του Γιάννη Γιαννακόπουλου
Οι μαρτυρίες τους είναι συγκλονιστικές. Έφυγαν από την άγονη και ρημαγμένη από τον πόλεμο Ευρυτανία με 5 δολάρια στην τσέπη και έκαναν σπίτια, μαγαζιά και περιουσίες στις ΗΠΑ. Έχυσαν ιδρώτα στον ξένο τόπο, πέρασαν στερήσεις αλλά τα κατάφεραν με ένα πείσμα ελληνικό, που όταν βρίσκεται σε περιβάλλον ευνομίας, ριζώνει και βγάζει καρπούς. Ελάτε να ακούσουμε τις συγκινητικές ιστορίες τους αλλά και την πίκρα για τη «μαμά Ελλάδα»…
Ένωση Ευρυτάνων Αμερικής “ΤΟ ΒΕΛΟΥΧΙ”
Η μετανάστευση των Ευρυτάνων αρχίζει από πολύ παλιά, από την εποχή της Τουρκοκρατίας, όταν οι πιο ανήσυχοι πήγαν στην Κωνσταντινούπολη και έκαναν προκοπή με το εμπόριο. Αιτία της μετανάστευσης ήταν πάντα η δυσκολία της επιβίωσης στην άγονη και δυσπρόσιτη Ευρυτανία.
Όταν άνοιξε ο δρόμος για την Αμερική οι πρώτοι Ευρυτάνες, που μετανάστευσαν εκεί, ήταν από την Κωνσταντινούπολη. Στη συνέχεια κάλεσαν κάποιους συγγενείς τους και ο ένας με τον άλλο άρχισαν να οργανώνονται σε παροικία.
ΜΑΡΤΥΡΙΑ Α΄: Αθανάσιος Νικόπουλος
«Το παγκόσμιο συμβούλιο εκκλησιών πλήρωσε τα εισιτήριά μου για να πάω στην Αμερική. Δεν είχα όμως καθόλου λεφτά για το ταξίδι. Ευτυχώς βρέθηκε ένας άνθρωπος στην Αθήνα και μου έδωσε 5 δολάρια για να φτάσω στον προορισμό μου. Εγώ, συντηρητικός άνθρωπος καθώς είμαι, τα φύλαξα στην τσέπη και έβγαλα το ταξίδι χωρίς να ξοδέψω ούτε ένα σέντ. Όταν έφτασα στο Σάρλοτ, στις 29 Δεκεμβρίου του 1955, ζήτησα από τους ανθρώπους, που με φιλοξενούσαν, ένα μολύβι και ένα χαρτί για να γράψω στους δικούς μου ότι έφτασα καλά. Ψάχνω στις τσέπες μου και βρίσκω αυτά τα πέντε δολάρια. Τα έβαλα στο γράμμα και τους τα έστειλα (κλαίει)… Ήταν τα πρώτα χρήματα που έπιανε ο πατέρας μου, από μένα…»
ΜΑΡΤΥΡΙΑ Β΄: Νίκος Αποστολόπουλος
«Περάσαμε δύσκολες μέρες οι Ευρυτάνες στην Αμερική. Πάρα πολύ σκληρή δουλειά, πολλές ώρες, 15-18 ώρες την ημέρα επί επτά μέρες την εβδομάδα και ο μισθός ήταν κάτω από 10 δολάρια την εβδομάδα. Με το πέρασμα του χρόνου, τα πράγματα βελτιώθηκαν…»
ΜΑΡΤΥΡΙΑ Γ΄: Χρήστος Βαστάκης
«Το 1961φύγαμε με τον αδελφό μου από τα Δολιανά Ευρυτανίας για την Αμερική. Δεκατεσσάρων εγώ, δεκατρία ο αδελφός μου. Έπειτα από 13 μέρες βρεθήκαμε στην Νέα Υόρκη… Το πρωί στο σχολείο και το βράδυ για δουλειά… Σε μερικά χρόνια μαζέψαμε λίγα λεφτά για να ανοίξουμε ένα μαγαζί…»
ΜΑΡΤΥΡΙΑ Δ΄: Βασίλης Νικολόπουλος
«Έφυγα από την Ευρυτανία το 1973 για να έρθω στην Αμερική να καθαρίζω τραπέζια… Ο θείος μου ήταν στα καροτσάκια. Του λέω: θέλω κι εγώ να έρθω στα καροτσάκια. Μου απαντά: πως θα τα καταφέρεις 16 χρονών παιδί; Δεν ξέρεις ούτε τη γλώσσα! «Θα τα καταφέρω, του απαντώ. Θα σε παρακολουθώ δυο τρεις μέρες και μετά θα τα βγάλω πέρα μόνος μου»… Το χιόνι έφτανε μέχρι τη μέση μου κι εγώ έπρεπε να σπρώξω το καροτσάκι τρία μίλια για να πάω να δουλέψω… Ήταν πολύ δύσκολα αλλά τελικά έκανα καλά λεφτά».
Οι Ευρυτάνες στις ΗΠΑ δούλεψαν σκληρά και πρόκοψαν. Έκαναν μικρές ή μεγαλύτερες επιχειρήσεις, απέκτησαν σπίτια, έστησαν φαμελιές αλλά ποτέ δεν ξέχασαν τους ανθρώπους που άφησαν πίσω. Χρηματοδότησαν την κατασκευή του γυμνασίου στο Καρπενήσι, που είχε καταστραφεί από τους Γερμανούς και μόλις ίδρυσαν την “Ευρυτανική Ένωση Αμερικής το Βελούχι”, το 1944 στό Σάρλοτ της Βόρειας Καρολίνας των ΗΠΑ μία ομάδα Ευρυτάνων ιδρύουν την “Ευρυτανική Ενωση Αμερικής το Βελούχι”, άρχισαν να συγκεντρώνουν χρήματα για την ανέγερση νοσοκομείου στο Καρπενήσι. Τα κατάφεραν σε χρόνο ρεκόρ και το νοσοκομείο μπόρεσε να περιθάλψει τα δεκάδες θύματα του πολέμου και του εμφυλίου, που είχαν λαβώσει την περιοχή…
