Ο Χρήστος Στρεμμένος (1931-2019) ήθελε να αξιοποιήσει «συσσωρευμένη γνώση χιλιετιών» της ελληνικής παράδοσης στη μονάδα του στην Ευρυτανία.

«Ηταν μόλις είχα αγοράσει το αλλαντοποιείο “Στρεμμένου”, πριν δύο χρόνια. Τους μήνες του καλοκαιριού που βρισκόταν στην Ελλάδα, ερχόταν κάθε μέρα και συζητούσαμε για τα πάντα. Απόλαυση να μιλάς μαζί του. Συζητούσαμε, λοιπόν, πως θα μπορούσαμε να προμηθευτούμε περισσότερα χοιρινά για να αυξήσουμε την παραγωγή αλλαντικών. Μια μέρα, μου λέει, “βρήκα τι θα κάνουμε: Παλιά, όταν είχα πάει στην κοιλάδα του Αχελώου, υπήρχαν πολλές οικογένειες. Τώρα, ζήτημα να έχουν μείνει 100, ερήμωση. Μήπως να τους δώσουμε χοιρινά, να τους πείσουμε να επενδύσουν σε αυτό για να έχουν ένα σταθερό εισόδημα; Με αυτόν τον τρόπο θα έχουν κίνητρο να μείνουν στο τόπο τους και εμείς θα έχουμε την πρώτη ύλη που χρειαζόμαστε”».

Την ιστορία διηγείται ο Τάσος Ευαγγέλου, ο σημερινός ιδιοκτήτης της Αλλαντοποιίας Στρεμμένου, που βρίσκεται στο χωριό Προυσός της Ευρυτανίας, για να εξηγήσει τι ακριβώς εννοεί περιγράφοντας τον Χρήστο Στρεμμένο –τον δημιουργό της– ως έναν άνθρωπο «βαθιά, ουσιαστικά πατριώτη».

Ο Χρήστος Στρεμμένος έφυγε από τη ζωή σε ηλικία 88 ετών στις 26 Σεπτεμβρίου στο Αγρίνιο. Γεννήθηκε στο χωριό Σαρκίνη Ευρυτανίας. Ο πατέρας του ήταν δάσκαλος και η μητέρα του κόρη παπά. Ηταν θείος του δημάρχου Αθηναίων, Κώστα Μπακογιάννη, και ξάδελφος του Παύλου Μπακογιάννη. 

Τελείωσε τις γυμνασιακές σπουδές του στο Αγρίνιο και τις πανεπιστημιακές στο Πανεπιστήμιο της Μπολόνια στην Ιταλία, από όπου πήρε το πτυχίο Χημικού Μηχανικού με άριστα. Στη συνέχεια επέστρεψε στην Ελλάδα για τη στρατιωτική του θητεία. Ολοκλήρωσε το στρατιωτικό του και άρχισε να ψάχνει για δουλειά. «Η μόνη εργασία που βρήκα τότε ήταν στους τοματοπολτούς του Αργους…» διηγείται ο ίδιος σε μια συνέντευξή του. Τότε αναπάντεχα έλαβε ένα γράμμα από το Πανεπιστήμιο της Μπολόνια για να διδάξει κβαντομηχανική, καθώς είχε εκτιμηθεί το ερευνητικό του έργο κατά τη διάρκεια των σπουδών του. Ετσι έγινε καθηγητής πανεπιστημίου στην Ιταλία. Εκεί τον βρήκε το 1967 η δικτατορία στην Ελλάδα.

«Τότε οι σοσιαλιστές είχαν οργανωθεί στο Movimento Federalista Europeo, μια πανευρωπαϊκή οργάνωση με έδρα το Παρίσι για την ενοποίηση της Ευρώπης. Σε συνεργασία με τον σοσιαλιστή Σπινέλι κάναμε παράρτημα στην Ιταλία, το οποίο αργότερα  προσχώρησε ολόκληρο στο ΠΑΚ, όταν ήρθε ο Ανδρέας Παπανδρέου. Κάναμε αντίσταση εκ του ασφαλούς, οι ήρωες ήταν αυτοί που βασανίστηκαν και πήγαν φυλακή. Είχαμε, θυμάμαι, φτιάξει κι έναν παράνομο ραδιοφωνικό σταθμό με τη συμμετοχή των αστροφυσικών του Αστεροσκοπείου της Ρώμης που απευθυνόταν στην Ελλάδα. Μόλις τελείωνε το BBC, μπαίναμε εμείς στη συχνότητα με το τραγούδι “Πότε θα κάνει ξαστεριά”. Ακουγόταν στην αρχή μέχρι την Κέρκυρα και δεν προλάβαμε παρά μόνο πέντε εκπομπές, γιατί με συνέλαβαν ως ύποπτο κατασκοπείας…» διηγείται ο ίδιος σε συνέντευξή του στην Ελίνα Ιατρίδου στο Greek Crossroads.

