υλοποιήσουν, ώστε να έχει ευρεία αποδοχή και συμμετοχή από τα εμπλεκόμενα μέρη.

Ε.Π. Κα Καλαντζή, ποια είναι τα βασικά προβλήματα του παραγωγικού τομέα στην Περιφέρεια Στερεάς, όπως τα βλέπετε από τα νέα σας καθήκοντα ως Αντιπεριφερειάρχης Ορεινής – Δασικής Οικονομίας & Κτηνοτροφίας;

Κ.Κ. Καθαρά παραγωγικός τομέας είναι ο πρωτογενής τομέας παραγωγής, που αποτελεί και τον πυλώνα της οικονομίας μας. Μιλάμε για τον οικονομικό κλάδο που περιλαμβάνει την παραγωγή των αγαθών, συνεισφέροντας στην κοινωνία μέσω της δημιουργίας θέσεων απασχόλησης και πλούτου για το κράτος. Ο αγροκτηνοτροφικός τομέας εκτός από τη παραγωγή υλικών αγαθών συμβάλλει και στη διατήρηση της φυσιογνωμίας της υπαίθρου, στην διατήρηση του κοινωνικού ιστού και συμβάλλει στην αποτροπή της πληθυσμιακής απογύμνωσης των απομονωμένων περιφερειών της Ελλάδας. Τα προβλήματα λοιπόν που κυρίως αντιμετωπίζει ο πρωτογενής τομέας της οικονομίας τόσο στην Περιφέρεια Στερεάς Ελλάδας, όσο σε ολόκληρη τη χώρα, όπως εγώ τα έχω διαπιστώσει μετά από πολυετή εμπειρία και διαρκή επαφή με τους παραγωγούς μας, είναι:

• η έλλειψη εργατικών χεριών, που οφείλεται στη μείωση του αγροτικού πληθυσμού, και ιδιαίτερα σε περιόδους αιχμής. Οι εναπομείναντες κάτοικοι ειδικά στις ορεινές περιοχές, είναι στην πλειοψηφία τους άνθρωποι μεγάλης ηλικίας και ο παραγωγικός πληθυσμός συνεχώς συρρικνώνεται

• άλλο μεγάλο πρόβλημα αποτελεί η έλλειψη συνεργειών-συνεργασιών μεταξύ των παραγωγών που έχει ως αποτέλεσμα το υψηλό κόστος παραγωγής, τη χαμηλή διαπραγματευτική δυνατότητα και τις ασύμφορες τιμές

• επίσης, παρατηρείται έλλειμμα στην ενημέρωση και στην εκπαίδευση των νέων και των παλιών παραγωγών, με αποτέλεσμα να μένουν ανεκμετάλλευτες ευκαιρίες χρηματοδότησης ή και δυνατότητες που παρέχουν οι νέες τεχνολογίες μέσα από τα στοχευμένα Προγράμματα Αγροτικής Ανάπτυξης

• έλλειψη κινήτρων να ασχοληθεί κάποιος με την πρωτογενή παραγωγή, ειδικά σε ορεινές και απομακρυσμένες περιοχές, που οδηγεί στην αποτροπή των νέων ανθρώπων από το να συνεχίσουν τις οικογενειακές επιχειρήσεις ή στην απροθυμία να δοκιμάσουν καινοτόμες δράσεις.

• τα παραγόμενα προϊόντα δεν επαρκούν τις περισσότερες φορές να καλύψουν, ούτε καν, τις ανάγκες της εγχώριας αγοράς.

• και βέβαια δεν μπορώ να παραβλέψω τα διαρθρωτικά και ουσιαστικά προβλήματα που πάντα συνυπήρχαν με την παραγωγή, όπως τα προβλήματα αυτάρκειας στην ενέργεια, στην εκμετάλλευση των υδάτινων πόρων, οι υψηλές τιμές ενέργειας και καυσίμων κ.α. Η Περιφέρεια Στερεάς Ελλάδας είναι ένας ευλογημένος τόπος, στην καρδιά της Ελλάδας, που παράγει υψηλής ποιότητας προϊόντα, σε μεγάλη ποικιλία και λόγω μεγάλης ποικιλομορφίας των Περιφερειακών Ενοτήτων (από εδαφολογικής, γεωμορφολογικής, κλιματολογικής άποψης), παράλληλα αυτό σημαίνει ότι κάθε περιοχή αντιμετωπίζει και διαφορετικά προβλήματα τα οποία χρειάζονται και διαφορετική προσέγγιση στην αντιμετώπισή τους.

