‘Η κυρία τραγουδάει τα μπλουζ’

584
i kuria tragoudaei ta mplouz billie holiday11

Γράφει η Μαίρη Μπαζιώνη

της Billie Holiday με τη συνεργασία του William Dufty, Εκδόσεις Άγρα

Η δύσκολη παιδική ηλικία

«Η μαμά και ο μπαμπάς ήταν ακόμη παιδιά όταν παντρευτήκανε. Αυτός ήταν δεκαοκτώ χρονών, εκείνη δεκαέξι κι εγώ τριών.»

Αυτά τα λόγια είναι το εναρκτήριο λάκτισμα της αυτοβιογραφίας της Billie Holiday. Πρόκειται για την επιφανέστερη φωνή στην ιστορία της τζαζ και μια σπουδαία τραγουδίστρια και τραγουδοποιό του σουίνγκ και του μπλουζ ρεπερτορίου. Γεννήθηκε το 1915 στη Φιλαδέλφεια και πέθανε το 1959 στη Νέα Υόρκη.

Όταν είσαι φτωχός, μεγαλώνεις γρήγορα. Ήμουν ήδη γυναίκα στα 6 μου χρόνια, τότε που άρχισα να ξενοδουλεύω στη Βαλτιμόρη.”

Μεγαλώνοντας σε μία διχασμένη Αμερική με μεγάλους φυλετικούς διαχωρισμούς εναντίον της μαύρης κοινότητας, η οποία βρίσκεται στο απόλυτο περιθώριο, δε θα μπορούσε και η ίδια να παραμείνει ανεπηρέαστη. Ζώντας σε ακραία φτώχεια με τη μητέρα της, μιας και ο πατέρας της την παράτησε για να ακολουθήσει καριέρα μουσικού, εκείνη καθαρίζει σκάλες στα πορνεία και κάνει βίζιτες, ενώ δεν παραλείπει να μπει στη φυλακή σε ηλικία 16 ετών.

Το πάθος της για τη μουσική

Το κορίτσι που του άρεσε να πηγαίνει στα φτηνά μεγάλα μαγαζιά της πόλης και να παίρνει χοτ ντογκ ή να ‘σουφρώνει’ τα άσπρα μεταξωτά σοσόνια και τα μαύρα λουστρίνια από τις βιτρίνες, αδυνατώντας να τα αγοράσει, λάτρευε τη μουσική. Ακόμη κι αν καθάριζε το βρόμικο πάτωμα του μπάνιου ή τα ‘παναθεματισμένα σκαλιά’ της Βαλτιμόρης, όπως τα αποκαλούσε, απολάμβανε πάντα να τραγουδάει. Όπου υπήρχε μέρος που ακουγόταν μουσική, είτε επρόκειτο για τα ‘μπορντέλα’, τα λίγα μέρη της εποχής στα οποία μπορούσαν να συναντηθούν όσο πιο φυσικά γίνεται οι λευκοί με τους μαύρους, είτε για διάφορους χορούς, εκείνη ήταν μονίμως παρούσα. Όχι, όμως, για να χορέψει αλλά για να ακούσει την ορχήστρα και να τραγουδήσει.

 «Εάν βρεις κάποια μελωδία που σου μιλάει, δε χρειάζεται να εξελίξεις τίποτα. Απλώς αισθάνεσαι το κομμάτι και το αισθάνονται και οι άλλοι. Δώστε μου ένα τραγούδι που να το αισθάνομαι και δεν το θεωρώ ποτέ κόπο.»

Το 1993 και ενώ έχει κάνει πολλαπλές εμφανίσεις σε μπαρ και έχει οδηγήσει το κοινό σε καταρράκτες δακρύων, άφωνο μες στον ενθουσιασμό και τη συγκίνηση, ηχογραφεί το πρώτο της τραγούδι και εμφανίζεται στο φημισμένο θέατρο «Apollo». Αυτή η πρώτη της ηχογράφηση πούλησε 10.000 δίσκους μόλις την πρώτη εβδομάδα, αριθμός αδιανόητος για τα δεδομένα της εποχής.

Η απαρχή της τραγικής παρακμής  

Στις αρχές της δεκαετίας του ’40, η Billie είναι μία περιζήτητη τραγουδίστρια με εκατοντάδες ηχογραφήσεις και αλλεπάλληλες επιτυχίες. Τότε όμως είναι και η απαρχή της τραγικής της παρακμής. Τα οικογενειακά και κοινωνικά τραύματα δεν την άφησαν αλώβητη. Εθίζεται στο αλκοόλ και τη μαριχουάνα, συλλαμβάνεται για κατοχή ναρκωτικών και καταδικάζεται σε φυλάκιση ενώ προς το τέλος της ζωής της μεταφέρεται στο νοσοκομείο για σοβαρά καρδιακά και ηπατικά προβλήματα. Σε ηλικία μόλις 44 ετών αφήνει την τελευταία της πνοή.