(Αποσπάσματα από το ημερολόγιο του Γεωργίου Θεοτοκά)
Γράφει ο Θεοφάνης Παναγιωτόπουλος
27 Οκτωβρίου
Οι Ιταλοί ξανάρχισαν την ψυχολογική πίεσή τους. Συνοριακά επεισόδια, συκοφαντική εκστρατεία κ.λπ. Έχει κανείς την εντύπωση ότι θέλουν να διατηρήσουν κάποια αξίωση εναντίον μας και από καιρό σε καιρό σκαλίζουν το ζήτημα να μην ξεχνιέται.
Η γενική εντύπωση είναι ότι θα περάσουμε ειρηνικό χειμώνα. Την άνοιξη πια ο Θεός βοηθός!
Κηφισιά, 28 Οκτωβρίου 1940
Ξυπνώ με τις καμπάνες που σημαίνουν την κήρυξη του πολέμου και τον πρώτο συναγερμό. Είμαστε επιτέλους μέσα!
Ο ωραιότατος καιρός, οι καμπανοκρουσίες, κάποια κίνηση ιδιαίτερη, κάποια έξαψη που αισθάνομαι αμέσως τριγύρω μου, στο σπίτι, στο δρόμο, στα άλλα σπίτια και στους κήπους, όλα αυτά προσδίνουν, από την πρώτη στιγμή, στην ημέρα που αρχίζει, μια όψη εορτάσιμη, πανηγυρική. Η πρώτη μου σκέψη είναι: «Το μεσημέρι το αργότερο θα έρθουν τα αεροπλάνα να μας βομβαρδίσουν.» […]
Στο λεωφορείο διαβάζω την εφημερίδα και ξεχνιούμαι. Απάθειά μου. Οι επιβάτες μιλούν για τον πόλεμο με πολλή ψυχραιμία και κάποτε με ευθυμία.
Μετά τους Αμπελόκηπους, μπαίνοντας στην Αθήνα, αντικρύζω την πρώτη πολεμική εικόνα και αισθάνομαι την πρώτη συγκίνηση της ημέρας. Μια στρατιωτική μονάδα φεύγει από τα Παραπήγματα. Οι στρατιώτες είναι άοπλοι. Είναι πολύ νέοι και καλά ντυμένοι. Τραγουδούν, γελούν και παίζουν φάπες, κάνουν σαν παιδιά που ξεκινούν για μια ευχάριστη εκδρομή. Μες στο λεωφορείο μου μια γυναίκα αρχίζει και κλαίει με λυγμούς, μια άλλη κλαίει κρυφά, στρέφει το πρόσωπό της προς τα έξω για να μην τη δουν. […].
Στη γωνία Βουκουρεστίου και Σταδίου μια αρκετά μεγάλη διαδήλωση νεών έχει επιτεθεί στα γραφεία της Al Litoria (ΣτΣ Ιταλική αεροπορική εταιρία.) Σπάζουν τις πόρτες, μπαίνουν μέσα και τα σπάνουν όλα, γεμίζουν τον δρόμο με συντρίμμια και χαρτιά. Το νεανικό πλήθος φωνάζει και γελά. Αισθάνομαι ότι μου μεταδίδει τον ενθουσιασμό του, φωνάζω κι εγώ και γελώ.
Σιγά-σιγά η Αθήνα παίρνει το ύφος των μεγάλων εθνικών εορτών, κάτι που θυμίζει λ.χ. τα Εκατόχρονα της Ελληνικής Επανάστασης, αλλά πιο αυθόρμητα και πιο νεανικά. Καιρός θαυμάσιος, καταγάλανος ουρανός. Πλήθη νέων, με στολές της ΕΟΝ ή με πολιτικά, έχουν χυθεί στους κεντρικούς δρόμους, με λάβαρα, σημαίες, δάφνες μουσικές. Κρατούν εικόνες του βασιλιά, του Μεταξά, του καταδρομικού Έλλη με την επιγραφή: Δεν λησμονούμε. Ο κόσμος συμμετέχει σε αυτές τις εκδηλώσεις, χειροκροτεί, ζητωκραυγάζει. Είχα πολλά, πάρα πολλά χρόνια να δω τέτοιο ενθουσιασμό στην Αθήνα. […]
31 Οκτωβρίου 1940
Ο πληθυσμός είναι περήφανος γι’ αυτό που γίνεται, να ορθωθεί η Ελλάδα απέναντι σε μια μεγάλη δύναμη, αψηφώντας τον κίνδυνο και μάλιστα με τέτοιο ενθουσιασμό. Το πρώτο ξέσπασμα μας ήταν ορμέφυτο, σχεδόν ασυνείδητο. Ύστερα το σκεφτήκαμε και μας άρεσε αυτό που κάναμε, είμαστε ευχαριστημένοι. Είναι μια από τις σπάνιες φορές όπου συμβαίνει να κρίνουμε τον εαυτό μας με κάποια ευχαρίστηση. […]
