Η Ευρυτανία μας έχει ιστορία πολλών χιλιετηρίδων, όπως και οι άλλες περιοχές της Ελλάδας, μ΄ έναν αναπτυγμένο πολιτισμό, παρά τα όσα καταμαρτυρούν οι γίγαντες της ανθρώπινης σκέψης και του πολιτισμού, ο Θουκυδίδης (ότι ήμασταν άγλωσσοι και ωμοφάγοι) κι ο Αριστοτέλης (ότι ζούσαμε από θήρας και ληστείας). Όμως και οι δυο υπηρετούσαν πιστά, εκτός από την αλήθεια και το μεγαλύτερο ιμπεριαλιστικό και δουλοκτητικό κράτος της εποχής της αρχαίας Αθήνας.
Εκτός απ΄ αυτό επιπλέον μέχρι σήμερα κανένας σχετικός επιστήμονας δεν ασχολήθηκε με την περίπτωσή μας. Το κενό κάλυψαν διάφοροι φαντασιοκόποι ιστοριοδίφες, οι οποίοι με τις λαϊκίστικες φαντασιοκοπίες τους οδήγησαν τα πράγματα στο μη παρέκει.
Ένα πολύ σοβαρό ζήτημα είναι η σχετική ανυπαρξία ευρημάτων και τεκμηρίων του πολιτισμού μας. Η αρχαιολογική σκαπάνη δεν μας κάνει την τιμή να σκάψει τα κακοτράχαλα βουνά μας και ότι τυχαία βρίσκει ο μέγας αρχαιολόγος των βουνών μας, η μπουλντόζα, παίρνει το δρόμο της αρχαιοκαπηλείας, αλλά και της αδιαφορίας αρχόντων τε και αρχομένων, διανοουμενιζόντων και ιστοριοδιφών.
Τα μόνα που είχαμε ως τεκμήρια του πολιτισμού μας των περασμένων αιώνων ήταν τα αιωνόβια δέντρα. Λέω είχαμε γιατί μερικά ξηράθηκαν και τα περισσότερα έγιναν αργύρια στις τσέπες των καυσοξυλάδων. Αυτά δεν είναι μόνο οι αδιάψευστοι μάρτυρες του πολιτισμού μας του, είναι όμως και μάρτυρες με την χριστιανική έννοια, γιατί υπέστησαν βασανιστήρια από ανεμοθύελλες και χιονιάδες, από λιοπύρια και ξηρασίες, που συναγωνίζονται τα μαρτύρια των πρώτων χριστιανών και τα περισσότερα «ξίφει ετελειώθησαν» στο Ρωμαϊκό Κολοσσαίο των βεσπασιανών. .
Δικοί μας τέτοιοι μάρτυρες είναι τα στάλια, δηλαδή τεράστια γεροέλατα με πολλά «αδέρφια» που στα καλοκαιριάτικα λιοπύρια στάλιζαν και δροσίζονταν τα πρόβατα κι οι τσοπάνηδες. Αυτά είναι, όσα υπάρχουν ακόμη, τα ζωντανά τεκμήρια της κοπαδιάρικης προβατοτροφίας του τόπου μας. Όπου δεν υπάρχουν έλατα, τέτοια τεκμήρια είναι τα αρειμάνια μεγάλα πουρνάρια
Τα περισσότερα ξωκλήσια σκιάζονταν από αιωνόβια δέντρα, αδιάψευστοι μάρτυρες της μακραίωνης ιερής ιστορίας αυτών και φυσικό κλιματιστικό στην υπηρεσία της ξεκούρασης των στρατοκόπων και της άνεσης των πιστών και των πανηγυριστών του ομώνυμου Αγίου.
Μεγάλα δέντρα ξακρίζονταν στα χωράφια και παρείχαν τις πολύτιμες υπηρεσίες τους σε ανθρώπους, ζώα και γεννήματα, επίσης σκιερά μεγάλα δέντρα παρέστεκαν στις κρυόβρυσες και συμπλήρωναν την ηδονή του ξεδιψάσματος. Αιωνόβια δέντρα σ΄ απρόσιτες πλαγιές ήταν το κόσμημα και οι φυσικοί βιγλάτορες του τόπου.
Αυτά τα αιωνόβια δέντρα, παλιά τα προστάτευαν αρχαίες νύμφες και θεοί, στη συνέχεια τα ευλογούσαν εξοχίτες άγιοι και τα δοξολογούσαν αγραυλούντες γεωργοί κι οι τσοπάνηδες. Σήμερα τα αλυσοπρίονα κι οι γερανοί εξορθολόγησαν όλες αυτές τις δεισιδαιμονίες και τα εξολόθρευσαν.
Εκτός από τις «εγκληματικές δράσεις» εις βάρος των αιωνόβιων δέντρων έχουν ενσκήψει και θανατηφόρες αρρώστιες, που ξέραναν κυρίως πολλές καστανιές και φτελιές και απειλούν τα πλατάνια.
Η εποχή μας είναι η πιο ανάλγητη απέναντι στα αιωνόβια δέντρα, γιατί τώρα οι άνθρωποι έχασαν την οργανική σχέση, που είχαν μ΄ αυτά.
Τώρα που ο «μαύρος χρυσός» λόγω κρίσης ακρίβυνε σχεδόν όλοι στραφήκαμε στον «πράσινο χρυσό» του τόπου μας και ότι γέρικο δέντρο υπήρχε έγινε στάχτη στα τζάκια, αιθαλομίχλη στην πόλη. Οι αρμόδιοι δασικοί πειθαρχώντας στην επιχειρηματική δασοπονία τα ξεπάτωσαν με ιδιαίτερο ζήλο, πουλώντας ταυτόχρονα εκδούλευση στους εμπόρους του είδους.