Ε.Π. Ποιος είναι ο στόχος της συνέργειας της Περιφέρειας με την Αγροδιατροφική Σύμπραξη Στερεάς;

K.K. Η Αγροδιατροφική Σύμπραξη Στερεάς Ελλάδας είναι ένας οργανισμός που δημιουργήθηκε με πρωτοβουλία της Περιφέρειας Στερεάς Ελλάδας μεταξύ φορέων του δημοσίου και του ιδιωτικού τομέα και οι οποίοι δραστηριοποιούνται γύρω από την αγροδιατροφική αλυσίδα. Σκοπός της είναι ανάδειξη του αγροδιατροφικού κλάδου της Στερεάς Ελλάδας και η προώθηση των τοπικά παραγόμενων προϊόντων. Επίσης παρέχει συμβουλευτικές και υποστηρικτικές υπηρεσίες στις επιχειρήσεις του πρωτογενούς και του μεταποιητικού τομέα της Περιφέρειας. Σε συνεργασία με τη Αγροδιατροφική Σύμπραξη Στερεάς Ελλάδας προγραμματίζουμε μια σειρά δράσεων προώθησης προϊόντων του πρωτογενούς τομέα καθώς και την διοργάνωση σεμιναρίων ανά περιφερειακή ενότητα με αντικείμενα όπως η οργάνωση και στήριξη της οικοτεχνίας και η εμπορική προώθηση τοπικών ποιοτικών προϊόντων, η έξοδος της Ορεινής παραγωγής από την ιδιότυπη εσωστρέφεια που χαρακτηρίζει τους μικρούς κατά κύριο λόγω παραγωγούς.

Στόχος μου άμεσος είναι να καταφέρουμε να προσφέρουμε στην αγορά τροφίμων ένα παράθυρο γνώσης των αγροδιατροφικών προϊόντων που παράγονται και προσφέρονται από επιχειρήσεις της Στερεάς Ελλάδας. Στόχος μου επίσης αποτελεί η ελαχιστοποίηση της απόστασης μεταξύ του παραγωγού και του καταναλωτή. Επίσης θέλουμε να ενθαρρυνθεί η εξωστρέφεια με την συμμετοχή των παραγωγών και των μεταποιητών σε εκθέσεις που διοργανώνονται από την Περιφέρεια Στερεάς τόσο στο εσωτερικό όσο και στο εξωτερικό ώστε να δοθεί η ευκαιρία να προωθηθούν τα προϊόντα ευρύτερα και να κερδίσουν τόσο την εμπιστοσύνη και την καρδιά των καταναλωτών όσο και τα ράφια των αγορών. Απώτερος στόχος μου είναι η συνεργασία αυτή να συνεισφέρει στην ανάπτυξη τόσο στις αμιγώς αγροτικές περιοχές, όσο και στην ορεινή ύπαιθρο και να μπορέσουμε να πείσουμε τους παραγωγούς να συνεργαστούν μεταξύ τους ώστε να αυξηθεί η παραγωγή (μέσω και αύξησης του εργατικού δυναμικού) με στόχο ποιοτικά προϊόντα σε επάρκεια και στη σωστή τιμή.

Ε.Π. Τι είναι το «Στερεοελλαδίτικο Πρωινό» που εισηγηθήκατε και εγκρίθηκε από την Αγροδιατροφική;

K.K. Το Στερεοελλαδίτικο Πρωινό είναι ένας πολύ φιλόδοξος στόχος, προϊόν μακροχρόνιας αναζήτησης μιας λύσης στο ερώτημα “μα γιατί να μη μπορώ να διαφημίσω σε κάποιον τρίτο αυτό το εξαιρετικό προϊόν που εγώ έχω την τύχη να γεύομαι στο σπίτι μου;” Το Στερεοελλαδίτικο Πρωινό είναι ο καρπός πολύωρων συζητήσεων με μικρούς παραγωγούς ως προς το πως θα μπορούσε να προωθηθεί το προϊόν τους πειστικά, ποιοτικά και πρακτικά. Και η κατάληξη αυτής της συζήτησης ήταν: μέσω της πρότασης πρωινού στα ξενοδοχεία και τις μονάδες τουρισμού, το οποίο πρωινό να περιέχει σε μεγάλο βαθμό τοπικά προϊόντα και προϊόντα που παράγονται στη Στερεά Ελλάδα.

