Παρά τις δύσκολες οικονομικές συνθήκες του καιρού και την πανδημία του κορονοϊού, το Δ.Σ. της Πανευρυτανικής Ένωσης, παράλληλα με τις άλλες δραστηριότητές του, συνεχίζει την πλουσιότατη εκδοτική ανθοφορία, αφού κατά το τρέχον έτος έχει εκδώσει πέντε (5) τόμους, εκ των οποίων οι τέσσερις (4) πρώτοι είναι επετειακοί για τα 200 χρόνια από την Επανάσταση του 1821, καθώς και το πολυσέλιδο, επετειακό, επίσης, περιοδικό μας τα «ΕΥΡΥΤΑΝΙΚΑ ΧΡΟΝΙΚΑ». Ο πέμπτος τόμος είναι η παρούσα ποιητική συλλογή του εκ Βράχας καταγόμενου αείμνηστου Γιάννη Δ. Μάγκα (1943-2020) με τον τίτλο «Ποιήματα (Ανθολογία)», Έκδοση της Πνευρυτανικής Ένωσης, Αθήνα 2021, σελ. 160.
Ο αείμνηστος Γιάννης Δ. Μάγκας, παράλληλα με τις επαγγελματικές και λοιπές ενασχολήσεις του, μας κληροδότησε – εκτός των άλλων – και ένα πλουσιότατο λογοτεχνικό έργο (ποιήματα και πεζογραφήματα), εν πολλοίς αδημοσίευτο και άγνωστο, μέχρι σήμερα. Το έργο αυτό το εμπιστεύτηκε στο Δ.Σ. της Πανευρυτανικής Ένωσης, της οποίας ήταν ενεργό και δραστήριο μέλος επί δεκαετίες Μέρος του έργου αυτού ήδη άρχισε να εκδίδεται με την επιμέλεια του Κ. Α. Παπαδόπουλου.
Ο παρών, πρώτος τόμος, περιλαμβάνει ανθολογημένα ποιήματα, ταξινομημένα από τον δημιουργό τους σε συλλογές. Η πρώτη του συλλογή με τον τίτλο «προ-γραμμές» αποτελείται από τα πρώτα – πρώτα ποιήματά του, που έγραψε το 1958, σε ηλικία 15 ετών, μαθητής του Γυμνασίου Καρπενησίου (!) και συμπληρώνεται το 1969 με το ποίημα «Αφήνοντας τα χειμαδιά». Εμπνέεται από το περιβάλλον της γενέτειράς του, τους ταπεινούς ανθρώπους που ζουν σ΄αυτό, από τα βιώματά του και από τα όνειρα της ζωής του…
Θέ μου, να μού ‘δινες φτερά καβάλα στον αγέρα
να διάβω έρημα βουνά και φιδωτά ποτάμια
να διάβω κι έρμα ροϊδαμιά να φτάσω κάποια μέρα
στο ξέμακρό μου το χωριό που σε μαγεύει η λάμια…
……………………………………………………………………………….
Χωριό! Τι όμορφη ζωή! Στιγμές λησμονημένες…
Οι στίχοι του μας θυμίζουν τον τραγουδιστή του «Βουνού και της στάνης» Κώστα Κρυστάλλη, και είναι φανερό πως περιέχουν το σπέρμα μιας μεγάλης επερχόμενης ποίησης. Μιας ποίησης που σημαδεύεται από το ρυθμό της Δημοτικής ποίησης και που έχει μια αυθεντική γνησιότητα γραφής, με πλουσιότατο λεξιλόγιο, αντλημένο από την τοπική Ρουμελιώτικη ντοπιολαλιά και με δικά του επίθετα, που προϊδεάζουν την μεγάλη στιχουργική του ικανότητα. Έκδηλη είναι η γλωσσοπλαστική του δεξιότητα και η χρήση γνήσιων λαϊκών λέξεων: «εσκούξαν τα κορφόραχα και τα βαθιά χαβούζια», «τσοκάνια περιφήμιστα», «ποδόπλαγα λουλουδιασμένης ράχης», «σκαλιάρικα και σφυριστά κουδούνια», «τα γίδια αργοσαλάγησε», «κι από ‘να διαμαντόδακρυ κυλάει στα δυο του μάτια», «ράχες, ψηλές αητοφωλιές, τσουγκάρια κι ακροβράχια» κ.ά.
