Στον απόηχο της μαύρης επετείου της 21ης Απριλίου 1967… Πριν από 58 χρόνια επεβλήθη στη χώρα η Χούντα των Συνταγματαρχών, μια από τις πιο στυγνές δικτατορίες που γνώρισε η Ελλάδα. Δυο Έλληνες στρατιωτικοί (κι όχι μόνο αυτοί), πατριώτες, που αντιτάχτηκαν σθεναρά στην Δικτατορία ήταν ο Αλέκος Παναγούλης και ο Σπύρος Μουστακλής.
Ο Αλέκος Παναγούλης (1938-1976), ηγετικό στέλεχος του φοιτητικού κινήματος, ως φοιτητής στο Μετσόβιο Πολυτεχνείο πριν την Δικτατορία, πολιτικός μετά την πτώση της Χούντας και ποιητής. Με την επικράτηση του Παπαδόπουλου ο Υπολοχαγός καταδρομέας Αλέκος Παναγούλης μπήκε αμέσως στην αντιδικτατορική πάλη. Κυνηγήθηκε απ’ του Απριλιανούς, βασανίστηκε φυλακίστηκε συνολικά πέντε χρόνια. Η κορυφαία πράξη του ήταν η απόπειρα δολοφονίας του Δικτάτορα Παπαδόπουλου στις 13-8-1968 στο Λαγονήσι για την οποία δικάστηκε δις ισόβια. Αποφυλακίστηκε με την γενική αμνηστία του 1973 με την κατάργηση του Στρατιωτικού νόμου. Μπήκε στην πολιτική κι εξελέγη βουλευτής με την Ένωση Κεντρώων. Την Πρωτομαγιά του 1976, σκοτώθηκε σε ένα ύποπτο τροχαίο ατύχημα στη λεωφόρο Βουλιαγμένης. Μνημειώδης έχει μείνει η δήλωση Παναγούλη με την αποφυλάκισή του από το κελί της απομόνωσης… ’’Δεν επεδίωξα να σκοτώσω έναν άνθρωπο. Δεν είμαι ικανός να σκοτώσω άνθρωπο. Επεδίωξα να σκοτώσω έναν τύραννο’’.
Ο Σπύρος Μουστακλής (1926 – 1986), Αξιωματικός του Ελληνικού στρατού, συμμετείχε εθελοντικά στην Εθνική Αντίσταση. Κατετάγη στην οργάνωση Ε.Ο.Ε.Α.-ΕΔΕΣ με στρατηγό το Ναπολέοντα Ζέρβα στις 2-4-1943. Το 1948 αποφοίτησε από την Στρατιωτική Σχολή Ευελπίδων. Έλαβε μέρος στον εμφύλιο ως Ανθυπολοχαγός και στη συνέχεια συμμετείχε στον πόλεμο της Κορέας ως Υπολοχαγός.
Με την συμμετοχή του στο κίνημα του Ναυτικού κατά της Χούντας, προδόθηκε και συνελήφθη στις 22-5-1973, όμως η αλήθεια είναι ότι η σχέση του με τις αυταρχικές εξουσίες ήταν πάντοτε τεταμένη. Αποτέλεσμα της σύλληψής του ήταν να βασανιστεί αγρίως, με συνέπεια την παράλυσή του. Για 47 μέρες από την σύλληψή του αγνοούνταν η τύχη του. Πρώτα τον είχαν στείλει στο κτήριο της Ασφάλειας στην οδό Μπουμπουλίνας και μετά στα κρατητήρια του ΕΑΤ-ΕΣΑ, όπου τον βασάνισαν σκληρά για 6 ώρες. Χαρακτηριστικό είναι το ποίημα του Αντώνη Δωριάδη για τα βασανιστήρια του ήρωα Σπύρου Μουστακλή:
‘’Του ζήτησαν να μαρτυρήσει, δε μίλησε.
Του τσάκισαν τα δόντια, του τσάκισαν τα δάκτυλα,
του τσάκισαν τα πλευρά. Σιωπούσε.
Του ‘καψαν το στήθος, του ‘καψαν τα πόδια,
Του ‘καψαν την κοιλιά, δε μαρτυρούσε.
Του θραύσαν τις μασέλες, του μάτωσαν τα πλευρά,
Του συνθλίψαν τους όρχεις, αυτός σιωπούσε.
Κοίταζε μόνο αιώνες μακριά, με τα μάτια του Ιησού’’. Στο υπόλοιπο της ζωής του έμεινε ανάπηρος. Λόγω των φρικτών βασανιστηρίων που υπέστη. Στη δίκη της Χούντας έχοντας απέναντι τους βασανιστές του, κατέθεσε σε αναπηρική καρέκλα. Οι βασανιστές του καταδικάστηκαν. Έφυγε από τη ζωή σε ηλικία 60 χρόνων. Μετά το θάνατο του απενεμήθη ο βαθμός του Αντιστρατήγου. Τιμητικά πολλά στρατόπεδα, πλατείες οδοί φέρουν το όνομά του, ως και του συναγωνιστή του Αλέκου Παναγούλη. Αθάνατο