Να γίνεται το πρωινό ο κυριότερος τρόπος διαφήμισης του εκάστοτε προϊόντος. Το είδαμε να δουλεύει σαν ιδέα στην προώθηση της “κερκυραϊκής κουζίνας”, το είδαμε να δουλεύει στα μεγάλα αθηναϊκά ξενοδοχεία ως “ελληνικό πρωινό”, το έχουμε δει να δουλεύει στην (αυτάρκη σε προϊόντα) Κρήτη ως “κρητική κουζίνα”. Πρακτικά και στο δια ταύτα, το Στερεοελλαδίτικο Πρωινό, πρέπει να μεταφραστεί σε Σήμα Ποιότητας, ένα σήμα που θα απευθύνεται σε ξενοδοχεία και καταστήματα εστίασης που παρέχουν πρωινό, και το οποίο σήμα θα πιστοποιεί ότι τα παρεχόμενα αγαθά του πρωινού είναι αγαθά που πρωτογενώς παράγονται και μεταποιούνται εντός Περιφέρειας Στερεάς. Το στοίχημα που πρέπει να κερδίσουμε είναι πως το Σήμα θα αποκτήσει κύρος μεταξύ των επαγγελματιών του Τουρισμού ώστε κάθε επιχείρηση θα θέλει να φέρει το εν λόγω σήμα.

Ε.Π. Πώς σκοπεύει η Περιφέρεια να στηρίξει τους Ευρυτάνες παραγωγούς και ξενοδόχους να συμμετάσχουν σε αυτή τη δράση;

Κ.Κ. Η Περιφέρεια, και μέσω της συνεργασίας με την Αγροδιατροφική Σύμπραξη, θεωρώ ότι θα καταβάλει κάθε δυνατή προσπάθεια για να πείσει για την αναγκαιότητα της συνεργασίας παραγωγών και ξενοδόχων προς την κατεύθυνση αυτή. Τουλάχιστον αυτή είναι η δική μου πρόθεση και η υπόσχεσή μου ως αρμόδια Αντιπεριφερειάρχης για θέματα Ορεινής Πολιτικής. Το πιο αδύναμο σημείο της ιδέας θεσμοθέτησης ενός σήματος “Στερεοελλαδίτικου Πρωινού” είναι η δυσπιστία των φορέων ως προς την δυνατότητα του κεντρικού κράτους να διενεργεί τους ελέγχους της τήρησης των προδιαγραφών πιστοποίησης. Σε αυτή την κατεύθυνση θα θέλαμε να εστιάσουμε και εμείς και να δούμε σε συνεργασία με τους ξενοδόχους και τους άλλους φορείς πως μπορεί να διασφαλιστεί η πιστοποίηση έναντι επαγγελματιών που θα προσπαθήσουν ηθελημένα ή όχι να παρακάμψουν τους ελέγχους πιστοποίησης. Συντονισμένα να προσπαθήσουμε να ενημερώσουμε με επιστημονικές και οικονομολογικές αναλύσεις γιατί συμφέρει έναν επαγγελματία του τουρισμού να καταβάλλει προσπάθειες ανάδειξης των τοπικών προϊόντων κάθε περιοχής και με αναφορές στα επιτυχημένα παραδείγματα από τα ξενοδοχεία της Νορμανδίας, της Σκωτίας, της Αυστρίας, της Ελβετίας.

Ε.Π. Γιατί η Ευρυτανία δεν έχει προϊόντα ΠΟΠ; Θα προχωρήσετε σε κάποιες ενέργειες ώστε να αναδειχθεί κάποιο;