Το 1968 ο ποιητής μας γράφει ποιήματα – ύμνους στην Αγάπη, τα οποία συμπεριλαμβάνονται στις συλλογές: «Τραγούδια αγάπης 1968», «Ρίμες Αγάπης», «Από τις δυνατότητες του Ανθρώπου πιο πέρα», ενώ την ίδια χρονιά συγκλονίζεται από τη δολοφονία του Ρόμπερτ Κέννεντυ και γράφει είκοσι ένα (21) ποιήματα με συγκλονιστικούς στίχους:
«Θρήνος βαρύς κι ολοφυρμός, θρηνολογούν οι κάμποι.
Βουνά ξεθεμελιώνονται, ο βράχος, το λογγάρι!
Ο ποταμός, τα’ αγριόδεντρο μέσ’ της ζωής τη θάμπη
Θρηνούν το παλικάρι!
…………………………………………………………………………………………………………………
Ο Γιάννης Δ. Μάγκας με τα ποιήματά του δεν χτίζει μόνον Ανθρωπιά. Εμπνέεται και από τα γεγονότα της εποχής του, που έγραψαν ιστορία. Έμεινε για πάντα πιστός και αμετακίνητος από τα δημοκρατικά ιδεώδη του και υπέρμαχος κι ανυπέρβλητος στα εθνικά και πατριωτικά πιστεύω του. Δεν μπόρεσε να σιωπάσει βλέποντας τα κακουργήματα που έγιναν το 1973, από τη διδακτορία, σε βάρος των εξεγερμένων φοιτητών μας στο Πολυτεχνείο, «που θυσιάστηκαν τον Νοέμβριο του 1973 για την ιδέα της Δημοκρατίας».
Ήταν, ομολογουμένως, «δοσμένος και δεμένος με τα υψηλότερα ανθρώπινα ιδανικά!». Αυτό που πίστευε έβγαινε μέσα από την ψυχή του. Αυτό αποδεικνύεται και από τις επόμενες συλλογές του «Ταξίδια», «Στην Αγαπημένη της Α…», «Τα τραγούδια μου» και την «Ωδή στο «Βελούχι». Την Ωδή του αυτή ο ποιητής μας την αφιερώνει στους ομογενείς μας της Αμερικής και αναφέρεται στο πολύμορφο έργο τους για την γενέθλια γη μας. Γράφτηκε το 1995 «για τα πενήντα χρυσά χρόνια» του «Βελουχιού» και αποτελείται από έντεκα (11) ποιήματα, που αναφέρονται στα έργα που συνετέλεσαν οι ομογενίς μς των Η.Π.Α., ώστε να γίνουν στην ιδιαίτερη Πατρίδα μας (Νοσοκομείο, Γηροκομείο, Γυμνάσιο, Σχολεία, δρόμοι, υποτροφίες, συσσίτια, παιδικές χαρές κ.ά.).
Πενήντα χρόνια της καρδιάς και της ψυχής τραγούδια
του «Βελουχιού» χρόνια χρυσά της προσφοράς λουλούδια…»
Τέλος, το ανθολόγιο αυτό περιλαμβάνει και άλλα ποιήματα, μη ενταγμένα σε οποιαδήποτε συλλογή του, όπως: «Προσευχή (στερνή του Νεομάρτυρα Κυπριανού)», «Δάκρυα για έναν ΄Ηρωα (Ώρες στερνές και θάνατος του Ζαραλή τ’ Αντώνη)», «Η Βρύση», «Η Σύναξη (ποίημα για τον Ζαχαρία Παπαντωνίου)», «Ακριβά ενθυμήματα Ι.», «Ακριβά ενθυμήματα ΙΙ.», καθώς και το «Επίγραμμα του Μνημείου του Μάρκου Μπότσαρη στο Κεφαλόβρυσο», που, λόγω της μετριοφροσύνης του, δεν αναγράφεται το όνομά του.
Το Δ. Σ. της Πανευρυτανικής Ένωσης με την έκδοση αυτή εκπληρώνει ένα Χρέος τιμής προς ένα πολύτιμο μέλος της και ακαταπόνητο συνεργάτη της, τον αείμνηστο Γιάννη Δ. Μάγκα.
