Σε επιφυλακή και η Ευρυτανία μετά το θάνατο κτηνοτρόφου στη Λάρισα
Μέτρα προστασίας και προειδοποιήσεις
Ο Εθνικός Οργανισμός Δημόσιας Υγείας (ΕΟΔΥ), το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων καθώς και ο αρμόδιος Αντιπεριφερειάρχης Στερεάς Κωνσταντίνος Αποστολόπουλος, προχώρησαν σε επείγουσες ανακοινώσεις μετά τον θάνατο ηλικιωμένου άνδρα από τον Αιμορραγικό Πυρετό Κριμαίας – Κονγκό (Crimean-Congo Haemorrhagic Fever – CCHF), στον Δήμο Ελασσόνας της Περιφερειακής Ενότητας Λάρισας.
Το περιστατικό αφορά ασθενή άνω των 70 ετών, μόνιμο κάτοικο αγροτικού οικισμού και μέλος οικογένειας με κτηνοτροφική εκμετάλλευση, ο οποίος νοσηλεύτηκε με ταχέως επιδεινούμενη κλινική εικόνα και κατέληξε. Πρόκειται για το δεύτερο καταγεγραμμένο εγχώριο κρούσμα της νόσου στην Ελλάδα, μετά από αυτό του 2008 στη Θράκη. Ανησυχία όμως προκάλεσε και η μετάδοση της νόσου σε ιατρό που ήρθε σε επαφή με τον άτυχο ηλικιωμένο.
Τι είναι ο Αιμορραγικός Πυρετός Κριμαίας-Κονγκό;
Πρόκειται για μία σοβαρή ιογενή λοίμωξη που προκαλείται από RNA ιό του γένους Orthonairovirus και μεταδίδεται κυρίως μέσω τσιμπήματος μολυσμένων κροτώνων (τσιμπουριών), ιδίως του γένους Hyalomma. Ο ιός μπορεί επίσης να μεταδοθεί με άμεση επαφή με αίμα ή ιστούς μολυσμένων ζώων ή ανθρώπων.
Η νόσος στους ανθρώπους μπορεί να κυμαίνεται από ασυμπτωματική έως βαριά και θανατηφόρα, με συμπτώματα όπως υψηλός πυρετός, κεφαλαλγία, μυαλγίες, αιμορραγικά φαινόμενα και πολυοργανική ανεπάρκεια. Η θνητότητα κυμαίνεται μεταξύ 30% και 50% στους νοσηλευόμενους ασθενείς.
Ζώα-δεξαμενές και κίνδυνοι μετάδοσης
Ο ιός μεταφέρεται και πολλαπλασιάζεται κυρίως σε κατοικίδια και άγρια ζώα, χωρίς να προκαλεί συμπτώματα στα ίδια. Η μόλυνση των ζώων οδηγεί σε ιαιμία και στη συνέχεια σε μόλυνση των κροτώνων που τα παρασιτούν. Πτηνά, πλην των στρουθοκαμήλων, θεωρούνται σε γενικές γραμμές ανθεκτικά, ωστόσο ενδέχεται να μεταφέρουν μολυσμένους κρότωνες σε μεγάλες αποστάσεις, ιδίως όταν πρόκειται για αποδημητικά είδη.
Συστάσεις και μέτρα προστασίας
Ο ΕΟΔΥ και το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης τονίζουν τη σημασία λήψης αυστηρών προληπτικών μέτρων για τον περιορισμό της εξάπλωσης:
Για το κοινό και τις ευάλωτες ομάδες:
- Αποφεύγετε περιοχές με ψηλή βλάστηση ή πυκνό χορτάρι.
- Φοράτε μακριά, ανοιχτόχρωμα ρούχα και κλειστά παπούτσια.
- Χρησιμοποιείτε εντομοαπωθητικά στο δέρμα και στα ρούχα.
- Ελέγχετε τακτικά το σώμα και τα ρούχα σας για τσιμπούρια.
- Σε περίπτωση εντοπισμού τσιμπουριού στο σώμα, αφαιρέστε το προσεκτικά με ειδική λαβίδα ή απευθυνθείτε σε γιατρό.
- Μη χρησιμοποιείτε λαδάκια, αλκοόλ ή άλλα υγρά πάνω στο τσιμπούρι.
- Πλύσιμο χεριών και αποφυγή επαφής με αίμα ή βιολογικά υγρά.
Για επαγγελματίες σε κτηνοτροφία και υγειονομικές υπηρεσίες:
- Συστηματική αποπαρασίτωση ζώων.