Κ.Κ. Η νομοθεσία του ορισμού ενός προϊόντος ως ΠΟΠ (Προστατευόμενη Ονομασία Προέλευσης) είναι αυστηρή και ένα προϊόν πρέπει να πληροί πολύ συγκεκριμένες και αυστηρές προδιαγραφές. Σε επίπεδο όμως ποιότητας, η ένδειξη ΠΟΠ δεν αποτελεί και διασφάλιση ποιότητας. Στο σημείο αυτό να πούμε ότι η φέτα που παράγεται από τις παραδοσιακές διαδικασίες τυροκόμησης στα όρια της Ευρυτανίας, θεωρείται φέτα ΠΟΠ, όπως και η κεφαλογραβιέρα, τα οποία τυριά όμως δεν μπορούν να πάρουν τον χαρακτηρισμό ως “Προϊόντα Προέλευσης” Ευρυτανίας καθώς μοιράζονται την ΠΟΠ προέλευσή τους με άλλες περιοχές. Δηλαδή η απουσία ένδειξης ΠΟΠ, δεν σημαίνει ότι ένα προϊόν δεν μπορεί να είναι υψηλής ποιότητας. Υπάρχουν και άλλες ενδείξεις ποιότητας στην νομοθεσία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, όπως η ένδειξη ΠΓΕ (Προστατευόμενη Γεωγραφική Ένδειξη) ή κάτι που μας ενδιαφέρει ακόμα περισσότερο η ένδειξη “Προϊόν Ορεινής Παραγωγής” που επισημαίνει τις ιδιαιτερότητες ενός προϊόντος, το οποίο παράγεται σε ορεινές περιοχές, με δύσκολες φυσικές συνθήκες από κλιματολογικής και γεωμορφολογικής άποψης. Η τελευταία αυτή αναγνώριση αποτελεί πλεονέκτημα τόσο για τους ορεινούς παραγωγούς, όσο και για τους καταναλωτές, δεδομένου ότι επιτρέπει την καλύτερη διάθεση του προϊόντος στην αγορά, αλλά εξασφαλίζει και πολύ συγκεκριμένα χαρακτηριστικά ποιότητας στον καταναλωτή, σε σχέση με άλλα μαζικά παραγόμενα προϊόντα. Δυστυχώς οι μικροί παραγωγοί στα πλαίσια της “εσωστρέφειας” αποφεύγουν να κυνηγήσουν διαδικασίες διασφάλισης της ποιότητας των παραγομένων αγαθών τους και εδώ επιμένω ότι με καλή και στοχευμένη ενημέρωση, θα βοηθηθούν και οι ίδιοι και το προϊόν τους. Θα πρέπει οι μικροί παραγωγοί να αποκτήσουν αυτοπεποίθηση για την ποιότητα των προϊόντων τους. Η πιστοποίηση του κρεμώδους τυριού ΄΄τσαλαφούτι΄΄ βρίσκεται στην τελική ευθεία μετά από συντονισμένες ενέργειες της Π.Ε. Ευρυτανίας και ευελπιστούμε ότι σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα θα έχουμε τον χαρακτηρισμό ΠΟΠ. Ο δρόμος ανοίγει για την πιστοποίηση και άλλων προϊόντων. Ήδη πρόσφατα υπογράφηκε Προγραμματική Σύμβαση μεταξύ της Περιφέρειας Στερεάς Ελλάδας και του Γεωπονικού Πανεπιστημίου Αθηνών για την ανάδειξη των ιδιαίτερων χαρακτηριστικών του αρνίσιου κρέατος Ευρυτανίας, ελεύθερης εκτροφής. Η πιστοποίηση του ευρυτανικού μελιού ελάτης βρίσκεται σε εξέλιξη και θα ολοκληρωθεί σε λίγους μήνες. Πλέον μπορούμε να πούμε ότι γνωρίζουμε την διαδικασία ποιοτικά αναγνωρισμένων προϊόντων, αυτό που δεν είμαστε ακόμα σε θέση να διασφαλίσουμε είναι η ικανή ποσότητα προϊόντων ώστε πέρα από την νομική κατοχύρωση τους να υπάρχει και η εμπεδωμένη τυποποίηση της ποιότητάς τους, ώστε να μπορούν να κατακτήσουν και τα ράφια των μαγαζιών και την “καρδιά του καταναλωτή”.

Ο Πρόεδρος της Αγροδιατροφικής Σύμπραξης Στερεάς στον Ευρυτανικό Παλμό

Ο Πρόεδρος της Αγροδιατροφικής Σύμπραξης Στερεάς Ελλάδας κ. Αναστάσιος Βελισσαρίου μιλά στον Ευρυτανικό Παλμό για το νέο πρότζεκτ του «Στερεοελλαδίτικου Πρωινού» και για τις προοπτικές ανάπτυξης της Ευρυτανικής παραγωγής.

