Ο Νίκος Καζαντζάκης και ο Ευρυτάνας Γεώργιος Καφαντάρης

31
boubouris sinaksari1

Ο Καζαντζάκης περιόδευσε σε όλες τις χώρες του κόσμου, γράφοντας. Ο μεγάλος του πόθος που δεν εκπληρώθηκε ήταν η μετάβασή του στην Αμερική. Ο λόγος ήταν πως εκείνη την εποχή (δεκαετία ‘40-’50) που σχεδίαζε επίσκεψη στην Αμερική, σκοτεινοί κύκλοι και πράκτορες των Μακαρθιστών στην Ελλάδα και Γαλλία συνέτασσαν πληροφοριακά δελτία, που τον χαρακτήριζαν κομμουνιστή και εαμοβούλγαρο. Προς τούτο ο Καζαντζάκης έκανε δηλώσεις αποχής από πολιτικές δραστηριότητες. Ήθελε να κατευνάσει τους Μακαρθιστές, αλλά δεν τα κατάφερε, αφού ξεσηκώθηκαν όλοι οι σκοταδιστές και απαίτησαν να μην επιτραπεί η είσοδος στη χώρα τους, σ’αυτόν που θα μόλυνε το ιερό χώμα της υπερατλαντικής ‘’μητέρας του δυτικού κόσμου’’.

Στις 21-2-1946 ο Καζαντζάκης έστειλε προσωπική επιστολή στον Γεώργιο Καφαντάρη, Αντιπρόεδρο της κυβέρνησης Σοφούλη σχετική με το θέμα του. Τον παρακαλεί να φροντίσει να του εκδοθεί διπλωματικό διαβατήριο, για να μπορέσει να αποφύγει τους γραφειοκρατικούς και άλλους σκοπέλους που τον εμπόδιζαν να φύγει έξω:

«Αγαπητέ και σεβαστέ μου κ. Πρόεδρε!

Σας ευχαριστώ πολύ με την μεσολάβησίν σας ήρθησαν αι δυσκολίαι δια την αποστολήν μου. Θα κάμω ότι μπορώ να φανώ αντάξιος της εμπιστοσύνης σας και της ευθύνης που αναλαμβάνω.

Ένα τυπικόν μόνον εμπόδιον επαρουσιάσθη τώρα: Αν φύγω με υπηρεσιακόν ή με διπλωματικόν διαβατήριον. Η διαφορά είναι δυστυχώς πρακτικώς πολύ σημαντική: Αν θα φύγω με υπηρεσιακόν θα έχω να υποστώ μακροχρόνιον πολύπλοκον διαδικασίαν (εφορίας, δοσιλόγους, αστυνομίας κλπ). Και το χειρότερο: Επειδή είμαι δημότης Ηρακλείου Κρήτης, πρέπει να στείλουν από εδώ έγγραφον να ζητούν το ποινικόν μου μητρώον κλπ. Και ήδη μια πνευματική προπαγάνδα δια τα δίκαιά μας εις το εξωτερικό έχει καθυστερήσει σημαντικά.

Ο κ. Μελάς του υπ. Εξωτερικών διστάζει να με εφοδιάσει με διπλωματικόν διαβατήριον, φοβούμενος μήπως το εδώ Προξενείον των Ηνωμ. Πολιτειών αρνηθεί να δώση την διπλωματικήν VISA, αλλά και αυτό διευθετήθη χάρις εις την επέμβασιν φίλου μου, που εξήγησε διατί πηγαίνω και ποιος είμαι. Ο Πρόξενος τότε εδέχθη ευχαρίστως να μου δώσει διπλωματικήν VISA.

Ώστε δεν μένει, αγαπητέ και σεβαστέ κ. Πρόεδρε δια να φύγω εγκαίρως, παρά να παρακαλέσετε τον κ. Σοφούλην να πει μιαν λέξιν εις τον κ. Μελάν.

Αθήναι 21-2-1946   τ/φ :63455

                  Με εξαιρετική τιμή και αγάπη, δικός σας Ν.Καζαντζάκης »

Και πάλι η άδεια ταξιδιού του στην Αμερική δεν δόθηκε. Μπορεί να στερήθηκε  ο Καζαντζάκης από τη χαρά του ταξιδιού του στην Αμερική, στερήθηκε όμως η Αμερική από ένα βιβλίο που θα γραφόταν γι’ αυτήν από ένα Μέγιστο συγγραφέα, παγκόσμια αναγνωρισμένο.

Αξιοσημείωτο είναι, πως το πρωτότυπο αυτής της επιστολής βρίσκεται στο αρχείο του αείμνηστου Ευρυτάνα λογοτέχνη-συγγραφέα Μιχάλη Σταφυλά. Πληροφορία που δίνει ο ίδιος στο βιβλίο του ‘’Ο Καζαντζάκης, Κάτω απ’ το φως της Διαλεκτικής’’1988, (σελ.63)

Αξιομακάριστοι και αείμνηστοι, ο ένας Κρητικός και οι άλλοι δυο Ευρυτάνες!