- Χρήση προστατευτικού εξοπλισμού (γάντια, μάσκες, γυαλιά, ρουχισμός).
- Προσοχή κατά τη σφαγή και μεταφορά ζώων.
- Συχνές απεντομώσεις σε στάβλους και εγκαταστάσεις.
- Αποφυγή κατανάλωσης μη παστεριωμένων γαλακτοκομικών προϊόντων.
Ανησυχία για διασπορά
Σύμφωνα με σχετική κοινοποίηση προς τη Γενική Διεύθυνση Κτηνιατρικής του ΥπΑΑΤ στις 26 Ιουνίου 2025, ο θάνατος του ασθενούς στη Λάρισα ενεργοποίησε επιπλέον επιφυλακή και στην Περιφερειακή Ενότητα Ευρυτανίας, όπου λειτουργούν παρόμοιες αγροτικές δομές και μετακινούμενες κτηνοτροφικές μονάδες. Οι τοπικές αρχές καλούνται να ενισχύσουν την επαγρύπνηση, καθώς και τις επιθεωρήσεις ζώων και ανθρώπων για παρουσία τσιμπουριών, ενώ συστήνεται τακτική ενημέρωση και ευαισθητοποίηση των επαγγελματιών και κατοίκων σε ορεινούς οικισμούς.
Για αναλυτικότερες πληροφορίες, οι πολίτες καλούνται να επισκέπτονται τη σελίδα του ΕΟΔΥ: https://eody.gov.gr/disease/tsimpoyria-krotones/
Σημείωση: Η έγκαιρη διάγνωση και η τήρηση των υγειονομικών πρωτοκόλλων αποτελεί τη βασικότερη γραμμή άμυνας κατά της διασποράς του CCHF, ιδιαίτερα τους καλοκαιρινούς μήνες όπου παρατηρείται αυξημένη δραστηριότητα των τσιμπουριών.
Σε επιφυλακή κτηνοτρόφοι & υπηρεσίες στην Ευρυτανία
Σε επιφυλακή βρίσκονται για μια ακόμη φορά οι κτηνοτρόφοι της Ευρυτανίας, μετά το θανατηφόρο κρούσμα αιμορραγικού πυρετού σε γειτονική περιφέρεια.
Χρήστος Τσιαμπόκαλος – Κτηνοτρόφος, Βαλαώρα
«Ο αιμορραγικός πυρετός έχει φέρει μεγάλη ανησυχία στους κτηνοτρόφους, γιατί είναι κάτι καινούργιο και άγνωστο για τους περισσότερους. Ο φόβος μεγάλωσε, γιατί μεταδίδεται από τα τσιμπούρια – που πάντα ξέραμε ότι είναι επικίνδυνα, αλλά τώρα φαίνεται πως μπορούν να προκαλέσουν ακόμη μεγαλύτερη ζημιά. Πλέον χρειάζεται περισσότερη προσοχή στα ζώα, πιο συχνοί έλεγχοι και σωστός καθαρισμός. Οι ίδιοι οι κτηνοτρόφοι πρέπει να προσέχουν περισσότερο, να φορούν προστατευτικά ρούχα, να αποφεύγουν τσιμπήματα και να χρησιμοποιούν εντομοαπωθητικά. Μπορεί αυτός ο πυρετός να ήταν άγνωστος μέχρι τώρα, αλλά το πρόβλημα με τα τσιμπούρια ήταν πάντα εδώ. Γι’ αυτό χρειάζεται περισσότερη φροντίδα και επαγρύπνηση για να μείνουμε ασφαλείς – και εμείς και τα ζώα μας».
Γεώργιος Τόλης – Κτηνοτρόφος Μοναστηράκι Αγράφων
«Ακούσαμε την είδηση θανάτου του κτηνοτρόφου στην Λάρισα κ ανησυχήσαμε κ εμείς πρώτα ως κτηνοτρόφοι και δεύτερον ως κάτοικοι ενός ορεινού χωριού που βρίσκεται μέσα στη φύση. Διαβάσαμε τα μέτρα ασφαλείας που εξέδωσε ο ΕΟΔΥ και προσπαθούμε να τα εφαρμόσουμε. Πρώτα απ’ όλα ρίχνουμε τα κατάλληλα για τα τσιμπούρια φάρμακα στα ζώα κ στον στάβλο και μετά προσπαθούμε να ακολουθήσουμε και εμείς τους κανόνες αν και δύσκολο στην ύπαιθρο γιατί τα τσιμπούρια μπορεί να βρίσκονται οπουδήποτε. Ελπίζουμε να σταματήσει όλο αυτό εδώ γιατί είδη η κτηνοτροφία έχει τεράστια προβλήματα επιβίωσης λόγω ασθενειών».