Ε.Π. Κε Βελισσαρίου είστε ο Πρόεδρος της ‘Αγροδιατροφικής Σύμπραξης Στερεάς Ελλάδας’. Ποιος ακριβώς είναι ο ρόλος της εταιρείας στην ανάπτυξη του τομέα της παραγωγής στην περιφέρειά μας;

Α.Β. Η Αγροδιατροφική Σύμπραξη Στερεάς Ελλάδας αποτελεί έναν σημαντικό πυλώνα ανάπτυξης και προώθησης της αγροδιατροφικής κουλτούρας της Στερεάς Ελλάδας συνδέοντας τον πρωτογενή μέχρι και τον τριτογενή τομέα (αγροτική παραγωγή-μεταποίηση-γαστρονομία-τουρισμό).

Ε.Π. Ποιες είναι οι φάσεις του σχεδιασμού μέχρι να υλοποιηθεί το πρότζεκτ του «Στερεοελλαδίτικου Πρωινού»;

Α.Β. Έχοντας ήδη προχωρήσει και ευρισκόμενοι στην τελική φάση κατοχύρωσης – καθιέρωσης του σήματος «Τοπικών Προϊόντων της Στερεάς Ελλάδας», κατέχουμε ήδη την εμπειρία, έτσι ώστε με τη συνεργασία αρμοδίων φορέων και κυρίως της αντιπεριφέρειας Τουρισμού να ακολουθήσουμε ακριβώς τα ίδια βήματα για την υλοποίηση του. «Το σήμα «στερεοελλαδίτικο πρωϊνό», στοχεύει στην υγιεινή διατροφή, αλλά και στη κατανάλωση τοπικών προϊόντων με το σήμα «Στερεά Ελλάδα – Γεύσεις από την καρδιά της Ελλάδας» από επιχειρήσεις, όπως ξενοδοχεία, αρτοποιεία, καφέ, και γενικά όλες εκείνες, οι οποίες προσφέρουν ακόμη και υπηρεσίες «takeaway». Η φιλοσοφία του σήματος, «στηρίζεται σε παραδοσιακές αλλά και σύγχρονες, προτεινόμενες συνταγές – συνθέσεις, βασισμένες ωστόσο, στις παραδοσιακές αξίες και τα προϊόντα της Στερεάς Ελλάδας.

Ε.Π. Πώς μπορεί η Αγροδιατροφική Σύμπραξη να στηρίξει το Ευρυτανικό προϊόν και τους παραγωγούς να αναπτυχθούν σχεδόν ισότιμα με τους παραγωγούς των υπολοίπων νομών της Στερεάς;

Α.Β. Είναι η προσπάθεια που καταβάλλεται από την σύμπραξη για την αναγνωρισιμότητα των προϊόντων της περιφέρειας και εν προκειμένω της Ευρυτανίας. Επιπλέον μέσω του σήματος «Τοπικών Προϊόντων», θα αναδειχθεί η γαστρονομία της περιοχής, η οποία σε συνδυασμό με τα μοναδικά τοπικά προϊόντα, αλλά και με τον πολυπολιτισμικό, ιστορικό και λαογραφικό χαρακτήρα της θα ενισχύσει σημαντικά το τουριστικό προϊόν.

Ε.Π. Υπάρχει κάποιος σχεδιασμός σας μαζί με την Περιφέρεια ώστε να δημιουργηθούν οι κατάλληλες υποδομές και εκπαίδευση για τον αγροτικό και μεταποιητικό κλάδο;

Α.Β. Παρά την δύσκολη συγκυρία λόγω της πανδημίας, υλοποιήθηκαν εκπαιδεύσεις που απευθύνθηκαν σε νέους αγρότες, μελισσοκόμους, υποψήφιους επαγγελματίες κ.λπ. από έγκριτους φορείς όπως ο Ελληνικός Γεωργικός Οργανισμός «ΔΗΜΗΤΡΑ», το Γεωπονικό Πανεπιστήμιο, την Αμερικανική Γεωργική Σχολή, την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων, κλπ. Καταβάλλεται προσπάθεια να επαναληφθούν και τη νέα χρονιά οι εκπαιδεύσεις αυτές σε αντικείμενα του αγροδιατροφικού τομέα, παρέχοντας επιμορφωτικά προγράμματα και εκπαιδευτικό υλικό στο Διαδίκτυο, καθώς και την υποστήριξη της εκπαιδευτικής διαδικασίας, των αξιολογήσεων και των πιστοποιήσεων να πραγματοποιούνται από υπηρεσίες και ελεγκτικούς φορείς του δημοσίου.