Στη δεκαετία του ’80, ο τότε πρωθυπουργός Ανδρέας Παπανδρέου τον καλεί να αναλάβει τη θέση του πρεσβευτή της Ελλάδας στη Ρώμη. Στα έξι χρόνια που υπηρέτησε σε αυτή τη θέση γεννήθηκε η ιδέα της δημιουργίας των χειροποίητων, φυσικής ωρίμανσης ελληνικών αλλαντικών. Η Αλλαντοποιία Στρεμμένου έγινε πραγματικότητα το 1992 στον Προυσό. Μεταξύ των προϊόντων της ήταν το ελληνικό προσούτο («Ακροκώλιον το τακερόν», όπως αναφέρεται στην Ιλιάδα), το ζαμπόν «Ακροκώλιον το δίoφθον» και το προσούτο από μαύρο ελληνικό χοίρο («Ακροκώλιον το Μέλαν»). «Η ελληνική παράδοση περιέχει συσσωρευμένη γνώση χιλιετιών», έλεγε, «η οποία απλώς δεν αξιοποιείται».  

Στην Αλλαντοποιία Στρεμμένου παρασκευάζονταν –και παρασκευάζονται– μοναδικά σε γεύση και εκλεκτά σε ποιότητα εδέσματα. Ο Χρήστος Πάστρας, ένα παιδί από τον Προυσό που δούλευε σε οικοδομές στην Αθήνα, με έξοδα του Χρήστου Στρεμμένου έμεινε δύο χρόνια στην Πάρμα και εκπαιδεύτηκε στην παραγωγή αλλαντικών. Επιστρέφοντας, εκπαίδευσε και άλλους που δούλεψαν στο αλλαντοποιείο. Ετσι ο Προυσός, που βρίσκεται σε απόσταση 50 λεπτών από το Καρπενήσι, με «τα τελευταία δέκα χιλιόμετρα ο δρόμος να βρίσκεται σύρριζα στη χαράδρα», όπως λένε κάτοικοι της περιοχής, απέκτησε ζωή και φήμη σε όλη την Ελλάδα, αλλά και πέρα από τα σύνορά της.   

Ο Χρήστος Στρεμμένος ολοκλήρωσε στην Μπολόνια την ακαδημαϊκή του καριέρα, από όπου και συνταξιοδοτήθηκε. Από τότε περνούσε τα καλοκαίρια του στην Ελλάδα –κυρίως στον Προυσό– και τον χειμώνα στην Ιταλία.

«Ηταν άνθρωπος διακριτικός, μεστός στις λέξεις και ενεργός στις πράξεις», λέει η κ. Καίτη Φλώρου, φίλη του και διευθύντρια του δημοτικού σχολείου Νυδρίου Λευκάδας, η οποία συνέταξε τον επικήδειο για τον Χρήστο Στρεμμένο εκ μέρους της Τοπικής Κοινότητας Προυσού και του Συλλόγου Προυσιωτών.

«Εζησες με τη σοφία της απλότητας, με τη φωτιά της διεκδίκησης, με τη δίψα της δικαιοσύνης, τιμούσες το λακωνίζειν σε όλες τις εκφάνσεις της ζωής σου, γιατί ήσουνα το “είναι” κι όχι το “φαίνεσθαι”. Ποτέ δεν επιζητούσες επαίνους, κυρίαρχο το “εμείς” κι όχι το “εγώ”», είπε η κ. Φλώρου.

«Ελάχιστοι άνθρωποι συνταίριαξαν τόσο καλά στη ζωή τους το δημόσιο και το ιδιωτικό, το μικρό και το μεγάλο, το απλό και το επίσημο. Γι’ αυτό κι ο λόγος σου ήταν παρεμβατικός και ταυτόχρονα τρυφερός, επιστημονικός, αλλά όχι ουδέτερος, πολιτικός, αλλά όχι πολιτικά σκόπιμος και υστερόβουλος, διδακτικός, αλλά όχι επιδεικτικός. Είχες την ικανότητα να αξιολογείς με σοφία πρόσωπα και καταστάσεις, χωρίς να φθείρεσαι απ’ τη σκουριά των πρόσκαιρων επιδιώξεων και του ταπεινού οφέλους. Αυτή η ανεπανάληπτη ισορροπία και σύνθεση είναι η αύρα που αφήνεις στον κάθε φίλο σου ακαδημαϊκό, αλλά και στον κάθε απλό συγχωριανό σου. Υπήρξαμε τυχεροί που σε ζήσαμε», καταλήγει. 

πηγή: www.kathimerini.gr