Ο κ. Σαραφιανός Αντώνης, Κτηνίατρος προϊστάμενος της Διεύθυνσης Αγροτικής Οικονομίας και Κτηνιατρικής της ΠΕ Ευρυτανίας, δήλωσε στον Ευρυτανικό Παλμό:
«Είναι μία ιογενής ασθένεια και μεταδίδεται κυρίως μέσω των κροτώνων, με τα τσιμπούρια δηλαδή, για να το πούμε πιο απλά. Αυτοί παρασιτούν σε διάφορα είδη κατοικιδίων, αλλά και σε άγρια ζώα, πχ αιγοπρόβατα, άγρια μηρυκαστικά (όπως λαγούς, σκαντζόχοιρους) τρωκτικά, πτηνά. Τα ζώα αυτά αποτελούν δεξαμενές του ιού, γιατί στα ζώα δεν εμφανίζει συμπτώματα το νόσημα, προκαλεί μόνο ιαιμία. Πες ότι έχει κολλήσει ένα ζώο, ένα πρόβατο, και αυτό τσιμπηθεί μετά από τον κρότωνα και ο κρότωνας μετά τσιμπήσει εμάς, εμείς θα το κολλήσουμε το νόσημα. Μεταδίδεται στον άνθρωπο, απλά στα ζώα δεν έχει συμπτώματα. Οι κρότωνες μπορούν να μεταφερθούν σε μεγάλες αποστάσεις, είτε με τις ζωοτροφές, είτε μηχανικά. Ο άνθρωπος προσβάλλεται είτε από το τσίμπημα του μολυσμένου κρότωνα, είτε από την επαφή του με μολυσμένους ιστούς του ζώου, όπως για παράδειγμα το αίμα ή τα υγρά της γέννας.
Πόσο πιθανό είναι να εμφανίστηκε κρούσμα στην Ευρυτανία;
Όχι, όχι, αποκλείεται. Ένα βρέθηκε στη Λάρισα και θα γίνει και έλεγχος σε αυτήν την εκτροφή. Θα παίρνουν αίμα από τα ζώα της εκτροφής, από κάποιο ποσοστό, νομίζω το 10%, και θα πάρουν και τσιμπούρια που έχουν κολλήσει πάνω στα ζώα, αν βρούνε δηλαδή, για να δούνε, μήπως υπάρχει αυτός ο ιός στην εκτροφή. Η πρόληψη σε όλα αυτά είναι τα εντομοαπωθητικά στα ζώα. Να γίνεται αποπαρασιτισμός, πάντα κοιτώντας το χρόνο αναμονής των φαρμάκων. Μη κάνουν δηλαδή αποπαρασιτισμό και μετά δώσουν το γάλα ή πάνε τα ζώα στα σφαγεία. Μετά και οι κτηνοτρόφοι και κτηνίατροι και αυτοί που δουλεύουν στα σφαγεία ή οι μεταφορείς των ζώων θα πρέπει να προσέχουν. Θα πρέπει να προσέχουν με το αίμα να μην έρχονται σε επαφή, να παίρνουν μέτρα προφύλαξης, να φοράνε γάντια, μην κολλήσει κανένας κρότωνας πάνω τους. Αυτό πρέπει να γίνεται σε συνεργασία με τον ΕΟΔΥ, αν υπάρξει δηλαδή κάποιο κρούσμα.
Τα μέτρα βιοασφάλειας είναι σημαντικά. Δηλαδή τα τσιμπούρια μπορεί να βρίσκονται και στα χορτάρια, στη χαμηλή βλάστηση. Και περνάει ο άνθρωπος και κολλάνε πάνω του. Και τον τσιμπάνε. Δεν είναι μόνο στα ζώα. Αλλά και τα ίδια τα ζώα περνάνε από τα χορτάρια και κολλάνε τα τσιμπούρια και μετά και ο άνθρωπος. Υπάρχουν βέβαια τσιμπούρια στα ζώα αυτή την εποχή, αλλά το θέμα είναι η πρόληψη και αυτή είναι τα εντομοαπωθητικά: και στο περιβάλλοντα χώρο, και στους στάβλους, και μέσα στα αυτοκίνητα. Επίσης, να πλένονται τα ρούχα».
