Ένα από τα αποτρόπαια εγκλήματα των ναζί κατά τον Β’ παγκόσμιο πόλεμο είναι η σφαγή το Διστόμου, στις 10 Ιούνη 1944. Ήταν η εποχή που φαινόταν πως τελείωνε ο πόλεμος και οι Γερμανοί βρισκόταν σε δεινή θέση από τα αλλεπάλληλα χτυπήματα των ανταρτών και προέβαιναν σε αντίποινα εκτελώντας αμάχους και πυρπολώντας πόλεις και χωριά.
Η σφαγή του Διστόμου έγινε σε αντίποινα για την ενέδρα που έστησαν οι αντάρτες του ΕΛΑΣ νωρίτερα στο χωριό Στείρι Βοιωτίας. Υπό τον Λοχαγό των Ες Ες, Φριτς Λάουντεμπαχ οι Γερμανοί εισήλθαν με αυτοκίνητα πάνοπλοι στο χωριό. Κατέσφαζαν κι εκτελούσαν όποιον έβρισκαν μπροστά τους, βρέφη, παιδιά, γυναίκες, ηλικιωμένους. Ο ιερέας του χωριού αποκεφαλίστηκε, βρέφη λογχίστηκαν, πολλές γυναίκες βιάστηκαν προτού θανατωθούν. Και τότε μονάχα σταμάτησαν τη σφαγή, μόλις έπεσε το σκοτάδι, αφού πυρπόλησαν τα σπίτια, το σχολείο κι όλα τα δημόσια κτήρια.
Συνολικός απολογισμός 117 γυναίκες και 111 άνδρες νεκροί, μεταξύ αυτών και 53 παιδιά κάτω των 16 ετών. Η πρωτοφανής θηριωδία έγινε αμέσως γνωστή μέσω του ΒΒC στο εξωτερικό και προκάλεσε τη διεθνή κατακραυγή. Η Γερμανική Διοίκηση των Αθηνών επέρριψε την ευθύνη αποκλειστικά στους κατοίκους του Διστόμου, επειδή όπως ανέφερε σε ανακοίνωσή της, δεν συμμορφώθηκαν με τις στρατιωτικές τους εντολές. Με την αναχώρηση των Γερμανών απ’ την Ελλάδα ο υπεύθυνος της σφαγής Χανς Ζάμπελ αποκαλύφτηκε και συνελήφθη στο Παρίσι από τους Άγγλους. Οι Γαλλικές αρχές τον παρέδωσαν στην Ελλάδα και προφυλακίστηκε. Κατά τη διάρκεια της προφυλάκισης το 1949, εκδόθηκε προσωρινά στη Δ. Γερμανία για άλλη υπόθεση, αλλά ποτέ δεν επέστρεψε στην Ελλάδα για να δικαστεί για τις πράξεις του. Ο 83χρονος, ο μόνος επιζών από την οικογένειά του της σφαγής, 4χρονος τότε, Αργύρης Σφουντούρης έχει γράψει κι έχει διηγηθεί με λεπτομέρειες για την ανήκουστη θηριωδία και είναι από τους πρωτεργάτες στο θέμα των γερμανικών αποζημιώσεων.
Οι γερμανικές αποζημιώσεις και για άλλες δεκάδες θηριωδιών στη χώρα είναι πάντα επίκαιρο θέμα. Το θέμα των εκκρεμοτήτων αυτών της Γερμανίας απέναντί μας είναι τρισδιάστατο κι όχι απλό, όπως ακούγεται. Στις τρεις ενότητες συμπεριλαμβάνεται, το κατοχικό δάνειο, οι επανορθώσεις υπέρ του ελληνικού δημοσίου για καταστροφές υποδομών και οι αποζημιώσεις υπέρ των θυμάτων, που αφορούν αγωγές συγγενών κυρίως από τα πολλά ανά την χώρα ολοκαυτώματα.
Η Ελλάδα είναι από τις λίγες αναξιοπαθούσες χώρες που δεν έλαβαν ποτέ αποζημιώσεις από τις θηριωδίες των κατακτητών του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου. Κάθε χρόνο με τις μαύρες επετείους των ολοκαυτωμάτων, πολλές οι ανακοινώσεις και οι καταδίκες των πολιτειακών παραγόντων, αλλά μέχρι εκεί. Παρέπεμπαν και συνεχίζουν να παραπέμπουν την υπόθεση στις καλένδες με την σύσταση ατελέσφορων επιτροπών την κάθε φορά, κάτω από την πίεση των υπόγειων συμφωνιών από τους πρωθυπουργούς των πρώτων μετεμφυλιακών κυβερνήσεων. Η δικαίωση των θυμάτων και των απογόνων τους είναι υπόθεση εθνική…!
«Εδώ είναι το πικρό χωριό του Διστόμου, ω, εσύ διαβάτη, όπου πατήσεις να προσέχεις…» (Γιάννης Ρίτσος)
