Ο Ευρυτάνας πολιτικός, Γεώργιος Κονδύλης, καταγόμενος από τον Προυσό, δυο φορές Πρωθυπουργός της χώρας, πολλές φορές υπουργός και βουλευτής, ξεκίνησε ως εθελοντής στρατιωτικός (1896) στην Κρητική επανάσταση. Αξίζει να ξετυλίξουμε στην παρούσα στήλη την στρατιωτική σταδιοδρομία του ανδρός, που ως Έλληνας Αξιωματικός, αναδείχτηκε ήρωας. Αιτία αυτού του χαρακτηρισμού ήταν το θάρρος που επέδειξε στις μάχες, η αποφασιστικότητα, αλλά και οι στρατηγικές τους ικανότητες. Από το 1896 που κατετάγη ως εθελοντής, μέχρι και την Μικρασιατική καταστροφή (1922), που αποστρατεύτηκε ως Υποστράτηγος, ήταν στην πρώτη γραμμή του μετώπου. Μακεδονικός αγώνας, Βαλκανικοί πόλεμοι, Α’ Παγκόσμιος πόλεμος, Συμμαχική εκστρατεία στην Ουκρανία, Μικρά Ασία, πανταχού παρών. Για το θάρρος και την ορμή του, του αποδόθηκε ο χαρακτηρισμός «Κεραυνός».
Στο συγκλονιστικό έργο «Χαμένες πατρίδες», 2001, του Γιάννη Καψή, περιγράφεται με χαρακτηριστικές λεπτομέρειες ο ηρωισμός του Γεωργίου Κονδύλη, στη Μικρά Ασία, όπως φαίνεται στο παρακάτω απόσπασμα: «…Ο Κονδύλης φθάνοντας στο Αϊδίνι, δεν είχε δώσει ακόμη μάχη κατά των Τούρκων, μικροσυμπλοκές με ομάδες άτακτων δεν μπορούσαν να κορέσουν το μένος του. Και παίρνει απόφαση, που το Στρατηγείο ενέκρινε εκ των υστέρων: Διατάζει τους άνδρες του, να περάσουν την πέτρινη γέφυρα του Μαιάνδρου και να εισβάλλουν στην Ιταλική ζώνη Κατοχής. Μόλις αρχίζει η διάβαση του Μαιάνδρου, φτάνει λαχανιασμένος ένας ιταλός Ταγματάρχης με δυο άλλους αξιωματικούς και ζητεί να συναντήσει τον Κονδύλη, ο οποίος τον δέχεται …έφιππος. Και με διερμηνέα- ο Κονδύλης μόνο τα θεσσαλικά μιλούσε άπταιστα- του ζητάει να σταματήσει την προέλασή του, γιατί αυτή η περιοχή, ήταν Ιταλική ζώνη.
-Πες του, λέει ο Κονδύλης στον διερμηνέα, ότι θα σταματήσουν μόνο αν παραδώσουν τους Τούρκους.
-Μα αυτό είναι αδύνατο, απαντά ο Ιταλός. –Τότε θα προχωρήσω, ανταπάντησε ο Κονδύλης.
Ο Ιταλός Ταγματάρχης, με το τηλέφωνο του διπλανού φυλακίου, ζητεί οδηγίες από τους ανωτέρους του κι επιστρέφοντας ζητεί από τον Κονδύλη, να περιμένει μέχρις ότου γίνουν συνεννοήσεις μέσω της Αριστείας. Αλλά αυτό εξοργίζει τον Κονδύλη : – Να του πεις, ότι εγώ δεν ξέρω από υψηλή διπλωματία. Ώσπου να συνεννοηθούν αυτοί, εγώ θα έχω πιάσει τους Τούρκους.
-Αν προχωρήσετε, απειλεί ο Ιταλός, έχω διαταγή, να διατάξω πυρ. – Δεν πειράζει! απαντά ο Κονδύλης. Και σπηρουνίζοντας τ’ άλογό του τίθεται επί κεφαλής των ανδρών του, περνά τον Μαίανδρο, χωρίς φυσικά να τολμήσουν αντίσταση οι Ιταλοί και ξεκινά η καταδίωξη των Τούρκων.
Η εκδίκηση του Κονδύλη ήταν τρομερή, όπως τρομερός ήταν ο ίδιος. Σαν κεραυνός πέφτει πάνω στο στρατόπεδο της Τζίνας και το διαλύει. Και χωρίς καθυστέρηση συνεχίζει την προέλασή του, καταλαμβάνει τον ορεινό όγκο Σαπουτζά Νταγ και κάνει μια κυκλωτική κίνηση προς δυσμάς, στρέφει προς βορρά κι επιστρέφει στις γραμμές μας από την κατεύθυνση των Σωκίων. Στο πέρασμά του τίποτα δεν στέκεται όρθιο, όποιο χωριό τουρκικό τολμά να αντισταθεί, καταστρέφεται. Οι ανταρτικές ομάδες, που προσπάθησαν να τον αναχαιτίσουν, συντρίβονται. Σπείρει τον τρόμο, τον πανικό στους Τούρκους, προκαλεί ακόμη το δέος των δικών μας. Κι ο Συνταγματάρχης Σταυριανόπουλος εξομολογείται σε Μικρασιάτη δημοσιογράφο:
«Μπαίνοντας στον σιδηροδρομικό σταθμό Ντεμερτζίκ, είδα μερικούς Τούρκους συγκεντρωμένους. Αυτό μου έκανε μεγάλη εντύπωση. Πίστευα, ότι από εκεί που πέρασε ο Κονδύλης, δεν είχε μείνει Τούρκος, ούτε για δείγμα. Ο Κονδύλης, με ζωηρή φωνή, έτοιμος για καυγά, απαντά :-Να πείτε σ’ αυτόν τον κύριο ότι, εφ’ όσον προστατεύουν τους Τούρκους και τους αφήνουν ελεύθερους, να μας χτυπούν, θα κάψω όχι εφτά, αλλά δεκαεφτά χωριά, έστω κι αν χρειαστεί να φτάσω στη Βαβυλώνα».
Αυτός ήταν σαν Στρατιωτικός ο αείμνηστος Ευρυτάνας Γεώργιος Κονδύλης, σαν πολιτικός έκανε και αυτός τα λάθη του !
Κώστας Μπουμπουρής
Αστυν. Δ/ντής ε.α.-Συγγραφέας
(k.boubouris@yahoo.gr)
