Γράφει η Μαίρη Μπαζιώνη: ‘Βαβέλ, Ο Γύρος του κόσμου σε 20 γλώσσες’

524
picture 1

του Gaston Dorren, Εκδόσεις ΜΕΤΑΙΧΜΙΟ

Όταν ο αγγλόφωνος κόσμος παύει να είναι στο επίκεντρο και γλώσσες πρωτάκουστες και μη με ιδιαίτερη παράδοση, ήθος, ιστορία και χιούμορ τίθενται στο προσκήνιο της έρευνας, τότε τι άλλο έχεις να κάνεις, παρά να ανοίξεις τη Wikipedia και το Google Maps και να περιηγηθείς σε ξεχωριστά μέρη, άγνωστες κουλτούρες και γλωσσικές ‘ιδιοτροπίες’.

Βιετναμέζικα: 85 εκατομμύρια ομιλητές 

Ο συγγραφέας του βιβλίου, Gaston Dorren, μιλάει άπταιστα ολλανδικά, λιμβουργιανά (ομιλείται στη Λιμβουργία, στα σύνορα μεταξύ Ολλανδίας, Βελγίου και Γερμανίας), αγγλικά, ισπανικά, γαλλικά ενώ έχει τη δυνατότητα να διαβάσει σε 9 γλώσσες ακόμη. Εντούτοις, στα βιετναμέζικα συναντάει μεγάλη δυσκολία, αναφέρει ο ίδιος. Ο λόγος είναι ότι η συγκεκριμένη γλώσσα διαθέτει πάρα πολλές μικρές λέξεις, με αποτέλεσμα να μην μπορεί κανείς να καταλάβει τα μέρη του λόγου, ποιο είναι το άρθρο, το ρήμα, το ουσιαστικό, το επίθετο κτλ. Επίσης, είναι μία ιδιαίτερα μουσικοτονική γλώσσα, κάθε λέξη πρέπει να εκφέρεται βάσει μίας μελωδίας που αποτελείται από 6 μουσικούς τόνους. Τα προβλήματα δεν τελειώνουν όμως εκεί, μιας και στη γραφή υπάρχουν 9 διακριτικά ‘σημάδια’, παρόμοια με τα δικά μας πνεύματα, εκ των οποίων τα 5 μάς επιτρέπουν να καταλάβουμε ποιον τόνο πρέπει να χρησιμοποιήσουμε κάθε φορά.

Τουρκικά: 90 εκατομμύρια ομιλητές

Μέχρι το 1900, η Τουρκία ήταν σχετικά μετριοπαθής ως προς τη γλώσσα. Η ελίτ μιλούσε οθωμανικά τουρκικά, τα οποία μέσα από το πέρασμα των αιώνων, ήταν μία ανάμειξη από περσικά, αραβικά, ελληνικά και γαλλικά. Το 1923, ο Κεμαλ Ατατούρκ επιδιώκει να κάνει την Τουρκία μία σύγχρονη χώρα αποκομμένη από το ανατολίτικο παρελθόν της. Αλλάζει το περσοαραβικό αλφάβητο σε μία προσαρμοσμένη εκδοχή του λατινικού αλφαβήτου, η οποία γίνεται υποχρεωτική σε όλα τα δημόσια έγγραφα. Δε μένει εκεί βέβαια. Το 1932, ιδρύει την ‘Εταιρεία Τουρκικής Γλώσσας’, η οποία αναλαμβάνει να ‘καθαρίσει’ την τουρκική από τις δάνειες λέξεις και να αφήσει όσες θεωρούνται γνήσιες. Τελικά, η εταιρεία κατορθώνει να μαζέψει 35.000 συνήθεις τουρκικές λέξεις κι άλλες 90.000 από διάφορα λεξικά. Κι έτσι προκύπτει ένας κατάλογος με τις λέξεις που πρέπει να χρησιμοποιούν οι Τούρκοι, ένα ‘ιερό βιβλίο’, το οποίο βυθίζει την Τουρκία σε ένα γλωσσικό χάος. Κι αυτό, γιατί για κάθε λέξη που δεν επιτρεπόταν να χρησιμοποιηθεί, προτείνονταν δεκάδες λέξεις ανάλογα με τον συγγραφέα/εκδότη του κάθε λεξικού. Οι Τούρκοι αναγνώστες κατέληξαν να μην μπορούν να διαβάζουν ούτε εφημερίδα χωρίς λεξικό.

Φυσικά, η ανάλυση δεν τελειώνει εδώ. Το βιβλίο κάνει αναφορά και στις υπόλοιπες 18 γλώσσες με τους περισσότερους χρήστες – ομιλητές ανά τον κόσμο, οι οποίες αναφέρονται παρακάτω κατά αύξουσα σειρά καταλήγοντας φυσικά στα αγγλικά:

Κορεατικά: 85 εκ. ομιλητές, Ταμίλ: 90 εκ. (Σρι Λάνκα και Νότια Ινδία), Ιαβανικά: 95 εκ. (Ιάβα: 1 από τα μεγαλύτερα νησιά του κόσμου), Περσικά: 110 εκ. (Ιράν, αλλιώς ‘Φαρσί’ από μία αρχαία πόλη του Ιράν εν ονόματι ‘Παρς’ ή ‘Φαρς’), Παντζάμπι: 125 εκ. (Παντζάμπ), Ιαπωνικά: 130 εκ., Σουαχίλι: 135 εκ., Γερμανικά: 200 εκ., Γαλλικά: 250 εκ., Μπενγκάλι: 250 εκ. (Βενγκάλη), Μαλαϊκά (Ινδονησία): 275 εκ., Ρωσικά: 275 εκ., Πορτογαλικά: 275 εκ., Αραβικά: 375 εκ., Χίντι Ουρντού: 550 εκ., Ισπανικά: 575 εκ., Μανδαρινικά: 1,3 δις, Αγγλικά: 1,5 δις